مالیات در اسرائیل

مقدمه :

مالیات مهمترین و مطلوب ترین منبع درآمدی دولت برای تأمین هزینه های جاری و سرمایه ای است . درآمدهای مالیاتی عمدتا محل تأمین مالی پروژه های عمومی ، سرمایه گذاری های ملی و منطقه ای در کشورهای توسعه یافته است . اتکاء به منابع مالیاتی حاکی از انتظام مالی بودجه عمومی ، پاسخگویی دولت ها و اطمینان بالا به اثربخشی

سیاستهای مالی است که دولت از کانال نرخهای مالیاتی به اجرای آنها می پردازد .

تغییر نرخهای مالیاتی ، از یکسو راهکاری برای کنترل تقاضای اقتصادی از طریق مدیریت توان مصرفی افراد جامعه است ، از سوی دیگر اهرمی برای مدیریت عرضه با تشویق بنگاهها به تولید بیشتر ( یا کمتر ) می باشد .

مالیاتها معمولاً به دو دسته ؛ مستقیم ( مانند مالیات بر درآمد و ثروت ) و غیرمستقیم ( مالیات بر خرید ، فروش و ارزش افزوده ) تقسیم می شوند . مسئولیت اداره امور مالیاتی در کشورهای مختلف ، عموماً به عهده بخشی در وزارت اقتصاد یا دارایی است . در اسرائیل انواع مالیاتها از افراد و بنگاههای اقتصادی اخذ می شود و بخش ( دپارتمان ) مدیریت درآمدهای دولتی ، تحت نظارت وزارت دارایی ، عهده دار امور مالیاتی این کشور است .

از سال 2000 کابینه های حاکم ، اصلاحاتی را در نظام مالیاتی رژیم صهیونیستی به اجرا درآورده اند که عمدتاً شامل وسیع تر کردن پایه مالیاتی و کاهش نرخ های نهایی مالیاتی بوده است . در نتیجه اصلاحات مذکور ، در مجموع درآمدهای مالیاتی دولت افزایش یافته است . البته این افزایش ها در مسیر تأمین هزینه های رفاهی و حمایتی دولت مصرف نگردیده است .

به دنبال طرح ریاضت اقتصادی نتانیاهو و به منظور تشویق فعالیتهای سرمایه گذاری و صادراتی ، اصلاحاتی در نظام مالیاتی رژیم صهیونیستی صورت پذیرفته که مخالفت هایی را در پی داشته است .

انتقاد اصلی مخالفین سیاستهای دولت ، افزایش فشار ناشی از این تحولات بر اقشار آسیب پذیر جامعه بوده که عمدتا از حمایتهای دولتی برخوردار بوده اند .

تعیین معافیت ها و تخفیف های مالیاتی در اسرائیل مبتنی بر اصول تشویق صادرات ، تسهیل مبادلات تجاری و کمک به بخشهای خاصی نظیر گردشگری و کشاورزی است .

الف - مراجع مدیریت امور مالیاتی :

1 - دپارتمان مدیریت درآمدهای دولت :

این دپارتمان یک واحد سازمانی است که سرپرستی دپارتمانهای مالیات بر درآمد ، گمرکات و مالیات بر ارزش افزوده را به عهده دارد . از جمله وظایف مهم این بخش ارائه مشاوره به وزیر دارایی و مدیر کل وزارتخانه در امور

مالیاتی است . دیگر مسئولیت های این بخش شامل موارد زیر می شود : تعریف منابع درآمدی بودجه سالانه دولت ، ارائه طرحهای پیشنهادی برای تغییر نظام مالیاتی و واحدهای مالیاتی در محدوده سیاست اقتصادی دولت ، قانونگذاری مالیاتی ، نظارت بر سیاست مدیریت درآمدی بخشهای مالیاتی ، انجام تحقیقات اقتصادی و غیراقتصادی مرتبط با موضوع مالیات و قرار دادن اطلاعات مالیاتی در اختیار عموم مردم .

2 - دپارتمان مالیات بر درآمد و دارایی :

این دپارتمان ، مالیات های مستقیم را جمع آوری می کند و سایر فعالیتهای مرتبط با آنها را به اجرا می گذارد . این بخش براساس قوانین مالیاتی زیر ایفای نقش می کند : قانون تدارک مالیات بر درآمد ، قانون تعدیل مالیات تورمی بر در آمد ، قانون مالیات بر دارایی و صندوق های حقوق ، قانون مالیات تشویق صنعت ، قانون تدارک مالیات مستقیم و تشویق سرمایه گذاری ، قانون مالیات بر ارزش افزوده سازمانهای غیرانتفاعی و مؤسسات مالی ، قانون جمع آوری مالیات و مالیات کارفرمایان .

بخش مالیات بر درآمد در وزارت دارایی متشکل از واحد کارکنان و واحد خدمات مرکزی است که مجموعا این دو به کمیسیون مالیات بر درآمد و دارایی معروف اند . 23 دفتر مالیات بر درآمد و 10 دفتر مالیات بر دارایی در نقاط مختلف کشور ، چهار دفتر تحقیقات منطقه ای ، سه دفتر خدمات نظارتی و دو دفتر اداری برای امور مالیاتی ، تحت سرپرستی این دپارتمان به فعالیت می پردازند .

3 - دپارتمان مالیات بر ارزش افزوده و گمرکات :

این دپارتمان مسئول جمع آوری مالیاتهای غیرمستقیم بر کالاهای وارداتی و تولید کالاها و خدمات داخلی است . مالیاتها در این حوزه شامل حقوق گمرکی برای کالاهای وارداتی ، مالیات بر ارزش افزوده در همه مبادلات اقتصادی و مالیات بر خرید کالاهای وارداتی و تولید داخلی و مالیات بر حق مهر اسناد می شود . در کنار مالیاتها ، بخش گمرکات این دپارتمان با حمایت از قوانین مناسب ، بخشودگی های مالیاتی هدفمندی را برای محصولاتی که دولت تمایل به تشویق صادرات یا واردات آنها را دارد ، اعطا می کند .

مدیریت این بخش به 11 زیرگروه تخصصی تقسیم می شود و شامل پنج مرکز گمرک در فرودگاههای اصلی

رژیم صهیونیستی است . دپارتمان خدمات رایانه ای وزارت دارایی مسئولیت نگهداری و توسعه سیستم اطلاعاتی این وزارتخانه را به عهده دارد . از جمله مهمترین خدمات این دپارتمان توجه به بخشهای مالیاتی است .

ب - خلاصه مهمترین رویدادها در حوزه مالیات :

روند درآمدهای مالیاتی رژیم صهیونیستی به استثنای سالهایی که مشکلات امنیتی از جمله انتفاضه اول و دوم فلسطینیان و جنگ 33 روزه در این کشور رخ داده ، صعودی بوده است . اما به لحاظ ساختاری تغییرات مهمی در پایه مالیاتی و نرخ های نهایی مالیاتی پس از سال 2000 میلادی به وجود آمده که می توان جهت این تغییرات را در دو وضعیت زیر خلاصه کرد : نخست ، کاهش نرخهای نهایی مالیاتی و دوم توسعه پایه مالیاتی .

بدین ترتیب گرچه نرخهای نهایی مالیاتی پس از سال 2000 به طور مداوم کاهش یافته ، اما با توسعه پایه مالیاتی و رشد درآمدها و تولید ملی ، در مجموع درآمدهای مالیاتی دولت ، روندی صعودی را طی کرده است .

با اصلاحات مهمی که در سال 2002 انجام گرفت ، مقرر شد تا از ابتدای سال 2003 پایه مالیاتی نه براساس مناطق ، بلکه بر مبنای افراد باشد . از نیمه دوم سال 2002 ، نرخ جدید مالیات بر ارزش افزوده ، 18درصد تعیین شد . این نرخ که پیش تر ، 17 درصد بود ، بعد از افزایش یک درصدی طی سال 2002 ، در سالهای بعد تا 2008 ، مرتبا با کاهش های 0/5 الی 1 درصدی مواجه بوده است .

نرخ مالیات بر شرکتها ( درآمد شرکتها ) که در سال 2004 ، 35 درصد بود ، بنا به اصلاحیه مالیاتی که توسط وزیر دارایی وقت ، بنیامین نتانیاهو ، در سال 2005 به کنست ارائه شد ، مقرر گردید تا سال 2009 رقم مذکور به 25 درصد کاهش یابد .

همچنین در این اصلاحیه آمده بود که حداکثر نرخ مالیات بر در آمد افراد که در آن سال 49 درصد بود ، تا سال 2009 به 44 درصد کاهش یابد .

ج - مهمترین موضوعات مالیاتی در سال 2008 :

1 - مالیات بر درآمد :

در اوایل سال 2008 مالیات بر درآمد ، که شامل مالیات وضع شده بر همه منابع درآمدی شهروندان رژیم صهیونیستی در داخل و خارج از اراضی اشغالی 1948

می باشد .

توضیح اینکه - - NISشیکل - - واحد پول جدید رژیم صهیونیستی است که از سال 1985 رایج شده و در حال حاضر معادل یک سوم دلار آمریکا است .

با توجه به اینکه درآمد سرانه رژیم صهیونیستی ، در ردیف دوم جدول فوق قرار می گیرد ، بسیاری از افراد بین 16 تا 26 درصد از درآمد سالانه خود را به صورت مالیات بر در آمد به دولت واگذار می کنند . این نوع از مالیاتها ، هر ماه ، یا چند ماه ، یک بار توسط کارفرما یا خویش فرما محاسبه و به مراجع مالیاتی مربوطه گزارش می شوند .

در تاریخ 11 ژوئن 2008 ، " رونی بار " آن وزیر دارایی ، کاهش هر دو نرخ مالیات بر درآمد افراد و مالیات بر شرکتها را طی لایحه ای از تصویب مجلس گذراند . بنابراین اصلاحیه مقرر شد تا سال 2014 سالانه یک درصد از نرخ مالیات بر سود توزیع نشده شرکت ها کاسته شود و حداکثر نرخ مالیات بر درآمد افراد نیز به 42 درصد کاهش یابد .

2 - مالیات بر ارزش افزوده :

در نظام اقتصادی رژیم صهیونیستی مالیات بر ارزش افزوده ، بر فروش یا تدارک کلیه محصولاتی وضع می شود که فروش یا مبادله آن جنبه تجاری داشته باشد . در این رابطه مؤسسات مالی و غیرانتفاعی ، بخشهای صادرات ، خدمات مربوط به گردشگری ، حمل ونقل دریایی و هوایی از خارج اراضی اشغالی فلسطین به داخل و بالعکس ، واحدهای اقتصادی عرضه میوه و سبزیجات فرآوری نشده و اجاره مسکن ، اظهارنامه مالیاتی ارائه نکرده و از شمول این مالیات معاف هستند . هدف از ارائه معافیت های فوق به بخشهای مزبور ، تشویق فعالیت در حوزه های مذکور می باشد .

3 - تخفیف های مالیاتی :

به طور کلی تخفیف های مالیاتی در مواردی چون سرمایه گذاری در تحقیقات علمی ، جستجوی نفت ، ساخت فیلم های اسرائیلی ، کمک به خانواده های کم درآمد ، پرداخت های مربوط به بیمه عمر و سکونت در مناطق در حال توسعه اراضی اشغالی 1948 ، مورد توجه قرار می گیرد .

4 - وضعیت کلی درآمدهای مالیاتی دولت :

مالیات ، در یک اقتصاد نظام یافته ، مهمترین منبع تأمین مالی هزینه های عمومی است و نرخهای مالیاتی نیز ، از جمله ابزارهای مناسب جهت سیاستگذاری مالی توسط دولت هستند .

در سالهای قبل از سال 2003 نیز این نسبت بین 36 الی 39 درصد در نوسان بود . البته چنانچه این نسبت ها را در کنار نسبت هزینه های دولت به GDPقرار گیرد ، مشخص می شود که انتظام مالی دولت در سالهای اخیر بسیار بالا بوده و همین امر باعث شده تا کسری بودجه بشدت کاهش پیدا کند . با توجه به رویکردی که دولت در سیاست مالی خود اتخاذ کرده ، نرخهای مالیاتی دائماً در حال کاهش بوده است .

این کاهش نرخها با توجه به افزایش درآمدها و تولید ملی رژیم مذکور ، نسبت دریافتی های مالیاتی دولت ، از GDPرا دچار کاهش نکرده است . کسری های شدید دولت پس از سال 2000 گذشته عمدتا با پشتوانه کمکهای آمریکا حل و فصل شده است . این امر اقتصاددانان رژیم صهیونیستی را ارضا نمی کرد و آنها به دنبال راههای اصولی تری برای کاهش کسری بودجه و افزایش انتظام مالی دولت و بهبود درآمدهای مالیاتی برآمدند .

مآخذ :

1. بولتن رویداد و گزارش ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای یاسی علمی ندا ، دوره جدید ، 87/4/25 ، شماره 8 .
2. www.mof. gov. il/struct.htm
3. www.worldwide-tax.com/israel/isr-econonews/vat/reduc.asp.
4. www.mof. gov.il/research-e/tafrit-economic. tm.