جده ( کنفرانس - )

نبرد سپتامبر 1970 بین جنبش مقاومت فلسطین و نیروهای اردنی ، به امضای قرارداد قاهره و تعیین اصول آتش بس و راههای تفاهم بین دو طرف منتهی گردید . و به دنبال آن قرار داد دیگری مشهور به توافقنامه امان که شبیه به توافق اجرای قرارداد نخست بود ، امضا گردید . این توافقنامه مواضع استقرار چریکها و روش کار آنان را مشخص می کرد . ولی دولت اردن بعد از وقوع نبرد احراش جرش در ژوئیه 1971 که نتیجه آن پایان حضور نیروهای جنبش مقاومت فلسطین در اردن بود ، ازجانب خود قراردادهای امان و قاهره را لغو نمود .

به همین سبب مقامات مصری و سعودی به منظور ایجاد تفاهم بین سازمان آزادی بخش فلسطین و حکومت اردن و تضمین بازگشت چریکها به اردن وارد میانجیگری شدند ، و این میانجیگری به تشکیل کنفرانسی به نام " کنفرانس جده " یا " میانجیگری جده " انجامید .

این کنفرانس در دو مرحله تشکیل شد : مرحله نخست در 15/9/1971 آغاز شد و در 24/9/1971 به شکست منتهی گردید و مرحله دوم در تاریخ 8/11/1971 آغاز و پس از مدتی تأخیر در 26/11/1971 با ناکامی روبه رو شد . و به دنبال آن در تاریخ 28/11/1971 حادثه ترور روصفی التل نخست وزیر اردن در قاهره به دست سه جوان فلسطینی وابسته به سازمان ( سپتامبر سیاه ) رخ داد . و به همین خاطر تلاش برای از سرگیری مذاکرات بین سازمان آزادی بخش و دولت اردن متوقف گردید .

ریاست هیأت اردنی در مذاکرات را ریاض المفلح و ریاست هیأت فلسطینی را خالدالحسن عهده دار بودند . همچنین حسن صبری الخولی ( از مصر ) و عمر سقاف ( از عربستان سعودی ) نقش دو میانجی عرب را ایفا نمودند .

جلسه اول کنفرانس به علت اصرار هیأت اردنی بر لغو قرارداد امان و ضرورت انعقاد قرارداد جدیدی به جای قراردادهای قاهره و امان به شکست منتهی شد در حالی که هیأت فلسطینی همچنان به ابقای این دو قرارداد اصرار می ورزیدند .

در مرحله دوم کنفرانس ، هیأت فلسطینی با اختیارات کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین برای گفت وگو درباره اصلاح قرارداد امان به نحوی که اصل آنرا را مخدوش نسازد و به مفهوم انعقاد قرارداد جدیدی نباشد ، موافقت نمود . و این مسأله عملاً صورت گرفت ولی هیأت اردنی در مورد اصلاح بند مربوط به حق سازمان آزادی بخش در نمایندگی قانونی فلسطینیها اصرار ورزید و این اصرار با مخالفت هیأت فلسطینی مواجه گردید . با وجود این به هیأت اردنی امتیازاتی داده شد که خواهان آن بود و در این مقطع مذاکرات با شکست روبه رو شد .

مأخذ :

#شؤون فلسطینیة : شماره های 5 و 6 ، اکتبر و نوامبر 1972 .