بیت لاهیا ( شهرک - )

شهرک عربی است که در 7 کیلومتری شمال شرقی غزه و در دورترین قسمت شمالی آن واقع شده است و خط آهن رفح - حیفا و بزرگراه ساحلی آسفالته از فاصله‌ی 4 کیلومتری شرق آن می‌گذرد .

یک جاده‌ی فرعی آن را به جاده‌ی ساحلی آسفالته‌ای که از جنوب به غزه و از شمال به حیفا می‌رسد ، پیوند می‌دهد و راههای فرعی دیگری نیز آن را به روستاهای بیت مانون و جبالیا و نزله و به خود شهر غزه مرتبط می‌سازد .

بیت لاهیا بر قطعه زمین ماسه‌ای در دشت ساحلی جنوبی بنا شده و از سطح دریا 55 متر ارتفاع داردو به وسیله‌ی توده‌های شنی از همه‌ی جهات احاطه شده و به همین خاطر منازل و مزارع و خیابانها را در معرض هجوم شن قرار می‌گیرد لذا بسیاری از اهالی ناچار شدند خانه هایشان را از نو بسازند . خانه‌های لاهیا از آجر و سیمان ساخته شده و طرح عمرانی آن به شکل مستطیل است و رشد و توسعه شهرک براین اساس از شرق به غرب می‌باشد . مساحت آن در اواخر دوره‌ی قیمومیت 18 جریب بود ولی بعد از سال 1948 با افزایش جمعیتی که در نتیجه‌ی مهاجرت بعضی از پناهندگان به آنجا و استقرار در آن صورت پذیرفت وسعت بسیاری یافت .

افزایش جمعیت همراه با رشد آبادانی توأم بود که در سال 1980 منجر به افزایش ساختمان‌ها در بیش از 150 جریب شد . بعضی از کشاورزان بیت لاهیا در حومه‌ی شمال غربی شهرک به نام سیفه مستقر شدند . این نواحی از خانه‌هایی تشکیل شده بود که صاحبانش در مزارع درختان میوه روی تپه‌های شنی در قسمت غرب بنا کرده بودند .

بیت لاهیا علاوه بر ساختمانهای مسکونی ، شامل بعضی مراکز تجاری و مدارس ابتدایی و راهنمایی - که باری ساکنان اصلی و پناهندگان احداث شده - نیز می‌شود همچنین دارای دو مسجد است که مسجد بزرگتر ، مقبره‌ی شیخ سلیم ابومسلم را در خود جای داده است .

اطراف شهرک اماکنی وجود داشت که اولین مجاهدان ( اسلام ) در آن آرمیده اند . وجود قسمت‌هایی از ستون‌ها و سر ستونها دلالت بر این داردکه شهر در قدیم آباد بوده است همچنین در شهر چاههای آب آشامیدنی با عمق بین 10 تا 20 متر وجود دارد . در زمین‌های آن هنوز آثار خرابه‌ی تل الذهب و خرابه‌ی سحلیه که هر دو از بناهای تاریخ هستند دیده می‌شود . مساحت زمین‌های بیت لاهیا 376 ، 38 جریب است که 287 جریب به راهها و دره‌ها تعلق دراد . در قسمت وسیعی از زمین‌های زراعی آن که دارای خاکهای شنی است درختان میوه مانند انگور ، پرتقال ، انجیر و زردآلو و هلو توت و در خاک‌های کم بهره ، مرکبات و انواع حبوبات و سبزیجات کاشته می‌شود . کشاورزی بر آب باران و چاهها متکی است که در سالهای اخیر برای آبیاری مقدار اصلاح شده‌ی زمین‌های شنی آماده شده است .

در زمان فرمانروایی مصر بر نوار غزه " طرح عمران " برای اصلاح اراضی شنی و بهره برداری آن در کشاورزی ، با بهری بسیار در استفاده از اراضی بین بیت لاهیا و کناره‌ی دریای مدیترانه سهم داشت به طوری که زمین‌های کشاروزی دارای سیب و مرکبات وسعت یافت . سیب از مهم ترین محصولات بیت لاهیا به شمار می‌آید و در بازارهای نوار غزه دارای شهرت می‌باشد . بعضی اهالی از درختان سمنوط که اطراف بیت لاها می‌روید در صنعت سبد سازی استفاده می‌کنند . همچنین قفس و انواع بسیاری از ظروف سبدی را از گیاهی علفی و پایا از تیره‌ی گندمیان به نام حلفاء که در منطقه رشد می‌کند می‌سازند .

تعداد ساکنان بیت لاهیا از 871 تن در سال 1922 به 1133 تن در سال 1931 رسید که که دارای 223 باب خانه بودند . تعداد ساکنانش در سال 1945 به 1700 تن و در سال 963 به 2966 تن رسید و هم اکنون نیز بیش از 5000 تن در آنجا سکونت دارند .

مآخذ :

1. دباغ مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج اوق2 ، بیروت 1966 .
2. نقشه‌ی فلسطین : مقیاس ، نقشه‌ی غزه .