عکا ( نبرد - )

شهر عربی عکا در تاریخ 16/5/1948 بعد از نبرد کوتاهی که بین ساکنان عکا و نیروهای بی شمار صهیونیستی ، که برای این عملیات از مدتها قبل مجهز و آماده شده بودند ، به دست صهیونیستها سقوط کرد .

در ابتدای کار کمیته ملی که برای سازماندهی دفاع از شهر عکا و عدم تعرض صهیونیستها تشکیل شده بود ، هوشیاری خود را به خاطر رفتن تعداد زیادی از مردم عکا در روزها ، به شهر حیفا ، حفظ کردند . این وضع برای صهیونیستها مناسب بود ، زیرا برای آنها سبب تسهیل عبور و مرور بین حیفا و عکا شده بود که به دست آوردن مستعمره های مهاجرنشین واقع شده در شمال عکا را برای آنها بهره داشت .

ولیکن این وضع هیأت عربی علیا و ارتش نجات بخش را راضی نکرد چون نیروهائی را برای دفاع از

شهر فرستاده بودند ، از گردان یرموک دوم به فرماندهی سرگرد ادیب شیشلکی بود که مسئولیت دفاع از منطقه عکا - - صفد و روستاهای اطراف این دو شهر را به عهده داشت .

کمیته ملی در شهر عکا با توسل به قدرت این نیروهای نفوذناپذیر در مقابل صهیونیستها ، شک و شبهه شکست را از بین برد و این زمانی بود که آن قدرت سبب ایجاد امنیت شهر شده بود . لیکن زمانی که صهیونیستها روز 17/3/1948 در سر راه یک کاروان حامل که از لبنان می آمد کمین کردند ، کمیته به سرعت از نظرش منصرف شد .

به محض اینکه این کاروان عرب نزدیک مستعمره ( موتسکین ) رسید ، صهیونیستها بر روی آن آتش گشوده و چهارده نفر از افراد آن را به شهادت رساندند که فرمانده منطقه حیفا شهید محمد أحمد حنیطی در بین آنها بود . در این زمان ساکنان عکا متوجه شدند که به خاطر اعتقادی که به همزیستی مسالمت آمیز صهیونیستها داشتند اشتباه محض بوده اند و تصمیم بر تغییر موضع خود برای جنگ جدی گرفته و تعدادی از آنها در صبح روز بعد یعنی 18 مارس بر سر راه ماشینی که در آن چهار صهیونیست بود ، کمین کرده و آنها را به هلاکت رساندند .

بعد از گذشت چند روز ، مجاهدین ، ماشینی که صهیونیستها را حمل و نقل می کرد و همگی در حال دست زدن بودند متوقف کرده و آن ماشین را آتش زدند . این وضعیت تا سقوط شهر حیفا در تاریخ 21/4/1948 ادامه پیدا کرد .

صهیونیستها بعد از آنکه کار برایشان مشکل شد ، شروع به نفوذ در دیگر مناطق کردند . این عمل تعبیر به " بن عامی " شد آنها از طریق دور زدن شهر عکا ، آن را اشغال و راه مربوط به شمال شهر عکا را قطع کردند و تپه افخار ( تپه ناپلئون ) واقع در شرق عکا را که هیچ کس برای حفاظت از تپه وجود نداشته مگر هفت نفر مبارزان اشغال کردند .

سپس صهیونیستها ، با گلوله باران شهر توسط توپخانه در روز 25 آوریل به شهر عکا حمله کرده و عده ای از صهیونیستها توانستند مقبره اسلامی ، واقع در جنوب شرقی شهر عکا را اشغال کنند .

ساکنان عکا به سرعت شروع به خارج شدن از شهر عکا از طریق خشکی و دریا کردند ، به طوری که هیچ کس از آنها باقی نماند . همچنین تعداد زیادی از مردم از شهر حیفا خارج شدند و تنها هفت هزار نفر باقی ماندند . صهیونیستها

فشار خود را بر اهالی شهر عکا از طریق آلوده کردن آبهای نهر کابری به وسیله میکروبهای تیفوئید افزایش دادند .

به همین دلیل کار اضافه تر و مهمتری بر گردن کمیته ملی عربی قرار گرفت و آن امر مهم تلاش برای درمان افراد بود علاوه بر تأمین آب و مواد غذای که کاهش پیدا کرده بود . هیأتهای نمایندگان شهر عکا تلاش خود را برای به دست آوردن سلاح شروع کردند . به همین لحاظ ساکنان شهر با استفاده از امکانات موجودشان ، تصمیم به دفاع از شهر گرفتند .

در اولین ساعات صبح روز 15/5/1948 مجاهدان و مبارزان عکا به صهیونیستها و کسانی که بعضی از نقاط شهر مثل ایستگاه راه آهن واقع در جنوب شرقی شهر عکا و یکی از نهادهای رسمی در شهر عکا را اشغال کرده بودند ، هجوم بردند . آرزوی مجاهدین بانزدیک شدن و داخل شدن نیروهای نظامی عربی افزایش پیدا کرد ولیکن توپخانه صهیونیستها بعد از اینکه عده ای از مبارزان را شهید کردند نیروهای نظامی عرب را غافلگیر کرده و دشمن نیز خسارتهای زیادی را متحمل شده و حدود شصت نفر از نیروهایش کشته شدند .

در روز 16 می در شهر بجز هفده مبارز هیچ کس نمانده بود و این همزمان بود با عقب نشینی ارتش نجات بخش از منطقه به خاطر شرکت در نبرد مالکیه و اطراف آن . علی رغم داخل شدن ارتش نظامی عربی به فلسطین هیچ کس به شهر نرسید .

کم بودن مهمات و خستگی ، گرسنگی ، تشنگی و بیماری نیز در روحیه مدافعین اثر گذاشت . به همین دلیل عصر همان روز تصمیم به تسلیم شدن گرفتند . هنگامی که صهیونیستها داخل شهر شدند کشتارگاهی را به وجود آوردند که کشته شدگان آن به نود و یک نفر عرب می رسید که در بین آنها تعداد کمی از افراد پیر و اطفال به چشم می خوردند .

صهیونیستها فورا حکم منع ورود به شهر را صادر کرده و از افراد باقیمانده شهر تقاضای مراجعه فردی به اداره پلیس را داشتند . زیرا جمعیت آنها از بین رفته و تجسس آنها تمام شده بود . آنها جوانان را کشته و بقیه را بازداشت کردند و صهیونیستها شروع به نصب اعلامیه هایی بر روی کشته شدگان کردند که بر روی آن نوشته شده بود : " زنده و جاوید باد یادبود کشتار حدود 750 نفر از جنگجویانی که در مقابل دیوار شهر عکا کشته شدند . "

مآخذ :

1. العارف عارف : النکبة ، بیروت 1956 .
2. التل ، عبدا... : کارثة فلسطین ، قاهره 1959 .
3. قصری ، محمدفایز : حرب فلسطین ، دمشق 1962 .
4. هندی ، هانی : جیش الانقاذ ، بیروت 1974 .
5. بوبصیر ، صالح مسعود : جهاد شعب فلسطین خلال نصف قرن ، بیروت 1968 .