قریع ، احمد ( ابوعلا )

احمد علی محمد قریع معروف به ابوعلا ، در سال 1937 در روستای ابودیس ( حومه قدس ) ، به دنیا آمد . او متعلق به یک خانواده ثروتمند فلسطینی است . از میزان تحصیلات او اطلاعات دقیقی در دست نیست . قریع در 31 سالگی فعالیتهای سیاسی خود را آغاز کرد . او ازدواج کرده و پنج فرزند دارد .

فعالیتهای سیاسی احمد قریع در سال 1968 با پیوستن به جنبش فتح آغاز شد . او در سال 1970 رئیس شاخه سرمایه گذاری خارجی سازمان آزادی بخش فلسطینی شد . قریع یک مغز متفکر در رشته اقتصاد بود که به انجام فعالیتهای اقتصادی فلسطینیان در لبنان می پرداخت و در نوع خود یک متخصص بود ، به همین دلیل در سال 1983 به سمت رئیس دپارتمان اقتصادی کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین منصوب شد . در همین سال اعضای سازمان مجبور به ترک لبنان شدند و قریع هم به همراه یاسر عرفات به محل جدید این سازمان در تونس نقل مکان کرد .

در سال 1989 او یکی از اعضای کمیته مرکزی فتح بود . در سال 1993 ، قریع نماینده فلسطینیان در انجام مذاکرات سری بود که نهایتا در سپتامبر این سال منجر به انعقاد قرارداد اسلو شد . با انجام این مسئولیت مهم سیاسی ، او در مذاکرات صلح از نقش مؤثرتری برخوردار شده و در مذاکرات متعددی با اسرائیل شرکت کرد .

قریع با همفکری یزید سایغ ( Yazid Sayegh ) یکی ازتحلیل گران استراتژیک فلسطینی ، طرح توسعه فلسطین را ارائه داد . طراحان این طرح توانستند در سال 1993 در کنفرانس بانک جهانی در مورد کمک و همیاری شرکت کنند . پس از آن ، این طرح ابتکاری به عنوان یکی از مهمترین اسناد استراتژی توسعه در سازمان آزادی بخش فلسطین قلمداد شد .

قریع در این سال مسئول شورای اقتصادی توسعه و بازسازی فلسطین نیز بود . او در سال 1994 به همراه عرفات به غزه بازگشت . در آوریل 1994 قرارداد پاریس که مبتنی بر همکارهای اقتصادی میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان بود ، با حضور مؤثر قریع به امضاء رسید و نهایتا قرارداد صلح اسلو دوم با تلاش وی در سپتامبر 1995

منعقد شد . قریع در سالهای 1994 تا 1996 در کابینه تشکیلات خودگردان فلسطین وزیر اقتصاد و نفت بود .

در ژانویه 1996 ، قریع به عنوان نماینده مجلس قانونگذاری فلسطین انتخاب شد . او همچنین تنها کسی بود که از میان 88 نفر به عنوان رئیس مجلس قانونگذاری نیز انتخاب شده بود .

او از سال 1994 تا 2000 ، مسئولیت " برنامه ریزی اقتصاد ملی فلسطین " را نیز بر عهده داشت . پس از استعفای محمود عباس از نخست وزیری تشکیلات خودگردان فلسطین در سپتامبر سال 2003 ، یاسر عرفات از احمد قریع خواست تا پست نخست وزیری را بر عهده گیرد . اما او تا زمانی که از حمایت اسرائیل و آمریکا از روند صلح مطمئن نشد ، این پست را قبول نکرد . سرانجام در 7 اکتبر 2003 به عنوان نخست وزیر جدید آغاز به کار کرد .

او چندین باز تهدید به استعفا کرد . اما زمانی که عرفات به او اختیار به دست گرفتن نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان را نداد و با خواسته او مبنی بر واگذاری بخش امنیت مخالفت کرد ، شرایط شکل دیگری گرفت . احمد قریع در روز 17 جولای 2004 استعفانامه خود را به عرفات تقدیم کرد . عرفات در پی افزایش فشار از جانب نمایندگان مجلس قانونگذاری فلسطین و به منظور منصرف ساختن احمد قریع از پافشاری برای استعفا و اصلاح ساختار امنیتی فلسطین ، اعلام کرد که حاضر به همکاری با قریع شده و ساعتی بعد قریع اعلام کرد که استعفای خود را بدون هیچ قید و شرطی پس گرفته است .

در اکتبر 2004 به علت بیماری عرفات ، احمد قریع و محمود عباس با همکاری یکدیگر تشکیلات خودگردان را اداره می کردند . پس از مرگ عرفات و پیروزی محمود عباس در انتخابات ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین در سال 2005 ، عباس از قریع خواست تا در پست نخست وزیری خود باقی بماند و کابینه جدیدی معرفی کند . علی رغم آنکه مقامات فتح و پارلمان فلسطین به قریع تذکر داده بودند تا در مورد اعضای کابینه تجدیدنظر کند اما او در برابر این موضع تمکین نکرد و لذا وزرای او با رأی عدم اعتماد مواجه شدند .

سرانجام در 24 فوریه 2005 ، قریع کابینه جدید را به پارلمان معرفی کرد و توانست از آن رأی اعتماد بگیرد . این کابینه علاوه بر اعضای جدید ، شش تن از چهره های

دولت قدیمی را حفظ کرده و شامل دو عضو زن نیز بود . این ترکیب کلی نشان داد که دو رویکرد عمده در دولت جدید فلسطین یعنی یکپارچه کردن سازمانهای فلسطینی و اصلاحات اقتصادی سر لوحه کار قرار گرفته است . شواهد حاکی از آن است که تمایل واقعی احمد قریع ، حفظ بسیاری از وزرای دوران عرفات در کابینه خود بود اما به دلیل مقاومت پارلمان مجبور شد از این خواسته خود چشم پوشی کند . به این ترتیب بسیاری از وزاری گذشته که متهم به فساد مالی یا عدم کارایی بودند ، کنار گذاشته شدند .

درباره فعالیتهای پژوهشی قریع باید گفت که او عضو بسیاری از مؤسسات و نهادهای تحقیقاتی سیاسی ، اقتصادی و امنیتی است . او همچنین موفق به دریافت جوایزی از جمله جایزه بنیاد گلیتسمن ( Gleitsman ) در سال 1999 و جایزه بنیاد " بذهاری صلح " در سال 1996 شد . گفتنی است که قریع کتابی با عنوان " اعدام صلح " و کتب دیگری در زمینه اقتصاد به رشته تحریر در آورده است .

مأخذ :

1. نشریه رویداد و گزارش فلسطین ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی - علمی ندا ، 6/7/1384 ، شماره 23 .