بلودان ( کنفرانس - 1946 )

انگلیس و آمریکا کمیته ای مشترک درباره مشکل یهودیان اروپایی ( نک - : انگلیسی - آمریکایی ، گروه تحقیق ) و بررسی مسأله فلسطین تشکیل دادند . این کمیته در 22/4/1946 گزارش خود را به نخست وزیر دولت انگلیس و رئیس جمهور آمریکا ارایه نمود . گزارش این کمیته به دلیل عدم رعایت بی طرفی و به دور بودن از منطق عدالت ، خشم اعراب را برانگیخت و باعث شد که آنها از بابت همکاری شان با کمیته و تحریم نکردن آن ، پشیمان گردند .

شورای جامعه دولتهای عربی به برگزاری یک اجلاس فوق العاده در بلودان سوریه به تاریخ 8/5/1946 برای بحث پیرامون اثرات ناشی از گزارش این کمیته و اعلام مواضع اعراب درباره آن فراخوانده شد . اما این اجلاس به علت برپاییکنفرانس سران أنشاص در روزهای 27 و 28 ماه مه ، به بعد موکول گردید . ( نک - : انشاص ، کنگره )

سپس جامعه عرب به برگزاری این اجلاس فوق العاده در اوایل ژوئن 1946 در بلودان فراخوانده شد و به علت بحرانی بودن اوضاع و خشم اعراب به خاطر گزارش کمیته مشترک و همچنین به علت ایجاد جو تبلیغاتی علیه خود اتحادیه عرب ، دولتهای عربی خود را سمبل احیای آرزوهای اعراب و بیانگر نیرو و اراده اتحادیه دانسته و تصمیم گرفتند که نخست وزیران و وزرای خارجه و دفاع خود را به همراه عده زیادی از رهبران و فرماندهان بلندپایه به بلودان بفرستند . از معروفترین افرادی که در این کنفرانس شرکت کردند می توان از حمدی الباجه جی از عراق ، سعدالله الجابری ، نارس الخوری ، لطفی الحفار و جمیل مردم بک از سوریه ، صائب سلام و جیب ابوشورا از لبنان نام برد . همچنین جمال الحسینی به عنوان نماینده فلسطین در اجلاس شرکت جست .

بعد از گردهمائیهای مقدماتی و فرعی ، اجلاس رسما در 8/6/1946 در فضایی آکنده از شور و هیجان گشایش یافت و کنفرانس تصمیم گرفت که محور بحثها و تلاشهای خود را بر مسأله فلسطین و امور سیاسی و داخلی مردمش قرار دهد .

کنفرانس ، گزارش کمیته مشترک را مورد بحث و بررسی قرار داد و شرکت کنندگان به شدت از آن انتقاد کرده وبه ویژه گرایشات سیاسی آمریکا و به طور کلی دنیای غرب را محکوم کردند و اعضای هیأتها در فراخوانی برای بسیج نیروها و آمادگی جدی جهت روبه رو شدن با خطرات احتمالی با یکدیگر به رقابت پرداختند .

حمدی الباجه جی نخست وزیر عراق ، پیشنهاد کرد که دولتهای عربی بودجه زیادی را به مسلح کردن و سازماندهی فلسطینیها اختصاص دهند و اعلام کرد که دولت عراق آماده کمک مالی و تسلیحاتی و تأمین نیروی انسانی برای آزادی فلسطین می باشد . این موضع سبب ایجاد شور بیشتری در بین شرکت کنندگان گردید و عده ای از آنها خواهان تحریم انگلیس و ایالات متحده آمریکا و قطع صدور نفت به این دو کشور شدند . سپس اجلاس ، کمیته ای به نام کمیته سیاسی به ریاست دبیرکل اتحادیه عرب برای بررسی پیشنهادات ارایه شده و ایجاد هماهنگی بین آنها و همچنین بقیه جرایم برای گزارش کمیته مشترک ، تشکیل داد .

سپس اجلاس ، مسائل سیاسی و داخلی فلسطین و مشکلات مربوط به اعاده آمادگی فلسطینیها ، سازماندهی و یکی کردن صفوف آنها را مورد بحث قرار داده و کمیته ای مرکب از اعضای خود به نام کمیته داخلی تشکیل داد که مأموریتش دنبال کردن مسایل ذکرشده و ارایه پیشنهادات به کنفرانس بود . بعد از آن که کمیته داخلی چند گردهمایی که در تعدادی از آنها رؤای هیأتها و دبیرکل اتحادیه عرب شرکت کردند ، برگزار نمود ، پیشنهادات زیر را به اجلاس ارایه داد :

1. تشکیل یک هیأت عالیرتبه فلسطینی به نام هیأت عالی عربی فلسطین که مورد تأیید جامعه عرب واقع گردد و اتحادیه آن را به عنوان نماینده و سخنگوی فلسطین به رسمت بشناسد ( بدان اعتماد کند ) . این هیأت از طرفی " دولت " ملت فلسطین و از سوی دیگر نسبت به فلسطینیها همانند آژانس یهود نسبت به یهودیان خواهد بود .
2. این هیأت کارهای تبلیغاتی و تحریم اقتصادی و بازرگانی علیه دشمنان و همچنین فعال کردن خلق فلسطین ( در زمینه های سازماندهی ، آمادگی و تسلیح ) را به عهده می گیرد .
3. دولتهای عربی سالانه یک میلیون جنیه ( پوند ) فلسطینی برای فعالیت هیأت اختصاص خواهند داد .
4. یک کمیته مرکزی فلسطینی از سوی این هیأت برای نجات اراضی فلسطین و جلوگیری از افتادن آنها به دست یهودیان تشکیل شود .
5. سالانه یک میلیون جنیه ( پوند ) فلسطینی برای نجات و رهایی سرزمینها به این کمیته اختصاص خواهد یافت .

کنفرانس با پیشنهادات کمیته داخلی موافقت کرده و اجرای کارها را به آن سپرد . همچنین اجلاس اتحادیه عرب ، تصمیمات دیگری اتخاذ کرد که بعضی سری و بعضی علنی و عادی بود . از جمله تصمیمات علنی و عادی ، پاسخ به گزارش کمیته تحقیق مشترک ، مذاکره با دولت انگلیس برای پایان دادن به مسأله فلسطین و مطرح ساختن فلسطین در جامعه ملل در حالت شکست مذاکرات بود .

اما از تصمیمات سری که بعدا آشکار شد می توان به این موارد اشاره کرد : قطع صدور نفت به انگلیس و ایالات متحده آمریکا ، کارشناسان و نظامیانی برای آموزش و همچنین ایجاد استحکاماتی در روستاها و مناطق عربی جهت حفظ آنها در اختیار فلسطینیها قرار خواهند گرفت ، در زمان لازم و مناسب ارتشهای عرب وارد فلسطین خواهند شد . اگر انگلیس و ایالات متحده آمریکا همچنان به سیاست خود ادامه داده و بر مواضع کنونی خود پافشاری کنند ، این تصمیمات ( سری ) به اجرا درخواهد آمد .

در خلال برگزاری اجتماعات این کنفرانس فوق العاده سرتیپ کلایتون رئیس ضداطلاعات ارتش انگلیس در خاورمیانه و استربرانیش معاون مدیر دستگاه جاسوسی انگلیس در فلسطین و تعداد دیگری انگلیسی و آمریکایی در پوشش روزنامه نگار به بلودان آمدند . این عده به ویژه کلایتون ، روابط و دیدارهای زیادی با هیأتهای عرب برقرار کردند تا مانع اتخاذ بعضی از تصمیمات اجلاس گردند . در همان زمان دولتهای انگلیس و آمریکا فشار بسیاری بر دولتهای عربی برای تعدیلتصمیمات اجلاس بلودان وارد کردند تا این تصمیمات را به اندازه ای تخفیف دهند که مورد قبول لندن و واشنگتن واقع شود .

در حقیقت هم تلاشهای انگلیس و آمریکا و روابط کلایتون با هیأتهای عرب در بعضی از رهبران اثر گذاشت و جو حماسی و پرشوری که بر اجلاس حاکم بود ، سست گردید و قطعنامه نهایی چیزی جدای از درخواستهای اعراب بود و تصمیماتی که کنفرانس با آنها موافقت کرده بود آنقدر تعدیل شد و تغییر یافت که از سودمندیشان به مقدار بسیاری کاسته شد . چرا که اجلاس در قطعنامه پایانی ، پیشنهاد کمیته داخلی در مورد اختصاص سالانه یک میلیون جنیه فلسطینی از سوی دولتهای عربی را لغو کرد و به جای آن خواست که " دولتهای عربی به اندازه ای که بودجه هایشان اجازه می دهد کمک مالی در اختیار هیأت عالی عربی فلسطین قرار دهند . " و این به معنای آن بود که اجلاس در قطعنامه پایانی خود ، پیشنهاد کمیته داخلی در مورد اختصاص سالانه یک میلیون جنیه فلسطینی برای نجات اراضی فلسطین را لغو کرده است .

در خلال این اجلاس و پس از انجام مشورتهایی با رهبران احزاب گوناگون فلسطینی که به بلودان آمده بودند ، هیأت عالی عربی فلسطینی از افراد ذیل تشکیل شد : جمال الحسینی ، احمد حلمی عبدالباقی ، حسین فخری الخالدی و امیل الغوری ، و پست ریاست این هیأت نیز برای حاج محمدامین الحسینی تا زمانی که وی آزادیش را به دست آورد خالی ماند .

بالاخره دبیرخانه اتحادیه عرب ده هزار جنیه فلسطینی در اختیار هیأت قرار داد تا بلافاصله پس از بازگشت به فلسطین کارش را آغاز کند .

مأخذ :

1. الموسوعة الفلسطینیه : بلودان ( مؤتمر - 1946 ) ، جلد اول ، چاپ اول 1984 .