اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین ،

پس از تشکیل سازمان آزادیبخش فلسطین ، روابط و مواضع این سازمان نسبت به اسرائیل کاملاً خصمانه بود و طی 5 سال اولیه موجودیت ساف ، اقدامات سازمان بیشتر به صدور بیانیه های شفاهی در محکومیت دشمن و آمادگی نظامی برای آینده محدود بود ولی بعد از سال 1969 ساف به صورت یک سازمان هماهنگ کننده عملیات مقاومت علیه اسرائیل و حامی مقاومت سازمان یافته فلسطین در کرانه غربی و نوار غزه پدیدار گشت و سالهای بین 1969 1979 فلسطین شاهد حجیم ترین عملیات چریکی ضداسرائیلی به پشتیبانی ساف بود که اسرائیل نیز متقابلاً با حمله به هدفهای مختلف ساف به آن پاسخ داد .

بعد از اخراج نیروهای ساف از اردن ، عملیات چریکی ساف به طور چشمگیری کاهش یافت . اما در سال 1973 دوباره عملیات ساف علیه نیروهای اسرائیلی از پایگاههای جدید آن در لبنان شدت گرفت ولی جنگ داخلی لبنان و حملات تلافی جویانه اسرائیل علیه ساف ، این سازمان را وادار ساخت تا در آوریل 1982 امضای یک معاهده ترک مخاصمه با اسرائیل را پیشنهاد کند . با این حال کمی بعد از پیشنهاد ساف ، اسرائیل در ژوئن 1982 یک رشته تجاوزات گسترده به لبنان را به منظور از بین بردن شالوده ساف آغاز کرد . این درگیری که سه ماه بین ساف و نیروهای اسرائیلی طول کشید منجر به اخراج اکثر نیروهای چریکی ساف از لبنان گردید .

بعد از رویارویی اسرائیل و ساف در سال 1982 ، ساف فعالیتهای خود را پیرامون سه زمینه متمرکز کرد .

1. نزدیکی با گروههای صلح طلب اسرائیل
2. به رسمیت شناختن یک جانبه اسرائیل
3. تشدید عملیات نظامی .

رهبران ساف برای اولین بار به طور آشکار به عنوان نشانه امکان همزیستی اسرائیل و فلسطین با رهبران گروههای مختلف صلح طلب در اسرائیل ملاقات کردند . البته ساف در شناسایی اسرائیل و فلسطین به طور دوجانبه به جای به رسمیت شناختن یک جانبه که آمریکا بیان می کرد ، اصرار می ورزید و یاسر عرفات رهبر ساف این سیاست را در سه زمینه توجیه کرد :

1. شناسایی یک جانبه منجر به ناسازگاری بیشتر اسرائیل خواهد شد .
2. شناسایی اسرائیل توسط ساف ، برگ برنده عمده ساف است و نباید بدون امتیاز و یا ضمانت رها شود .
3. اعلامیه سیاسی ائتلاف لیکود ، موجودیت مستقل فلسطین را نادیده می گیرد . این اعلامیه باید با توجه به موقعیت ساف تصحیح شود .

سرانجام ساف نیروهای خود را مجددا سازمان داد و دست به عملیات چریکی علیه اسرائیل زد . رهبری ساف مدعی بود که بین سپتامبر تا دسامبر 1982 ، حدود 361 عملیات نظامی علیه مواضع اسرائیل در جنوب لبنان انجام داده است . در همین حال اسرائیل تأکید کرد که حتی در صورت به رسمیت شناختن رژیم اسرائیل توسط ساف ، هرگونه توافق با ساف را رد می کند .

در سال 1984 ، پس از برگزاری هفدهمین اجلاس شورای ملی فلسطین در امان ، رهبران ساف و اردن جهت برقراری صلح با اسرائیل تلاش زیادی نمودند و در 11 فوریه در زمینه اقدام مشترک جهت صلح با اسرائیل به توافق رسیدند . اما این توافق به دلیل مخالفت ساف با پذیرش قطعنامه های 242 و 338 شورای امنیت سازمان ملل با شکست مواجه شد . ( نک : توافقنامه 11 فوریه 1985 )

در چارچوب تلاشهای رهبران ساف جهت برقراری صلح با اسرائیل ، هیأتی از طرف ساف در نوامبر 1986 در رومانی با یک هیأت از گروههای چپگرای اسرائیلی طرفدار صلح ملاقات کرد و دیدار دیگری نیز در ژوئن 1987 در بوداپست بین آنها برگزار شد . ولی این دیدارها نیز به نتیجه ای نرسید . در مقابل این اقدامات سازشکارانه گروه عرفات ، نیروهای مسلمان فلسطینی که مخالف با هرگونه راه حلهای سیاسی مسالمت آمیز آمریکایی اسرائیلی بودند و به مبارزه مسلحانه برای آزادی فلسطین اعتقاد داشتند و بر شدت بخشیدن به مبارزه مسلحانه علیه رژیم صهیونیستی تأکید می ورزیدند ، به یک سلسله عملیات نظامی علیه اهداف رژیم صهیونیستی دست زدند .

به طور کلی ، سال 1985 سال گسترش شگفت انگیز مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل بود . به گفته یاسرعرفات ، شمار عملیات نظامی علیه نیروهای اسرائیلی در طول سال 1985 طبق اعتراف خود دشمن ، به 847 عملیات بالغ گردید و این تعداد علاوه بر عملیات نظامی مقاومت اسلامی لبنان و دیگر گروههای مبارز بود که در جنوب لبنان انجام شد .

در 25 سپتامبر 1985 یک قایق کوچک اسرائیل با سه سرنشین اسرائیلی در بندر لارناکای قبرس به تصرف نیروی ال 17 ساف درآمد که منجر به قتل این سه اسرائیلی گردید .

به دنبال این حادثه ، جنگنده های اف - 16 رژیم اشغالگر قدس با همکاری آمریکا به بهانه تلافی قتل سه اسرائیلی ، در اول اکتبر 1985 به مقر ساف در تونس حمله کردند .

پس از حمله هوائی اسرائیل به مقر ساف در تونس ، چهار چریک فلسطینی وابسته به گروه جبهه آزادیبخش فلسطین به رهبری ابوالعباس در تاریخ 7 اکتبر 1985 یک کشتی ایتالیایی به نام آشیله لائورو حامل 500 سرنشین از ملیتهای مختلف و خدمه را در نزدیکی ساحل اسکندریه مصر ربودند " نک : آشیله لائورو ( ماجرای کشتی ) " . عرفات ، بلافاصله پس از تصرف این کشتی ، طی تماسهایی با بنتیوکراکسی نخست وزیر ایتالیا ضمن محکوم کردن شدید این عمل ، هرگونه دخالت این سازمان در این جریان را تکذیب کرد .

لازم به تذکر است که حمله به مقر ساف در تونس ، جو ضداسرائیلی وسیعی را در تشدید تنفر از رژیم اشغالگر قدس و حامیان آن ایجاد کرد به طوری که توانست حرکتهای فردی و یا گروهی را به دنبال داشته باشد . حمله یک سرباز مصری به یهودیان در صحرای سینا و حادثه مشابهی در تونس به عنوان بارزترین حرکتهای فردی و یا به عبارتی مستقل ، مطرح گشت . اما در کنار این حرکتها اقدامات گروهی نیز صورت گرفت ازجمله ربودن یک کشتی ایتالیایی که به آن اشاره شد .

یاسر عرفات درپی حمله هوائی اسرائیل به مقر ساف در تونس و شکست مذاکراتش با انگلیس ، امتیاز دیگری نیز به اسرائیل داد ، بدون اینکه کمترین نتیجه ای به دست آورد . این امتیاز عبارت بود از صدور یک بیانیه در 11 نوامبر 1985 در قاهره که در آن ، هرگونه عملیات تروریستی علیه رژیم اشغالگر قدس در خارج از سرزمینهای اشغالی را رد کرده بود .

در پی اجلاس سران عرب در امان که در 8 نوامبر 1987 برگزار شد و بیانیه آن مبنی بر تصمیم هشت کشور عربی درخصوص برقراری روابط مجدد با مصر ، چهار چریک فلسطینی وابسته به جبهه خلق برای آزادی فلسطین فرماندهی کل ، در پاسخ به نتایج اجلاس مزبور در تاریخ 25 نوامبر 1987 با استفاده از چهار فروند کایت از نوع ام ای مجهز به موتور و دستگاه خفه کننده صدا ، از مرز لبنان - اسرائیل عبور کردند و به پادگان صهیونیستی گیبور واقع در کریات شمونه حمله کردند که طی آن ، شش سرباز اسرائیلی به قتل رسیدند ، تعداد دیگری از آنها مجروح گردیدند و دو نفر از چریکها نیز طی درگیری با صهیونیستها کشته شدند .

این عملیات که شدیدترین حمله علیه صهیونیستها طی 10 سال در داخل سرزمینهای اشغالی فلسطین بود ، همزمان با درهم شکستن خطوط دفاعی دشمن ، ضربه جبران ناپذیری به خط طراحان صلح با اسرائیل وارد کرد و در عین حال نشانه روشنی از ضعف و زبونی رژیم صهیونیستی در برابر ضربات مبارزان فلسطین قلمداد شد . به دنبال این عملیات کابینه رژیم صهیونیستی جلسه فوق العاده ای تشکیل داد و اسحاق شامیر نخست وزیر این رژیم در پایان جلسه اعلام کرد که این رژیم از احمد جبرئیل انتقام خواهد گرفت . وی همچنین سوریه را متهم کرد که امکانات لجستیکی در اختیار این جبهه گذاشته است .

یاسرعرفات در تاریخ 19/9/1366 مصادف با 10 دسامبر 1987 طی اظهاراتی در کنگره فتح گفت : اسرائیل سرگرم سازماندهی نیروهای خود برای انجام عملیات نظامی در جنوب لبنان است . وی افزود بنیادگرایان اسلامی و چریکهای فلسطینی در سرزمینهای اشغالی برای نخستین بار نیروهای خود را زیر رهبری ساف متحد ساخته اند . عرفات تصریح کرد علی رغم هشدارهای شوروی ( سابق ) و آمریکا به اسرائیل علیه انجام اقدام تلافی جویانه در مقابل حمله به یک اردوگاه نظامی اسرائیل ، این رژیم سرگرم برنامه ریزی یک عملیات است .

وی گفت اسرائیلیها حدود 40000 تن از نیروهای خود را در جنوب صیدا و نزدیکی جزین برای تدارک یک تهاجم جدید که می تواند شکل یک عملیات محدود و شبیه به سال 1978 را بگیرد ، گرد می آورد . عرفات اعلام نمود که نیروهایش در لبنان به حال آماده باش درآمده اند و به اسرائیلیها خوشامد می گویند .

با شروع انتفاضه فلسطین و قیام مردمی آن علیه صهیونیستها عرفات مواضع مشابهی در حمایت از انتفاضه علیه اسرائیل اتخاذ نمود اما با به دست گرفتن صحنه مبارزاتی در داخل سرزمینهای اشغالی فلسطین علیه اسرائیل ، توسط نیروهای اسلامی و دیگر نیروهای مبارز فلسطینی که منجر به تضعیف موقعیت ساف در داخل گردید و اسرائیل نیز از هرسو فعالیت خود را برای خاموش کردن آتش انتفاضه آغاز کرد و به تدریج زمزمه بحث و گفت وگو با اسرائیل بر سر قضیه فلسطین در محافل عربی و فلسطینی توسط آمریکا مطرح گشت ساف نیز به رهبری عرفات برای به دست آوردن موقعیت مناسبی در فلسطین به صف مذاکره کنندگان اعراب - اسرائیل پیوست و با فراموش کردن سابقه مبارزاتی فلسطینیان ، علنا دستور بر زمین گذاشتن سلاحهای نیروهای ساف را که علیه اسرائیل به کار گرفته می شد را اعلام کرد و در گردونه فرایند صلح با اسرائیل قرار گرفت " نک : ساف در فرایند صلح خاورمیانه ( مواضع ) " و پس از طی چندین دور مذاکره مستقیم با اسرائیل ، حق موجودیت آن را بر فلسطین به رسمیت شناخت و عرفات به عنوان رئیس ساف رسما با ارسال نامه ای به اسحاق رابین نخست وزیر اسرائیل در تاریخ 9 سپتامبر 1993 اعلام کرد : " سازمان آزادیبخش فلسطین حق وجود اسرائیل در صلح و امنیت را به رسمیت می شناسد " .

در مقابل این اعتراف رسمی ساف ، اسرائیل نیز که زمانی نخست وزیرش هرگونه شناسایی ساف را مردود می دانست برای به رسمیت شناختن سازمان آزادیبخش فلسطین اقدام نمود و اسحاق رابین نخست وزیر آن ، در پاسخ به نامه عرفات اعلام کرد که دولت اسرائیل شناسایی سازمان آزادیبخش فلسطین به عنوان نماینده مردم فلسطین و آغاز مذاکره با ساف را در چهارچوب فرایند صلح خاورمیانه تصویب کرد . " نک : عرفات رابین ( نامه های متبادل ) "

مأخذ :

1. صفاتاج ، مجید : دانشنامه فلسطین ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، جلد اول ، تهران ، 1380 .