شکنجه در اسرائیل ( کمیته عمومی مقابله با - )

در خلال سالهای بعد از شکل گیری کنوانسیونها و آیین نامه های دفاع از حقوق بشر و مبارزه با مجموعه اعمالیکه در سراسر جهان منجر به نقض و تضعیف حقوق انسانی می شد ، دولتهای جهان یکی پس از دیگری به جمع حامیان حقوق بشر پیوستند و در راستای دفاع از آن به مجموعه اقداماتی دست زدند که اگرچه در برخی موارد جنبه تبلیغاتی و نمایشی داشت و موجب دستیابی آنها به پاره ای اهداف سیاسی و تبلیغاتی شد ، اما به تدریج منجربه ایجاد وضعیتی در میان کشورهای جهان شد که اجبارا تمامی کشورهای مدعی دموکراسی و حقوق بشر را مجبور به تأسیس مراکز ، کمیته ها و سازمانهایی برای دفاع از حقوق بشر در داخل کشورشان کرد .

از آن جمله ، کمیته PCATI یا " کمیته عمومی مقابله با شکنجه در اسرائیل " است که بنابر ادعای منابع صهیونیستی در راستای دفاع از حقوق بشر در اسرائیل تأسیس شده است .

برنامه های خاص کمیته مذکور ، عمدتا بر مبنای جلوگیری از اعمال شکنجه در خلال بازجوییها در اسرائیل است .

کمیته مذکور که در سال 1990 تأسیس شد مدعی است که سازمانی کاملاً مستقل بوده و با هدف حراست از مبانی حقوق بشر و راه اندازی شده است .

در سپتامبر سال 1999 ، نه تن از قضات دیوان عالی ، در واکنش به دادخواست PCATIحکم ممنوعیت مطلق استفاده از شکنجه در خلال بازجوییها را صادر کردند .

کمیته مذکور مدعی است که به منظور اجرای این حکم در مراکز بازداشت و زندانها ، به مبارزه خود با اعمال شکنجه در خلال بازجوییها در اسرائیل و مناطق تحت سلطه فلسطینیان ادامه می دهد و در خلال چندین عملیات خبررسانی ، موجب افزایش آگاهی عمومی نسبت به این موضوع شده است .

الف - تاریخچه :

" کمیته عمومی مقابله با شکنجه در اسرائیل " در سال 1990 از سوی جمعی از افراد و شخصیتهای زیر ( به عنوان هیأت مدیره کمیته مذکور ) تأسیس شد . هانا فریدمن ( Hanna Friedman ) ، پرفسور استنلی کوهن ( Prof . Stanley Cohen ) ، دکتر یواخیم استین ( Joachim Stein ) و حاییم بارآم ( Haim Baram ) ( روزنامه نگار ) و وکلایی چون آویگدور فلدمن ( Avigdor Feldman ) ، مازن کوفتی ( Mazen Kofti ) ، نفتالی اورنر ( Naftali or - ner ) و دکتر راهام مارتهون ( Raham Marthon ) اعضای برجسته هیأت مدیره کمیته عمومی مقابله با شکنجه را تشکیل می دهند .

اهم وقایع کمیته مذکور را می توان در خلال سالهای 1990 ( سال تأسیس ) تا سال 2006 چنین ارزیابی کرد . در سال 1991 ، به دنبال اقدام سازمان " بت سلم " ( Btselem ) در انتشار گزارشی مبنی بر " شکنجه " که توسط پرفسور استنلی کوهن از کمیته PCATI و دکتر دوفنا گولان ( Dophna Golan ) از " بت سلم " تهیه و تدوین شده بود ، نخستین گام PCATI برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به وجود شکنجه در بازجویی ها برداشته شد .

در پی انتشار این گزارش ، کمیته مذکور ، پرونده ای را برای شکایت از قوانینی که شکنجه را توجیه می کردند به جریان انداخت . محتوای دادخواست مذکور ، اعتراض به قانونی بودن آیین نامه های " کمیسیون لانداو " مبنی بر شیوه های بازجویی و مغایرت آیین نامه های فوق با قوانین ناظر بر اصول بازجویی بود .

کمیته مذکور دومین دادخواست خود را در سال 1994 به " دادگاه دیوان عالی " تقدیم کرد . براساس محتوای این دادخواست که مطالبات نخستین شکایت کمیته مذکور را نیز دربرداشت . شیوه های موجود برای بازجویی فاقد پایه و اساس قانونی معرفی شدند . دادگاه دیوان عالی نیز با بررسی دادخواست مذکور موافقت کرد .

یک سال بعد کمیته PCATI مدعی است که کاهش چشمگیر تعداد شکایات مربوط به شکنجه و نیز عدم ارائه دادخواستی مبنی بر اعتراض به روشهای بازجویی ها ( که قبلاً مورد استفاده قرار می گرفت ) نشان کارایی و مثمرثمر بودن اقدامت PCATI است .

به دنبال " انتفاضه مسجدالاقصی " در سال 2000 که به موجب آن تعداد کثیری از فلسطینیان بازداشت شده و مورد شکنجه قرار گرفتند ، PCATIمدعی شد که در اینزمینه دامنه فعالیتهای خود را توسعه بخشیده و انجمنی از وکلای برجسته و پژوهشگران را برای گردآوری مدارکی دال بر اعمال شکنجه علیه بازداشت شدگان تشکیل داده است .

در ژانویه 2002 نیز کمیته مذکور به نمایندگی از سوی وکلایی چون " آویگدور فلدمن " و " میخائیل اسفارد " ( Michael Sfard ) اقدام به ارائه دادخواستی علیه " سیاست ترور دولت اسرائیل " کرد ، اما به دنبال وقوع انفجارات در " شرم الشیخ " مصر دولت اسرائیل در فوریه همان سال دادخواست کمیته مذکور را از دستور رسیدگی خارج کرد .

ب - ساختار اداری و اجرایی :

ساختار اداری کمیته PCATI متشکل از چندین بخش شامل بخش حقوقی ، روابط عمومی ، دایره آموزش ، دایره مدیران و کارمندان است که در ادامه اسامی مهمترین اعضای هر قسمت فهرست شده است :

1 - مدیران کمیته :

• مدیران اجرایی ، هانا فریدمن .
• جانشین مدیر : زیو زمیر ( Zeev Zamir ) .

2 - بخش حقوقی :

• مدیریت مجموعه حقوقی : الیاهو آبراهام ( Eliahu Abram ) .

3 - دایره روابط عمومی :

• مدیر روابط عمومی : ایال هاریوونی ( Eyal Hareu Veni ) .
• مدیریت خبررسانی و ارتباطات : اوراه ماگن ( Orah maggen ) .

4 - دایره تحقیق :

محققان :

• کارمی لکر ( Carmi Lecker ) .
• ارز پری ( Erez Pery ) .

5 - دایره آموزش و پرورش :

• مدیر امور آموزشی : لوئیز فرانکن تالد ( Louis Franken thaler ) .

6 - هیأت مدیره و مشاوران حقوقی :

• پرفسور امانوئل فریون ( prof Emanuel Farjun ) عضو .
• پرفسور جدعون فرئودنتال ( Gideon Freudenthal ) عضو .
• دکتر آویشای ارلیچ ( Dr . Avishai Ehrlich ) عضو .
• میخائیل سفاردا ( Michael Sfarda ) مشاور .
• لی تسمل ( Leah Tsemel ) مشاور .

7 - محققان و وکلای کمیته PCATI در اراضی اشغالی 1967 :

• علی دارجما ( Ali Darajma ) - نابلس .
• ایمان حسین ( Eyman Husein ) - غزه .
• ادنان بسیسی ( Ednon Basisi ) - طولکرم .
• لیاد مناسره ( Lyad Manasrah ) - الخلیل .

ج - فعالیتها :

" کمیته عمومی مقابله با شکنجه در اسرائیل " مدعی است که در راستای مبارزه با اعمال خشونت در خلال بازجوییها ( نظیر شکنجه دست به فعالیتها و مجموعه اقداماتی زده است که مهمترین آنها را می توان در چارچوب مساعدت و ارائه مشاوره های حقوقی به قربانیان شکنجه ، فعالیتهای تبلیغاتی ، اطلاع رسانی ملی ، تشکیل گروههای نظارتی و اعمال کنترل سازمانی مطرح کرد .

1 - مساعدت و مشاوره حقوقی :

کمیته مذکور مدعی است شرایط مشاوره حقوقی برای قربانیان شکنجه را فراهم می کند . همچنین با راهنماییو کمک رسانی به وکلای مدافعی که با کمیته مذکور در ارتباطند ، زمینه تحقق اهداف خود را فراهم می کند . این کمیته مدعی است که با تمامی مراکز تحقیقات نظامی و انتظامی ارتش و پلیس در ارتباط است .

2 - تبلیغات و اطلاع رسانی عمومی :

به ادعای مسئولان کمیته ( PCATI ) ، سازمان مذکور به منظور مبارزه با مجموعه قوانینی که انجام شکنجه در خلال بازجوییها را مجاز می دانند ، در مقیاسی وسیع ، دست به اقدامات تبلیغاتی زده است . این کمیته مدعی است با تنویر اذهان عمومی و اطلاع رسانی در این راستا ، گامهای مؤثری را در جهت ممنوعیت استعمال شکنجه در خلال بازپرسی ها برداشته و در این راستا از برنامه های آموزشی به عنوان ابزاری ویژه برای دستیابی به اهداف خویش استفاده کرده است .

3 - تلاش برای تبدیل شدن به مرجع اطلاعاتی :

کمیته مذکور مدعی است که در راستای مبارزه با اعمال خشونت در بازجویی ها با هر مسأله ای که مرتبط با شکنجه یا حقوق بشر در اسرائیل و مناطق فلسطینی نشین ( 1967 ) باشد ، همانند یک مرکز اطلاعات ملی و بین المللی ، مستندات مربوط به آن را دریافت و برای مقابله با آن اقدام خواهد کرد .

4 - نظارت بر تطابق قوانین اجرایی با احکام دیوان عالی :

بنابر ادعای کمیته مذکور ، علی رغم آنکه دولت اسرائیل و سرویس امنیت عمومی پس از فعالیتهای کمیته مقابله با شکنجه ممنوعیت استفاده از شکنجه را به وسیله بازدید از زندانیان در مراکز بازداشت و جمع آوری اسناد و مدارک لازم انجام می دهند ، اما با این حال PCATI با نظارت بر تطابق اجرای قوانین با تصمیمات دیوان عالی در زمینه ممنوعیت اعمال شکنجه در خلال بازجویی ها ، به نحو مؤثری مانع اعمال خشونت در فرآیند بازجویی ها در ادامه شده است .

5 - اقدامات حقوقی :

فعالیتهای کمیته مذکور در زمینه مسائل حقوقی در دو بخش زیر خلاصه می شود :

1. تشکیل پرونده ارزیابی احتمال به کارگیری خشونت ، سوءرفتار و اهانت به زندانیان .
2. نظارت بر اجرای احکامی که دیوان عالی در قبال مسائل ارجاعی کمیته عمومی مقابله با شکنجه صادر کرده است .

د - برنامه های اعلامی :

مهمترین مسائل مورد توجه " کمیته مبارزه با شکنجه در اسرائیل " در برنامه های اعلامی زیر خلاصه می شود :

1. تسریع در حاکمیت قانون و تحکیم و تقویت پایه های دموکراسی به وسیله پاسداری از حقوق مدنی و حقوق بشر در جامعه اسرائیل .
2. جلوگیری از تخریب پایه ها و مبانی دموکراسی در جوامع توسعه یافته اسرائیل ، بر اثر استعمال شکنجه .
3. معرفی شکنجه به عنوان اقدامی برخلاف قوانین داخلی و تفاهم نامه های بین المللی .
4. معرفی شکنجه به عنوان ابزاری برخلاف قانون اساسی ، آزادی بشر ، قانون جزا و کنوانسیون بین المللی مقابله با شکنجه در بازجویی ها .
5. آموزش و اطلاع رسانی عمومی در مورد موضوع شکنجه و تبلیغات رسانه ای علیه آن .
6. لزوم کاهش خشونت در فرآیند استقرار ثبات و دموکراسی .
7. تأکید بر غیرانسانی بودن شکنجه در منظر اسرائیل و مبارزه با بروز خشونت در خلال بازجوییها .

ه - حامیان :

سازمانها و گروههای زیر مورد حمایت قرار می گیرند :

1. بنیاد اسرائیل جدید ( The new Israel Fund ) .
2. سازمان " سیگرید راو زینگ " ( The Sigrid Ravsing Trust ) .
3. " مؤسسه توسعه - سیدا " ( Swedish Development Agency sida ) از سوئد .
4. سازمان توسعه تعاون ایرلند و دپارتمان ایرلند در امور خارجه .
5. " وزارت امور خارجه نروژ " ( The ministry of foreign Affairs, Norway ) .
6. کمیسیون اروپایی EIDHR (European Commission - EIDHR ) .
7. " بنیاد صلح خاورمیانه " ( Middle East Peace Foundation ) .
8. سازمان هلندی ICCO .
9. " سازمان وزرای جهانی " ( هلند ) ( Global Ministeries ) .
10. سازمان ICJ سوئد .
11. سازمان فنلاندی کیوس ( Kios ) .
12. سازمان هیلان ( Haellan ) از هلند .
13. " بنیاد بشردوستی " ( هلند ) .
14. سازمان هلندی نویب ( Novib ) .
15. " بنیاد داوطلبان ملل متحد برای قربانیان شکنجه " ( United Nations voluntary Fund for victims of Torture ) .
16. سازمان هلندی کورداید ( Cordaid ) .

مآخذ :

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل ، شماره 302 ، 17/4/1385 .
2. www. stoptorture.org.it/eng/about,asp? Menu=2$$Submenu=2.