خودمختاری موقت فلسطین ( طرح فلسطینی در مورد - )

از دانشنامه فلسطین


طرف فلسطینی هیات مشترک اردنی - فلسطینی

خطوط درشت و وسیع ترتیبات حکومت خودمختار موقت فلسطین :

اصول و گامهای مقدماتی و الگوهای انتخاباتی

لیست محتویات

بخش اول : اصول و خطوط درشت و وسیع قدرت حکومت خودمختار موقت فلسطین

بخش دوم : ( مقدمات ) مرحله موقت

بخش سوم : الگوهای انتخاباتی

بخش اول

اصول و خطوط درشت قدرت حکومت موقت فلسطین==

  1. مقدمه : ==

هدف فوری از مذاکرات فلسطینی - اسرائیلی همان گونه که در نامه مورخه 18 اکتبر 1991 سرپرستان مشخص شده مذاکره بر سر ترتیبات حکومت خودمختار موقت است . این مذاکرات در چارچوب قوانین بین المللی که حق ملت فلسطین را در تعیین سرنوشت به رسمیت می شناسد ، انجام می گیرد .

منظور از ترتیبات حکومت خودمختاری موقت نیز تهیه مبنایی برای دومین مرحله مذاکرات بر سر وضعیت نهایی کرانه باختری از جمله قدس و نوار غزه است . طبق قطعنامه های 242 و 338 و توافقنامه شماره چهار ژنو و قوانین لاهه ، این مناطق ، سرزمینهای اشغالی است و اسرائیل نیروی متجاوز اشغالگر می باشد .

ملت فلسطین مذاکرات چند مرحله ای بر سر ترتیبات حکومت خودمختار را پذیرفت تا بلکه در دومین و آخرین مرحله بتواند از حق قانونی خود در تعیین سرنوشت خویش به طور آزاد بهره مند شود . علاوه بر این ، فلسطینیان در سرزمینهای اشغالی فلسطین و در تبعید ، ملت واحدی هستند و ترتیبات حکومت خودمختار موقت باید برای آن دسته که در تبعید بسر می برند و در مرحله دوم مذاکرات بر سر تعیین وضعیت نهایی سرزمینهای اشغالی فلسطین و تحقق راه حل نهایی و همه جانبه قضیه فلسطین شرکت خواهند کرد ، شرایط لازم را برای اعمال حقوق مشروع خود فراهم سازد .

  1. ماهیت انتقالی مرحله موقت :

طبق دعوتنامه ای که از سوی سرپرستان فرستاده شده بود ، فرایند مذاکره ای که اینک آغاز کرده ایم از جمله " مذاکره بر دو محور " به کلی مبتنی بر دو قطعنامه 242 و 338 است .

این دو قطعنامه که مبنای اصل مبادله زمین با صلح می باشند ، نگهداری سرزمینهای اشغالی در جنگ 1967 از سوی اسرائیل را غیر قابل قبول دانسته اند . و باید روشن باشد که دو قطعنامه 242 و 338 باید با فرا رسیدن مرحله نهایی به کلی به مورد اجرا درآیند .

بنابراین مرحله موقت ، نظامی نیست که بتوان بدون دست یابی به تعیین سرنوشت ، آنرا تثبیت نمود . بلکه برعکس ، چارچوبی است که از خلال آن ، دو قطعنامه 242 و 338 و قوانین بین المللی به مورد اجرا گذاشته خواهد شد .

  1. قدرت در مرحله انتقالی :

واژه " ترتیبات حکومت خودمختار موقت " مفهومی جز ترتیبات برای حکومت خودمختار ندارد . یعنی کیان مرکزی سیاسی اسرائیل که به ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی فلسطین امکان دهد خود بر خویشتن حکومت کند . فلسطینیان در سرزمینهای اشغالی فلسطین حق دارند و اعلام تمایل کرده اند که طبق اصول دمکراسی یعنی از طریق برگزاری انتخابات آزاد وبدون مداخله خارجی ، بر خویشتن حکومت نمایند .

عملیات انتقالی در صورتی قرین موفقیت می شود که تمامی اختیارات لازم برای قدرت حکومت خودمختار واقعی به حکومت خودمختار موقت فلسطینی واگذار شود . تمام اختیاراتی که در حال حاضر به عهده فرماندار نظامی و مدیریت غیر نظامی وابسته به نیروی اشغالگر می باشد باید پس از انتخاب و به قدرت رسیدن حکومت خودمختار موقت فلسطین ، به این حکومت انتقال یابد .

  1. اختیارات و مسئولیتهای حکومت خودمختار موقت فلسطین :
  2. اختیارات حکومت خودمختار موقت فلسطین به عنوان نماینده ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی فلسطین ، اختیاراتی است که از سوی ملت به آن واگذار می شود و هیچ قدرت خارجی نمی تواند این اختیارات و مسئولیتها را تفویض نماید .

اسرائیل هیچگاه حق حاکمیت بر سرزمینهای اشغالی فلسطین را نداشته است . او به عنوان قدرت متجاوز و اشغالگر از زمان ورود نیروهای مسلح اش به مناطقی که در سال 1967 به اشغال درآمد ، اختیاراتی را اعمال کرده است . لکن با شروع مرحله موقت و لغو حکومت نظامی و مدیریت غیر نظامی ، اسرائیل دیگر حق اعمال هیچیک از این اختیارات را که به کلی به حکومت خودمختار موقت فلسطین واگذار می شود ، نخواهد داشت .

  1. نباید برای اختیارات و مسئولیتهای حکومت خودمختار موقت فلسطین به استثنای آنها که ماهیت موقتی داشته و یا در جریان مذاکره مورد توافق متقابل قرار گرفته اند ، محدودیتی وجود داشته باشد .
  2. برای اینکه حکومت خودمختار موقت فلسطین ، اختیارات و مسئولیتهای خود را با آزادی اعمال کند و برای تأمین انتقال صحیح و تنظیم تمامی اختیارات به این حکومت ، نیروهای مسلح اسرائیل عقب نشینی مرحله ای خود را به نقاط مشخص مورد توافق در مرزهای سرزمینهای اشغالی فلسطین همزمان با آغاز به کار حکومت خودمختار موقت فلسطین کامل خواهد کرد .
  3. حدود اختیارات حکومت خودمختار موقت فلسطین شامل کل منطقه تحت اشغال فلسطین از جمله سرزمین ، منابع طبیعی ، آبها و خاک زیرزمینی ، مناطق دریایی سرزمینی ، بخش اقتصادی و حریم هوایی خاص این منطقه می باشد .
  4. حکومت خودمختار موقت فلسطین باید قدرت قانونگذاری داشته باشد . انتقال از حالت اشغال به وضعیت نهایی ، برخورداری از چنین قدرتی را ایجاب می نماید . هیچ حکومت خودمختاری ، بدون برخورداری از قدرت قانونگذاری ، ترمیم و ابطال قوانین قادر به پیشبرد کار خود نیست .
  5. حکومت خودمختاری موقت فلسطین یک قوه اجرائیه به وجود می آورد . و باید سیاستهای خود را بدون هیچ گونه سلطه خارجی تنظیم و به اجرا بگذارد .
  6. حکومت خودمختار موقت فلسطین ، زمینه ها ، اهداف و روشهای همکاری با هر کشور و یا مجموعه ای از کشورها و یا مجامع بین المللی تعیین و از قدرت عقد قراردادهای همکاری الزامی و آزاد بدون هیچ گونه مداخله خارجی ، برخوردار خواهد بود .
  7. حکومت خودمختاری موقت فلسطین باید عدالت را از طریق یک دستگاه قضایی مستقل در سرتاسر سرزمینهای اشغالی فلسطین برقرار کند .
  8. حکومت خودمختار موقت فلسطین یک نیروی پلیس قدرتمند که مسئول حفظ امنیت و نظم عمومی در سرزمینهای اشغالی فلسطین می باشد تشکیل خواهد داد .
  9. حکومت خودمختار فلسطین می تواند از نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل تقاضای کمک کند .
  10. کمیته ای متشکل از نمایندگان پنج کشور عضو دایمی شورای امنیت ، دبیر کل سازمان ملل متحد ، حکومت خودمختار موقت فلسطین ، اردن ، مصر ، سوریه و اسرائیل به وجود می آید تا بر امر اجرای اقدامات حکومت خودمختار در مرحله موقت و حل و فصل اختلافات ناشی از آن نظارت نماید .

بخش دوم

مقدمات مرحله موقت

  1. پایان مذاکرات مربوط به مرحله موقت و برقراری حکومت خودمختار موقت فلسطین ، اجرای یک رشته از اقدامات تدارکاتی ضروری و تعیین شرایط مناسب برای برگزاری انتخابات را ایجاب می نماید .
  2. دوره مابین آغاز عملیات صلح در 29/10/1991 و انتخابات مربوط به تعیین اعضای حکومت خودمختار موقت فلسطین و سپس در مرحله بعد آغاز به کار این حکومت که نباید از 29/10/1992 تجاوز کند ، مرحله مقدماتی به حساب می آید .
  3. معاهده شماره 4 ژنو ، قوانین لاهه و قطنامه های 242 ، 338 و 726 شورای امنیت ، مبنا و اصول مطالب فوق الذکر را تشکیل می دهند .
  4. مقامات نظامی اسرائیل و دولت اسرائیل در طول زمان اشغال سرزمینهای فلسطین و به طور روز افزونی از سال 1967 از اصول ذکر شده در قوانین سال 1907 لاهه و معاهده شماره چهار سال 1949 ژنو و قطعنامه های 242 و 338 شورای امنیت و دیگر موازین و قواعد بین المللی دور شده اند .
  5. مقامات اسرائیلی با ایجاد تغییرات فراوانی در ساختار قوانین معمول در سرزمینهای اشغالی فلسطین به طور غیر قانونیزمینه را برای ایجاد و توسعه غیر قانونی شهرکهای یهودی نشین اسرائیل فراهم ساختند .

این تغییرات به ایجاد نظامی نزدیک به نظام تبعیض نژادی آفریقای جنوبی منجر شده است . تثبیت این نظام به اهداف دور و نزدیک عملیات جاری صلح لطمه خواهد زد .

  1. لذا باید به این قوانین نژادپرستانه و توسعه طلبانه پایان داد و از صدور دستورالعملهای جدید نظامی چه تحت عنوان قوانین اولیه و چه ثانویه خودداری کرد .
  2. لازم است مبنای قانونی این نظام تبعیضی در سرزمینهای اشغالی فلسطین لغو شود ، تا بتوان با موفقیت وارد مرحله موقت شده و نهایتا کل عملیات صلح را به ثمر رساند .
  3. برای تأمین شرایط مناسب برای پایان بردن مذاکرات بر سر مرحله موقت و اعمال اختیارات و مسئولیتهای حکومت خودمختار موقت فلسطین و انتقال به دومین مرحله مذاکرات بر سر تعیین وضعیت نهایی ، مقامات اسرائیلی باید عجالتا اقدامات مربوط به سرزمینها و منابع طبیعی زیر را به مورد اجرا بگذارند :
  4. باید تمامی فعالیتهای اسکانی از جمله ایجاد شهرکهای جدید یهودی نشین و دیگر فعالیتهای مربوط به تأسیسات زیر بنایی را متوقف سازنند .
  5. باید هرگونه عملیات تصاحب زمین ، آب و دیگر منابع طبیعی متوقف شود .
  6. باید هرگونه اقدام یک جانبه که از نظر قانونی ، جمعیتی و جغرافیایی بر روی وضعیت کنونی سرزمینهای اشغالی فلسطین اثر می گذارد خودداری نمود .
  7. باید بخشنامه نظامی شماره 291 که عملیات ثبت زمین را متوقف کرد لغو و ثبت اراضی طبق قانون ادامه یابد .
  8. باید تمامی زمینها و املاک غیر منقول که به موجب بخشنامه نظامی شماره 58 تصاحب شده بازگردانده شود ، و مالکین آنها غایب شمرده شوند .
  9. مقامات اسرائیلی باید به منظور ایجاد جو مناسب و شرایط لازم برای برگزاری انتخابات و برقراری حکومت خودمختار موقت فلسطین تدابیر زیر را اتخاذ کنند :
  10. آزاد ساختن تمامی زندانیان سیاسی فلسطینی از جمله بازداشت شدگان .
  11. متوقف ساختن عملیات بازداشت .
  12. باید اجازه داد تمامی تبعیدیان بازگردند .
  13. باید بخشنامه نظامی شماره 224 که قوانین حالت فوق العاده سال 1945 را مجددا لازم الاجرا نموده لغو شود .
  14. باید از تعطیل مؤسسات آموزشی و دیگر مؤسسات عمومی و تعطیل فعالیت اقتصادی و اعلام مقررات ممنوعیت عبور و مرور و یا هرگونه اقدامی که مانع پیشرفت زندگی روزمره معمولی ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی فلسطین می شود خودداری نمود .
  15. باید هرگونه اعمال مجازات دسته جمعی متوقف گردد .
  16. باید تمامی محدودیتهای موجود در زمینه فعالیتهای اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی فلسطینیان رفع و تمامی دستورالعملهای نظامی که در این زمینه بر روی از زندگی روزمره در سرزمینهای اشغالی فلسطین اثر می گذارد کان لم یکن شمرده شود .
  17. باید کاملاً از اماکن مذهبی نگهداری شود و نباید از ورود به این اماکن ممانعت به عمل آورد .
  18. باید با تمامی تقاضاهای مربوط به بازگشت افراد به کانون گرم خانواده های خود موافقت شود .
  19. باید دفاتر ثبت مربوط به منابع و جمعیت در سرزمینهای اشغالی فلسطین گشوده شود .

بخش سوم

شرایط مناسب برای برگزاری انتخابات

هدف از انتخابات تشکیل شورای قانونگذاری متشکل از یکصد و هشتاد عضو برای حکومت خودمختار موقت فلسطین است .

  1. مبانی :
  2. منشور سازمان ملل و اعلامیه جهانی حقوق بشر مبنای مورد قبول همگان برای برگزاری انتخابات آزاد را تشکیل می دهند .
  3. انتخابات ویژه برقراری حکومت خودمختاری موقت فلسطین گامی مهم در جهت احقاق حقوق ملی و سیاسی ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی فلسطین به حساب می آید .
  4. حکومت خودمختار فلسطین یک قدرت خودمختار و نماینده ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی فلسطین است و باید آزادانه و بر اساس اصل دمکراسی همه جانبه مردم و از طریق مردم و برای مردم انتخاب شود .

ضروری است که یک هیأت بین المللی بر این انتخابات نظارت نموده و آنرا اداره کند . همچنین باید تمامی اقدامات لازم برای جلوگیری از هرگونه مداخله اسرائیل در این انتخابات به عمل آید .

  1. هدف انتخابات :
  2. امکان دادن به ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی فسطین برای انتخاب دمکراتیک نمایندگان مسئول خود .
  3. فراهم ساختن پایه های دمکراسی برای ایجاد نهادهای حکومت خودمختار موقت فلسطین .
  4. اعطای مشروعیت دمکراتیک به اعمال قدرت و مسئولیتهای این حکومت در سرزمینهای اشغالی فلسطین در مرحله موقت .
  5. شرایط مناسب :

باید تدابیر مقدماتی مندرج در بخش دوم این سند و به ویژه فقره مربوط به متوقف ساختن فوری کل فعالیتهای اسکانی پیش از برگزاری انتخابات به مورد اجرا گذاشته شود .

همچنین باید برای ایجاد شرایط مناسب برای برگزاری انتخابات تدابیر دیگری بشرح زیر بعمل آید :

  1. باید واحدهای ارتش اسرائیل ، نیروهای گارد مرزی و دیگر نیروهای نظامی و شبه نظامی به خارج از مناطق مسکونی و سایر راههای ارتباطی عمده فرا خوانده شود .
  2. باید کیبوتص نشینان اسرائیلی خلع سلاح ، تشکیلات شبه نظامی آنان منحل و عدم دخالتشان در امر انتخابات تضمین شود .
  3. باید نظارت بین المللی ( بر امر انتخابات ) همانگونه که تعیین می شود برقرار گردد .
  4. مشارکت کامل :

برای تأمین مشارکت کامل ملت فلسطین در سرزمینهای اشغالی در انتخابات ، مقامات اسرائیلی باید آزادی کامل را برای :

  1. ابراز عقیده سیاسی از جمله پایان دادن به سانسور نظامی .
  2. استفاده از تمامی انواع رسانه های گروهی سمعی و بصری و خواندنی و ایجاد رسانه های بیشتر .
  3. برگزاری گردهمایی و میتینگ .
  4. مبارزه انتخابات عمومی .
  5. فعالیت سیاسی از جمله تشکیل احزاب سیاسی .
  6. نقل و انتقال در سرزمینهای اشغالی فلسطین تضمین نمایند .
  7. باید تدابیر مقدماتی فوق الذکر دست کم تا سه ماه قبل از برگزاری انتخابات و حداکثر تا تاریخ 31/7/1992 به مورد اجرا گذاشته شود .
  8. نظارت بین المللی :

به واسطه سازمان ملل و یا یک هیأت بین المللی مناسب دیگر که مورد توافق مشترک صورت گیرد به عمل می آید .

هیات بین المللی اقدامات زیر را به عمل خواهد آورد :

  1. تعیین یک نماینده تام الختیار برای نظارت بر تدارکات و برگزاری انتخابات . اختیارات این نماینده حداقل تا زمان آغاز بکار حکومت خودمختار موقت فلسطین ادامه خواهد یافت .
  2. ایجاد یک هیأت نظارت بین المللی که علاوه بر کمک به نماینده تام الاختیار ، در اختلافات ناشی از اجرای مسئولیتها و تشخیص آنها داوری خواهد کرد .
  3. استقرار " نیروی " ناظران بین المللی و یا نیروی دیگری به منظور حفظ و محترم شمردن تدابیر مقدماتی فوق الذکر .
  4. استقرار نیروهای وابسته به سازمان ملل ، بین المللی یا چند ملیتی به منظور حفظ نظم عمومی در جریان انتخابات .
  5. اجازه دادن به رسانه های گروهی بین المللی و زائران خارجی برای ورود آزاد به تمامی مناطق اشغالی فلسطین .
  6. انتخابات طبق نظام انتخاباتی مورد تعیین هیأت نظارت بین المللی به شرح زیر برگزار می شود :
  7. براساس حق انتخاب برای همگان و به طریق محرمانه .
  8. این انتخابات باید حداکثر تا یک ماه قبل از تاریخ آغاز به کار حکومت خودمختار موقت فلسطین در29/10/1992 برگزار شود .
  9. تمامی فلسطینیان که اسامی آنها روز 4/6/1967 در دفاتر ثبت احوال کرانه باختری از جمله قدس و نوار غزه ثبت شده بود و فرزندان آنان حق دارند در انتخابات شرکت نموده و خود را کاندیدا کنند .
  10. برای اینکه تمامی فلسطینیانیی که حق انتخاب دارند بتوانند از این حق استفاده کنند مقامات اسرائیلی باید :
  11. بازگشت کوچ یافتگان و تبعید شدگان از تاریخ 5/6/1967 و فرزندان آنها را تسهیل نماید .
  12. بررسی تمامی دفاتر ثبت احوال مربوط به ساکنان به منظور تهیه دفاتری بنام رأی دهندگان .
  13. اتمام تدابیر فوق الذکر حداکثر تا تاریخ 31/7/1992 و تحت نظارت بین الملل .

واشنگتن

3/3/1992

مأخذ :

  1. نشریه مرکز مطالعات علمی و استراتژیک خاورمیانه ، سال 1992 .