کابری ( چشمه - )

از دانشنامه فلسطین


چشمه کاربری در 12 کیلومتری شمال شرقی شهر عکا و در فاصله به مساحت 350/5 کیلومتری ، شرق ساحل دریای مدیترانه که آبادی یهودی نشین نهاریا درآنجا قرار دارد واقع شده است . ارتفاع : آن از سطح دریا 76 متر است که در جزء شمالی دشت عکای ساحلی در نزدیکی تپه ها و بلندیهای غربی جبال الجلیل واقع شده است . چشمه کاربری در حقیقت از چهار چشمه پر آب تشکیل می شود که در دره کوچکی واقع شده اند که از میان روستای الکابری که بر ارتفاعات شمال چشمه ها قرار گرفته و دره المفشوح که از طریق دره کوچکی به آبهای چشمه سارهای الکابری منتهی می گذرد و اهالی این منطقه را بهره مند می کند به ویژه در فصل زمستان که آب چشمه ها افزایش می یابد .

وضعیت صخره ها و موقعیت جغرافیایی باعث به وجود آمده چشمه ها گردیده اند که یکی از مهمترین منابع آب شیرین در فلسطین و به طور کل مهمترین آنها در دشت

عکا است . صخره های آهکی که آب در آن نفود می کند و طبقه ای که آن را محافظت می کند سبب جمع شدن آب از ارتفاعات شرقی مشرف به آن بارانها و سیل های سطحی و همچنین غنای طبقه حاصل آب گردیده است . ( نک : سنگها ) .

از جمله چیزهایی که سبب پیدایش این آبها به صورت چشمه ساری چهارگانه گردیده ، وجود شکافهای " زمینی " نزدیک به این چشمه ها در محور شمال شرقی و جنوب غربی می باشد و این به علاوه بر پر آبی بارانهای این منطقه از فلسطین و شمال کشور است . به طوری که میزان جوی ( باران ) در دشت به بین 500 الی 600 میلیمتر و در اطراف ارتفاعات و بلندیها مجاور دشت از شرق به 600 الی 700 میلیمتر می رسد .

مقدار متوسط سالانه آب این چشمه ها به مقدار 9 میلیون مترمکعب است که از آبهای شیرینی است که دارای ترکیبات شیمیایی مفید و محکمی است . میزان کلی در آن

از 25 میلی گرم در یک لیتر تجاوز نمی کند و این آن چیزیست که شرکت انگلیسی را برا آن داشته تا این آبها را به صورت بسته بندی برای فروش آماده کند .

تمامی آثار و دلایل به دست آمده اشاره به آبی دارد که انسانها از قدیم الایام الکابری را استفاده می کرده است . در نزدیکی این آبها تپه ای وجود دارد که به عصر برونز برمی گردد . ( نک : دوران قدیم )

رومی ها نزدیک این روستا مرکزی مهم ایجاد کرد بودند و کابری نیز بر روی ویرانه های آن احداث شد . از زمان رومی ها و بیزانس ها آبهای الکابری درکانال های سنگی به سوی شهر عکا جهت آب شرب اهالی آن جاری بوده است . ولی آثار این آبراهه های ذکر شده از بین رفته و فرانسوی ها هنگامی که شهر عکا را محاصره کرده بودند آنها را خراب و ویران کرده اند در قرن 18 و بعدا توسط احمد الجزارحاکم عکا ( 1775 - 1805 م ) کانال آب الکابری از غارفوار به سوی شهر عکا در سال 1800 میلادی امتداد یافت . اوسلیمان پاشا حاکم عکا شد ( 1805 تا 1818 ) وی در سال 1814 کانال جدیدی را از کابری به سوی عکا کشید که به کانال پاشا معروف است .

  • آب چشمه کابری در درجه اول برای شرب اهالی عکا استفاده می شود ولی مقداری ازآن نیز برای آبیاری بستانها و باغ ها و باغچه هایی که ما بین الکابری و عکا واقع شده اند استفاده می گردد . در ادامه آنچه از باقی مانده که مقدار کمی است به دره الفشوح می رود که در تابستان به علت کمی آب ، قطع می شود .

مآخذ :

  1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد7 ، ق2 ، بیروت 1974 .
  2. نقشه فلسطین : مقیاس 000,501 ، تابلو ناقوره .
  3. نقشه زمین شناسایی فلسطین : مقیاس 000,2501 .