سیال ( دره - )

از دره های منطقه الخلیل در زمینهای جنوب شرقی این منطقه است و به بحرالمیت و زمینهای فلات نقب متصل می شود و یکی از دره های مهمی است که آبهای سیلابی آن به بحرالمیت می ریزد . دره سیال بخشی از حوضه داخلی و بسته بحرالمیت به شمار می رود . این دره بخشی از آب دامنه های شرقی انتهای جنوبی کوههای الخلیل ، به ویژه آب ارتفاعات خشم ابوقدیه و حریبه واقع در شمال راه میان بیرالسبع و بحرالمیت را به جریان درمی آورد .

سرچشمه ها و ریزابه های علیای این دره در نزدیکی تل عراد - - عراض نیز گفته می شود ( 576 متر ) - - کوه خشم ابوقدید در ( 641 متری ) آن واقع است ، شکل و ترکیب و ریزابه های علیای این دره در ارتفاع 525 - 550 متری آشکار می شود و در ارتفاع 450 متری به یکدیگر می پیوندند و دره اصلی سیال را در پنج کیلومتری شرق تل عواد تشکیل می دهند ، سپس این دره مسافت 20 کیلومتر مسیر خود را تا چشمه الغریه به سمت شمال شرق طی می کند و منطقه سنگلاخی را که لایه های سنگ آهک آن بیش از انباشته های کرتاسی است ، پشت سرمی گذارد .

بیشتر مسیر دره سیال به موازات گسلی است که در این منطقه روی داده و محور آن شمال شرقی - - جنوب غربی است . مسیر این دره در اینجا به طور مارپیچ و فرورفتگی های عمیقی در دل صخره های سخت ایجاد می کند و دارای کناره های پرشیب است که تقریبا به مانند گردنه های تنگی می ماند .

طرفین این دره پیش از پنج کیلومتری چشمه النمریه تقریبا به یک کیلومتر می رسد به طوری که مسیر آن درمیان دو دیواره سنگی به صورت مارپیچ می شود .

بعد از آن ، دره مسیری به طول دو کیلومتری به سمت شرق می پیماید و دره ابومرادف از سمت شمال شمال غرب بدان متصل می شود .

پهلوهای سنگی دره همچنان تا محل گذشتن از میانچشمه خشیبه در سمت چپ و چشمه عینیه در سمت راست آن باقی ماند به طوری که زمینهای ناهموار سنگلاخی در منطقه عرب جهالین به پایان می رسد و این دره مسیر خود را در زمین پست و همواری متشکل از رسوبات دره چهارم مربوط به تشکیلات زبانه آبرفتها و سنگریزه های دوران جدید چهارم متعلق به دره سیال ، دنبال می کند .

محور کلی آن شمال غربی - - جنوب شرقی و به مسافت 5/5 کیلومتر است ، سپس روبه روی شبه جزیره لسان به بحرالمیت می ریزد و یک مخروط آبرفتی در دهانه خویش تشکیل می دهد . بدین ترتیب دره سیال مسافت 5/33 کیلومتر را طی کرده است .

آب و هوای حوضه این دره خشک و میزان بارندگی آن بین 75 و 200 میلیمتر و میانگین دمای سالانه آن بین 20 و 24 درجه است . به دلیل کم بودن چشمه سارها در این دره بجز چند چشمه کوچک ، سیستم مسیر آن سیلابی است . سنگلاخی و ناهمواری زمین و بدی آب و هوا باعث شده است تا این منطقه بیابانی و خالی از سکنه باقی بماند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 5 ، ق 2 ، بیروت 1972 .
2. نقشه فلسطین : اندازه 000,1001 ، تصویر یطه .
3. نقشه زمین شناسی فلسطین : اندازه 000,2501 .