جوامع یهودى و روابط محلى ، ( شوراى ملى مشورتى - )

الف - سابقه شورا و ساختار تشکیلاتى و نقش آن :

شوراى ملى مشورتى جوامع یهودى و روابط محلى از سال 1940 در آمریکا شروع به فعالیت کرد و در سال 1944 به عنوان سازمانى که داوطلبانه کار هماهنگى فعالیتهاى جوامع محلى را به عهده مى گیرد رسما آغاز به کار کرد . رئیس این شورا ژاکلین ک . لوین Jocqueline K . Levine و معاون اجرایى آن آلبرت د . چرنین Albert D . Chernin بود .

این شورا یازده مؤسه فعال در سطح کشور و یکصد و یازده سازمان محلى را تحت پوشش دارد . یازده سازمانى که به علت فعالیت در سطح کشور جنبه ملى دارند عبارتند از : کمیته یهودیان آمریکا ، کنگره یهودیان آمریکا مجمع ضد افتراء ، هداساى ، کمیته کار یهودیان ، سازمان سربازان قدیمى جنگ ، شوراى ملى زنان یهودى ، اتحادیه کنگره هاى عبرى آمریکا ، اتحادیه یهودیان ارتدکس ، کنیسه هاى متحد آمریکا ، انجمن زنان یهودى محافظه کار و سازمان زنان براى نوتوانى از طریق آموزش . برخلاف آنچه که در نگاه اول به نظر مى رسد ، عضویت در این شورا جنبه اتفاقى ندارد .

علاوه بر سازمان هاى دفاعى که خود را نماینده جوامع محلى مى دانند ، ( کمیته یهودیان آمریکا ، کنگره یهودیان آمریکا و مجمع ضد افتراء ) ، بقیه سازمانها و ارگانهایى که تحت پوشش این شورا قرار دارند به نحوى از انحا براساس فعالیتهاى اجتماعى ، در جوامع محلى به عهده دارند ، شکل گرفته اند .

سازمانهاى محلى به سه نوع تقسیم مى شوند : کمیته هاى روابط جوامع ، شوراهاى جوامع یهودى ، شوراهاى روابط جوامع یهودى . صرف نظر از این تقسیم بندى ، بعضى از سازمانهاى محلى کاملاً مستقل مى باشند .

بعضى وابسته به فدراسیون یا بنیادهاى خیریه مى باشند ، تعدادى هم ، شعبه اى از سازمانهاى بزرگتر هستند در مجموع ، این گروه از سازمانها ، یا عوامل عملیاتى براى فعالیتهاى جوامع محلى هستند و یا نقش هماهنگ کننده براى اداره امور مؤسات یهودى در جوامع محلى را به عهده دارند .

طبق نظر گارى . اس . چیف Gare s . schiff ، شوراى فدراسیون یهودى که خود را نماینده جوامع محلى یهودى مى دانست ، با انگیزه جلوگیرى از دوباره کارى و هزینه هاى غیرضرورى در فعالیتهاى جوامع یهودى ، شوراى ملى را بنا نهاد . ولى این شورا به علت نداشتن قدرت اجرایى لازم هرگز موفق به ایفاى نقش خود در جلوگیرى از دوباره کاریهاى رایج میان سازمانهاى جوامع محلى و ملى نگردید . علت این امر به نظر گارى چیف ، محدود بودن وظیفه این شورا به امورى نظیر " راهنمایى ، مشاوره و هماهنگى " بود . حال آنکه در عرصه عمل سازمانهاى ملى و محلى از اختیارات کامل برخوردار بودند .

یکى از علل مهم ناتوانى شوراى ملى مشورتى در اجراى تصمیماتش ، قدرت سازمانهاى ملى تحت پوشش آن است . این سازمانها به هیچ وجه مایل نیستند از اختیارات و آزادى عمل خود صرف نظر کنند و از طرف دیگر ضعف نسبى شورا ناشى از فقدان کنترل بر امور مالى سازمانهاست . تمام کمیته هاى جوامع یهودى اعم از محلى و ملى از محل عوایدى که به طور سالیانه از طرف فدراسیونها جمع آورى مى گردد ، تغذیه مى شوند ، و بودجه آنها اکثراتوسط سازمان کنفرانس بودجه شهرهاى بزرگ تخصیص داده مى شود . از طرفى دیگر سازمانهاى بزرگ علاوه بر استفاده از درآمدهاى فدراسیونها ، رأسا نیز به جمع آورى کمکهاى مالى مى پردازند که این عواید عملاً بخش بزرگى از بودجه آنها را تشکیل مى دهد .

در مجموع مى توان گفت اگرچه شوراى ملى مشورتى ، نقشى در تعیین وظایف و یا فرم سازمانى اعضاى خود ندارد ، مع الوصف نقش با اهمیتى در مشاوره و فرموله کردن خطمشى هاى کلى به عهده دارد .

از طرف دیگر این شورا به علت انتشار آمار سالیانه مؤسات تحت پوشش خود به نوعى ناشر جوامع سازمان داده شده یهودى براى فعالیتهاى اجتماعى آنانست .

ب - حمایتهاى شوراى ملى مشورتى از اسرائیل ( برنامه طرحهاى مشترک ) :

برنامه طرحهاى مشترک براى جوامع یهودى ، سندى است حاکى از نقطه نظرهاى سیاسى و برنامه کار جوامع یهودى که به صورت سالیانه از طرف شوراى ملى مشورتى انتشار مى یابد . این نشریه تقریبا حاوى تمام موضوعاتى است که جوامع یهودى در برنامه کار خود قرار مى دهند . در این برنامه مسائل اقتصادى ، اجتماعى و روابط بین گروهى و همچنین جریانات ضد سامیسم مورد بررسى قرار مى گیرد . اصولاً اطلاعات لازم براى تهیه چنین برنامه ها ، از طرف سازمانهاى وابسته به شورا در اختیار آن گذاشته مى شود و پس از فرموله شدن توسط کارکنان شورا چاپ و توزیع مى گردد . برنامه حاوى طرحهایى است که شورا آن را چنین توصیف مى نماید :

" طرحها حاصل برنامه ریزیهاى ملى در زمینه جوامع یهودى است و در حقیقت نوعى راهنمایى است به جوامع یهودى در طراحى برنامه هایشان . بدین ترتیب ضمن آنکه هر یک از جوامع مى توانند از این طرحها به عنوان مبانى برنامه هاى خود استفاده کنند ، در رد یا قبول آنها نیز مختارند و به عبارت دیگر مى توانند با توجه به امکانات ، منابع و تفاوتهاى خود ، در آنها تغییر داده و یا به صورتى آنها را گسترش دهند . به هر حال مى توان گفت طرحهاى شورا یک نوع بررسى و ارزشیابى از مسائل و وقایعى است که در سال قبل رخ داده و از طرف دیگر اساس پروژه هاى آتى ، شناخت اولویتها و واکنشهاى لازم از جانب جوامع است .

تکیه بر پیدایش اسرائیل به عنوان عامل متحدکننده جوامع یهودى و الویت دادن به موضوعاتى که بیشتر در رابطه با اسرائیل باشد ، به نحو گسترده اى از سال 1967 در برنامه و طرح مشترک شوراى ملى مطرح مى گردد . از آنجا که نشریه شورا در این دوره منعکس کننده موقعیت سیاسى و اهداف جوامع سازمان داده شده یهودى است ، مفید خواهد بود به طور خلاصه به بخشهایى از آن در رابطه با اسرائیل اشاره شود .

در طرح 1982 - 1983 اختلاف نظر اسرائیل و آمریکا مطرح مى شود و به سیاست تسکین دهنده اعراب که آمریکا اتخاذ نموده حمله مى گردد و ادعا مى شود که این مسأله و اختلاف هرگز برطرف شدنى نیست . بخشى از مطالب این طرح عبارتند از :

جوامع یهودى آمریکا که بخش کاملى از جامعه بزرگ آمریکا محسوب مى شوند ، امروزه داراى شبکه اى از عوامل محلى و ملى هستند کهمى توانند با منابع خود و امکاناتشان در شکل دادن خط مشى و سیاستهاى عمومى کشور عاملى مهم باشند :

ما امروزه دیگر تنها نیستیم و دیگر احتیاجى نیست در محدوده اى منزوى گام برداریم . ما توانسته ایم براى اسرائیل حامیان قدرتمند ، دوستان ارزشمند و متعهدان همیشگى جلب کنیم . به ویژه در کنگره آمریکا ، در هر دو حزب مهم آمریکا ، در میان بازرگانان و صاحبان شرکتهاى بزرگ و حتى در دنیاى اقتصاد و معاملات بزرگ جهانى و بالاخره در دنیاى مسیحیت و میان گروههاى مختلف مسیحى ، دوستان بسیارى داریم . بدین سبب است که مى گوئیم ، ملت آمریکا در مجموع اسرائیل را دوست واقعى خود مى داند حال آنکه عربستان سعودى ملتى است که منافع ایالات متحده را تهدید مى کند .

نهایتا باید افزود که فشارهاى عربستان سعودى بر سیاستهاى آمریکا ایجاب مى نماید که ما در منافع و نقش خود در سیاست انرژى آمریکا تجدیدنظر کنیم . مشکل بزرگ این مسأله ، صرفه جویى در انرژى و یا یافتن منابع جدید انرژى نیست ، بلکه ما وظیفه داریم تدبیرى بیاندیشیم که از نفوذ دلارهاى نفتى بر اتخاذ تصمیم هاى سیاسى آمریکا بکاهیم .

قسمتى از این طرح که به اسرائیل تخصیص داده شده شامل بیانیه ایست در مشروعیت بخشیدن و حمایت از حمله اسرائیل به لبنان ( طرح سال 1982 - 1983 در ژوئن 1982 تهیه شده بود ) . در این بیانیه مجددا از طرح کمپ دیوید جانبدارى شده و طرح صلح شاه فهد رد مى شود . با نظریه دولت ریگان مبنى بر استراتژى تقویت دولتهاى عرب ضد کمونیسم ، تلویحا مخالفت گردیده و گفته مى شود که این استراتژى ماسکى است براى پوشاندن سیاست " حمایت از اعراب " و در نتیجه کم بها دادن به اسرائیل و تضعیف هر نوع استراتژى در جهت همکارى اسرائیل و آمریکا . در طرح ادعا گردیده که سیاست حمایت از دولتهاى عرب ضدکمونیسم ، قماریست بر سر امنیت که منجر به نابودى همه سیستمهاى طرفدار غرب در خاورمیانه خواهد شد و علاوه بر این بر آسیب پذیرى اسرائیل نیز خواهد افزود .

در بخش کوچکترى از طرح مسأله " عربستان سعودى و سیاست تسکین بخشیدن اعراب توسط آمریکا " و همچنین موضوع " اسرائیل و افکار عمومى آمریکا " مورد بحث قرار گرفته . در رابطه با موضوع اخیر درباره به اصطلاح مخدوش نمودن نظر رسانه هاى عمومى در مورد اسرائیل ، مطالبى عنوان گردیده و چنین نتیجه گیرى مى شود که على رغم پول فراوانى که حامیان اعراب براى تغییر افکار عمومى خرج نموده اند ، هنوز قاطبه مردم قویا از اسرائیل حمایت مى نمایند .

در پایان آن قسمت از طرح که مربوط به اسرائیل است راهنمایى و توصیه هایى به جوامع یهودى آمریکا در چگونگى حمایت از اسرائیل انجام گرفته ، که به شرح زیر است :

ما برنامه هایى را توصیه مى کنیم که به لزوم عملیات جدید آمریکا در حفظ منافع جهان آزاد در لبنان تأکید گذارد و محتوى آن با شناسایى یک اسرائیل قوى و ضرورت حفظ امنیت آن ، همچون منافع حیاتى آمریکا ، تضاد و تعارضى نداشته باشد .

براى چنین شناختى نیاز است که :

• آمریکا به کمکهاى اقتصادى و نظامىخود در حد نیاز دفاعى اسرائیل ادامه داده و به موازات آن در جهت استراتژى همکارى اسرائیل و آمریکا گامهاى مؤرى بردارد .
• با توجه به افزایش انفجارگونه اسلحه اعراب و اثرات ناشى از عقب نشینى از صحراى سینا بر اقتصاد تحت فشار اسرائیل ، لازمست که این نوع کمکها به صورت وامهاى بلاعوض اعطا گردد .
• آمریکا مى بایست اصرار ورزد که صرف نظر کردن از هر نوع قصدى درباره انهدام اسرائیل ، یکى از شرایط درستى و هم بستگى با کشورهاى عرب ثروتمند است .
• آمریکا نمى بایست توازن تسلیحاتى در خاورمیانه را تغییر دهد و با فروش اسلحه به کشورهاى عربى که مذاکرات صلح را نمى پذیرند ، امنیت اسرائیل را به خطر اندازد .

علاوه براین ما برنامه اى را توصیه مى کنیم که بر لزوم سیستم امنیتى مؤر در خاورمیانه تأکید داشته و حضور نظامى بیشتر آمریکا در منطقه را ضرورى بداند .

ما توصیه مى کنیم که تأکید جدید بر سیاست " تسکین بخش اعراب " موجب تندروى بیشتر کشورهاى متعصب عرب خواهد شد و اتخاذ چنین سیاستى هرگز تندرویها را تعدیل نخواهد نمود .

ما توصیه مى کنیم که دادن هر نوع امتیاز به عربستان سعودى ، اردن و دیگر کشورهاى عرب مى بایست با گرفتن امتیازى از آنان توأم شود و در این رابطه آمریکا باید از آنان بخواهد که قرارداد صلح کمپ دیوید را بپذیرند و توصیه مى کنیم که آمریکا از فروش اسلحه به عربستان سعودى و اردن و سایر کشورهاى عرب ، تا قبول این شرایط از جانب آنان ، خوددارى نماید .

ما برنامه فشرده اى را به منظور معرفى جبهه آزادى بخش فلسطین توصیه مى کنیم تا نه تنها جنبه تروریستى آنها و قصدشان در نابودى و محو اسرائیل را نشان دهد بلکه ضد آمریکایى بودن آنها را نیز ثابت کند . در این رابطه آمریکا باید شدیدا از احیاى مجدد آنها ، بعد از شکست در لبنان ، جلوگیرى نماید و در ضمن مى بایست بر ابلهانه بودن سیاست تسکین اعراب تأکید بیشترى شود و به موازات آن جایگزینهاى دیگرى در چهارچوب کمپ دیوید و در جهت منافع آمریکا با اعراب معرفى گردد .

ما توصیه مى کنیم که جهت تعدیل برخوردهاى منفى با اسرائیل ، مى بایست کوشش بیشترى نمود و با برخورد رسانه هاى گروهى ، بعد از جنگ لبنان با اسرائیل ، توجه بیشترى شود .

ما قویا توصیه مى کنیم که مى بایست آمریکا را تشویق نمود تا در حمایت از جریان کمپ دیوید ، نقش مؤرترى بازى کند و پیشنهادات اروپاى غربى و عربستان سعودى را که پس از بحران لبنان به عمل آمده ، نپذیرد . در هر حال باید در تعمیق آگاهى عمومى نسبت به توافق کمپ دیوید کوشش شود . علاوه براین آمریکا مى بایست تدابیرى اتخاذ نماید که مصوبه اجراى مفاد قرارداد کمپ دیوید ، پس از عقب نشینى از صحرا الزامى گشته و به آن احترام گذارده شود . در ضمن آمریکا مى بایست در عادى کردن روابط مصر و اسرائیل در تمامى سطوح نقش فعال ترى به عهده گیرد .

طرح 1984 - 1983 شوراى ملى مشورتى جوامع یهودى ، مجددا حمایتى است از حمله اسرائیل به لبنان و انتقاد از آمریکا که در بستن قراردادى بین لبنان و اسرائیل براساس قراردادکمپ دیوید پافشارى کافى ننموده است .

در قسمت نهایى طرح ، موضوع جدیدى مطرح گردیده و آن دعوت جوامع یهودى است براى نزدیک شدن براى هم و ایجاد ائتلاف در مورد مسائل مهم و عمومى ، همچون بحران اقتصادى داخلى ، على رغم روابط تیره و گسسته دهه هاى گذشته ، طرح چنین اشاره دارد :

امنیت جوامع یهودى ایجاب مى کند که ما فاصله خود را با کسانى که زمانى دوست و متحد ما بوده اند کم کنیم ، حتى اگر با ما دشمنى ورزند . همه باید بدانیم که در مقابله با مشکلات عظیمى که در پیش رو داریم ، شدیدا نیازمند ائتلاف و هم بستگى هستیم . ما باید بدانیم که اگر نمى توانیم با هم عمل کنیم ، حداقل مى توانیم بار دیگر مذاکره کردن را بیاموزیم .

در قسمتى از طرح 1983 - 1984 که به اسرائیل اختصاص داده شده ، درباره لبنان ، کمپ دیوید ، فروش اسلحه به کشورهاى عرب و عقیده مردم آمریکا ، نظریه هایى ارایه گردیده که عبارتند از :

لبنان

شوراى ملى مشورتى جوامع یهودى ، قرارداد اسرائیل و لبنان را مى ستاید و موضع شوروى و سازمان آزادى بخش فلسطین را در این رابطه شدیدا مورد انتقاد قرار مى دهد . شورا معتقد است که اسرائیل فعالانه در جستجوى دست یافتن به صلح است در حالى که اعراب تندرو هرگونه کوششى در این جهت را نفى مى کنند .

کمپ دیوید

در این مورد شورا با طرح سپتامبر 1982 ریگان به علت مغایرت آن با طرح کمپ دیوید ، مخالفت مى کند و طرح فاس را نیز به علت مغایرتش با اقدامات آمریکا نفى مى نماید .

خاورمیانه و افکار عمومى آمریکا :

در این بخش به افزایش جزیى حمایت از فلسطینیان در افکار عمومى آمریکا اشاره شده ولى اطمینان داده مى شود که احساسات طرفدار اسرائیل در افکار عمومى و کنگره آمریکا هنوز حالت غالب و مسلط را دارد . در این بخش به فعالیتهایى که جهت حمایت از اعراب در آمریکا انجام شده اشاره گردیده و اردوهاى دانشجویى ، آسیب پذیرترین محل براى فعالیتهاى ضداسرائیلى شناخته شده است . در این رابطه شوراى ملى مشورتى جوامع یهودى ، کمیته هاى مشورتى کالجها را مورد خطاب قرار داده و از آنها مى خواهد که فعالیت علیه سازمان آزادى بخش فلسطین را در مجامع دانشگاهى توسعه دهند و هماهنگ نمایند . در جاى دیگر از این بخش به فعالیتهاى تبلیغاتى اعراب در پى جنگ لبنان اشاره شده و مجددا مسأله سامى ستیزى عنوان گردیده ، در این رابطه شورا مى گوید : " چاره اساسى در این مورد ، مبارزه مطلق علیه دشمنان سامیسم نیست بلکه ادامه مبارزه در جهت ثابت کردن همسویى منافع آمریکا و اسرائیل و وجوه اشتراک در فرهنگ سیاسى این دو کشور ، راه چاره است . "

شکلهاى دیگر حمایت از اسرائیل

در نوامبر 1973 ، شوراى فدراسیون مالى یهودى ، کمیته یهودیان آمریکا ، کنگره یهودیان آمریکا ، و مجمع ضدافترا به کمک هم براى شوراى ملى مشورتى جوامع یهودى ، نیروى عملیاتى خاصى را براى امور اسرائیل ایجاد کردند . بودجه اولیه این تشکیلات 000,090,1دلار بود که از طریق وجوه جمع آورى شده فدراسیونهاى یهودى و مؤسات عضو شوراى ملى تأمین مى گردید . شوراى ملى مشورتى در این رابطه یک نفر متخصص اسرائیلى را نیز به کارکنان خود افزود . هدف از تشکیل این نیرو ، تقویت برنامه ریزى براى اسرائیل بود و وظایف آن عبارت بود از : تأمین مخارج بررسیهاى کمیته یهودیان درباره نظر مردم آمریکا نسبت به اسرائیل ، انجام تعهد مالى براى پروژه کمیته کار یهودیان و تقویت روابط کارگرى آمریکا با اسرائیل و فعالیت در زمینه هایى که نظر مساعد و طرفدارى نسبت به اسرائیل وجود ندارد . به هر حال به کمک این برنامه ریزى ، و تشکیل نیروهاى عملیاتى ، شورا توانست حتى در کوچکترین جوامع یهودى رسوخ کرده و فعالیتهایى را در حمایت از اسرائیل سازمان دهد و علاوه بر آن ، برنامه تبلیغاتى وسیعى را به حمایت از اسرائیل پیاده کند .

شوراى ملى مشورتى در مواقع ضرورى به سازمانهاى تحت پوشش خود توصیه هاى خاصى مى نماید از جمله در سال 1977 کمیته خدمات دوستان آمریکایى ، کنفرانسى را درباره خاورمیانه با شرکت ماتیت یاهوپلد Matityahu Peledژنرال اسرائیلى و یکى از رهبران فعال فلسطین به نام عصام سرطاوى ، تشکیل داد . ( اگرچه عصام سرطاوى شخصا در این کنفرانس شرکت نکرد ولى نظریات فلسطینیان را کتبا ارسال نمود . ) در رابطه با این کنفرانس ، شوراى ملى مشورتى بلافاصله ژنرال اسرائیلى را بایکوت کرد و طى یادداشتى به سازمانهاى عضو خود یادآور شد که به هیچ عنوان در این دام تبلیغاتى گرفتار نشوند و از شرکت در آن بپرهیزند . در مراسم راه پیمایى براى کار ، صلح و آزادى که به یادبود راه پیمایى 20 سال قبل مارتین لوترکینگ ، رهبر سیاهان آمریکا انجام گرفت ، شوراى ملى مشورتى به سازمانهاى خود توصیه نمود که نهایت احتیاط را به عمل آورده و از دخالت در این راه پیمایى جدا خوددارى نمایند . در مورد دیگر در مارس 1982 شوراى ملى طى نامه اى به امضاى 120 تن از رهبران گروههاى یهودى خطاب به ریگان ، نسبت به ادامه فروش اسلحه به اعراب اعتراض نمود . به ویژه در مورد فروش اسلحه به اردن شدیدا اعتراض گردید . در ژوئن 1982 پس از ملاقات رهبران شورا با ناتان شارون Natan Sharon ژنرال اسرائیلى ، یان اویتز رئیس شورا در مورد سیاست آمریکا در لبنان با ارسال تلگرامى براى ریگان از او مى خواهد تا اقدامى کند که اسرائیل مجددا مجبور به دفاع از خود نگردد همچنین براى عقب نشینى اسرائیلیان از لبنان اصرار نشود . طى این تلگراف همچنین خواسته شد که ریگان در مقابل مجازاتهاى سازمان ملل و دیگر مقامات دولتى آمریکا در مورد اسرائیل ایستادگى نماید . شوراى ملى مشورتى جوامع یهودى علاوه بر فعالیتهایى که ذکر گردید ، همه ساله کنفرانسهایى ترتیب مى دهد تا ضمن استفاده از آن براى تهیه طرح و برنامه هاى مشترک شورا ، فرصتى باشد براى شخصیتهاى سیاسى آمریکا و اسرائیل تا به تبادل نظر بپردازند .

مأخذ :

1. اوبرین ، لى : المنظمات الیهودیة الامریکیة و نشاطاتها فى دعم اسرائیل ، مؤسسة الدراسات الفلسطینیة ، بیروت 1986 .