بیت یریح ( شهرک - )
بیت یریح یا بیت راخ یک شهرک قدیمی در فلسطین بوده که در منطقهی خرابههای امروزی الکرک بنا شده بود . این شهرک در کنارهی جنوبی دریاچهی طبریه ، جایی که رود اردن از آن خارج
می شد ، قرار داشت و جزو شهرستان طبریه به حساب میآید . مساحت تپهی باستانی آن به 2 هکتار میرسد .
تاریخ این روستا به عصر پارینه سنگی مسی جدید ( حدود 3200 ق . م ) بر میگردد و در عهد کلاسیک ( یونانی - روم ) به نام فیلوتیر یا philoteria خوانده میشد که به خاطر ظروف سفالی داری لعابهای قرمز یا سیاه و در بعضی از موارد مهره کاری شده ( زینت یافته ) مشهور بود . عدهای عقیده دارند که این گونه تزئین کاری به وسیلهی مردم جدیدی که در حوالی 2500ق . م . بدانجا آمدند به کار میرفته است .
بین سالهای 1944 تا 1946 در پی کاوشهای باستان شناسی ، وجود خانههای مسکونی و مجموعهای از قطعات سفالی به زنگ شنی و سیاه صیقلی و صدفهایی از دورهی پارینه سنگی مسی جدید کشف شد . ( نک : تاریخ باستان ) همچنین به وجود سبکهای عصر جدید برونز I سبک دوم و عصر برونز جدید II ( از سبک سوم ) و عصر برونز جدید III ( از سبک چهارم ) پی برده شد . این دوره ، طولانی ترین دوره در بیت یریح شناخته میشود که سفالینههای ویرانهی معروف الکرک نیز بدان باز میگردد . این مکان بعدها تخلیه شد ولی مجدداً در دورهی هلنستی مسکونی گردید . از آثار این دوره ، بقایای چند خیابان و خانه به جای مانده است .
کاوشگران به طبقاتی از سنگریزه نیز دست یافته اند که از طقیانهای رودخانه به جای مانده و بین 5 تا 10 سانتیمتر ضخامت دارند . به نظر میرسد اهالی آنجا در دورهی هلنستی یک پادگان نظامی در آنجا بر پا ساخته و در دورهی بیزانس چندین حمام نیز بنا شده است همچنین اولین گروه اعراب نیز در آنجا ساکن شدند .
امروزه صهیونیستها در این مکان یک مدرسهی کشاورزی ، یک مرکز فرهنگی و یک مؤسسهی پژوهشی ساخته اند .
مآخذ :
- دباغ مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 1 ق1 و ج 2 ق 2 ، بیروت 1973 و 1974 .
- صایغ ، انیس : بلدانیه فلسطین المحتله 1948 - 1967 ، بیروت 1968 .
- Baramki, o. c : The Art and Architecture of Ancient Palestine, Beirut 1969.
- III ustrated Dictionary of Archaeology, London 1977.