اسکان یهودیان در خارج از فلسطین ، طرح ها

طرح های متعددی برای اسکان یهودیان در خارج از فلسطین مطرح شد . ظهور این طرح ها با ظهور استعمار وطن گزین ( مهاجرتی ) غربی همزمان بود . اولین طرح اسکان ، طرح نونیزدار فونیسکا بود که در سال 1625 برای تأسیس یک مستعمره یهودی در کوراساو مطرح شد . مجلس هلند با این طرح موافقت کرد . یهودیان در یک چارچوب مشابه در سورینام اسکان داده شدند و توانستند یک مجموعه مهاجرتی شبه مستقل را تشکیل دهند که شورشیان سیاه پوست و ساکنان اصلی آن را از میان بردند . در سال 1659 ، شرکت فرانسوی هند غربی برای تأسیس یک مستعمره یهودی در کابین مجوزی به دیوید ناسی داد .

در سال 1790 ، یک نویسنده لهستانی پیشنهاد اسکان یهودیان در اوکراین ( تابع لهستان ) را مطرح کرد . این یکی از مطالبات اصلی جنبش فرانکیسم بود . در سال 1815 شاتوفسکی ، کشیش لهستانی ، پیشنهاد کرد که یهودیان در یک منطقه کوچک یهودی نشین در آسیای صغیر اسکان داده شوند تا پایگاهی برای دولت روسیه علیه خلافت عثمانی تشکیل دهند .

در ایالات متحده هم طرح های اسکانی دیگری پدیدار شد که مهم ترین آنها طرح موردکای نواه معروف به پروژه کوه آرارات ( 1826 ) بود . پروژه های صهیونیستی اقلیمی بسیاری مطرح شد . برخی از این پروژه ها عبارت اند از : عریش ، قبرس ، مدین ، آنگولا ، موزامبیک ، کنگو ، احسا و آرژانتین . اما مهم ترین آنها طرح آفریقای شرقی بود که هدف از آن ایجاد یک منطقه تحت الحمایه انگلیسی و یهودی در شرق آفریقا بود . این منطقه می بایست از جهت ایدئولوژیک و از جهت ظواهر ، اسما و رسما تابع امپراتوری انگلیس باشد .

جمعیت های صهیونیستی اقلیمی دیگری هم ظهور کردند . یکی از آنها ، جمعیتی بود که در سال 1931 در آلمان پدیدار شد و قصد مهاجرت و اسکان در بخش پرتغالی آنگولا را داشت . اما این طرح با مخالفت دولت پرتغال مواجه شد و ناکام ماند . در کنگره اویان ( 1938 ) پیشنهادی مبنی بر اسکان 100 هزار یهودی در جمهوری دومینکین مطرح شد . اما صهیونیست ها عملیات را پس از آغاز عملی آن کنار گذاشتند . طرح بیروبیجان شوروی را نیز می توان در این چارچوب قرار داد . نازی های آلمان و فاشیست های ایتالیا هم طرح های اسکان در خارج از فلسطین داشتند . انجمن دیگری هم در نیویورک تشکیل شد و تا بعد از تأسیس دولت هم باقی ماند ؛ زیرا جرأت نمی کرد آینده " ملت یهود " را فقط به اسرائیل ، با آن مساحت اندک و موضع خصمانه همسایگانش ، محدود کند . بدیهی است هیچ حزب صهیونیستی اقلیمی ای در اسرائیل یافت نمی شود . اصطلاح Territorial Zionism در حال حاضر مفهوم " صهیونیسم اراضی " را یافته است و آن صهیونیسم کسانی است که عقب نشینی از زمین های عربی اشغال شده پس از سال 1967 را نمی پذیرند و با صلح در برابر زمین مخالف اند .

مأخذ :

1. المسیری ، عبدالوهاب : دایره المعارف یهود ، یهودیت و صهیونیسم ، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه ، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین ، جلد ششم ، چاپ اول ، پاییز 1382 .