وهبه ، جمیل یعقوب ( 1897 - 1971 )

از دانشنامه فلسطین


جمیل وهبه یکی از مبارزان باسابقه فلسطینی است که در شهر بیت المقدس به دنیا آمد . دروس ابتدایی را در مدرسه صلاحیه گذراند . سپس در دانشکده علوم مشغول تدریس شد و در سال 1916 به ارتش ترکیه پیوست . بعد از جنگ جهانی اول ، به بیت المقدس بازگشت و از طریق انتشار و گسترش علم و ادب و کار در صحنه تعلیم و تعلم خدمات شایانی به فلسطین نمود .

وی در منطقه بنی زید از توابع شهرستان رام الله اولین مدرسه فلسطین را تأسیس و به مدت چهار سال به عنوان معلم مشغول به کار شد . سپس در دانشکده معارف ( علوم ) بیت المقدس مشغول تدریس شد .

در سال 1925 مجلس اسلامی اعلای فلسطین او را به عنوان مدیر مؤسسه دارالایتام اسلامی فلسطین انتخاب کرد . پس از آنجا و پناه گاهی برای جنبش ملی فلسطین شد و درهای خود را بر روی فرزندان شهدای مبارز فلسطین گشود . در تاریخ 30/5/1936 توسط حکومت انگلیس به زندان عوجه الحفیر النائی در نقب انداخته شد و در آنجا به عنوان عضو کمیته ملی زندانیان انتخاب و ازجمله امضاءکنندگان بیانیه ای بود که مردم فلسطین را به پایداری و مقاومت در مقابل سلطه انگلیس در فلسطین و صهیونیستها دعوت کرد .

همچنین یکی از امضاءکنندگان نامه به کمیته عالی عربی برای فلسطین بود که آن را به اتخاذ مواضع قاطع و عدم مذاکره با حکومت سلطه گر انگلیس تشویق نمود .

وی در تاریخ 21/10/1936 از زندان آزاد شد و پس از مدتی کار در دارالایتام یک گروه پیشاهنگی تشکیل داد که به وسیله آن توانست تعدادی از فارغ التحصیلان مؤسسه و ساکنین بیت المقدس را گرد جنبش ملی فلسطین جمع کند

همچنین برای مؤسسه چاپخانه بزرگی ایجاد نمود که در آن بیانیه ها و اعلامیه های جنبش ملی فلسطین تکثیر می شد و قرآن کریم را نیز برای اولین بار در بیت المقدس

در سال 1955 چاپ نمود .

جمال وهبه در این سمت به مدت 40 سال باقی ماند و این مدت نیز به عنوان مدیرکل اداره اوقاف در فلسطین و مسئول اداره دارالایتام انتخاب شد . در اوایل دهه شصت به دلیل وضع نظام جدیدی بر دارالایتام از سوی وزیر اوقاف اردن وی از کار خود استعفا و به کار تجارت آزاد و اداره دفتر مطبوعات در قدس پرداخت و آثار علمی و ادبی را رها نکرد .

مأخذ :

  1. زعیتر ، اکرم : الحرکة الوطنیة الفلسطینیة ( 1935 - 1936 ) ، بیروت 1980 .