اسرائیل در سازمان ملل متحد ، ( عضویت - )

ماده چهار منشور سازمان ملل متحد که شامل شرایط عضویت پیوسته و یا اصلی در این سازمان بین المللی می باشد ، بشرح زیر است :

1. سایر کشورهای علاقه مند به صلح که تعهدات مندرج در این منشور را بپذیرند و نسبت به نظر و تشخیص سازمان ، علاقه مند و قادر به اجرای آن باشند ، می توانند به عضویت سازمان ملل متحد درآیند .
2. پذیرش هر کشوری به عضویت سازمان ملل متحد منوط به تصمیمی است که مجمع عمومی بنابر توصیه شورای امنیت اتخاذ می نماید . دیوان عدالت بین المللی طی نظر مشورتی صادره 28/5/1948 خود ، متن بند یک از ماده چهار فوق الذکر را تشریح نموده و شرایط ذیل را برای درخواست عضویت کشورها بیان کرده است که عبارتند از :
   1. کشور باشند .
   2. علاقه مند به صلح باشند .
   3. تعهدات منشور را بپذیرند .
   4. قادر به اجرای آن تعهدات باشند .
   5. مایل به اجرای آن تعهدات باشند .

پذیرش اعضای جدید در سازمان ملل متحد ، مورد بحث و کشمکش شدید بود و شرایط یادشده بالا منجر به عدم پذیرش عضویت کشورهای مایل به پیوستن به سازمان ملل متحد گردید ، و به همین سبب احکام ماده چهارم تقریبا به مدت نه سال به تعویق افتاد که این مسأله به نام " بحران عضویت " شهرت یافت ، و در واقع ، پذیرش عضو جدید ، تحت تأثیر عوامل سیاسی محض بین دو گروه متخاصم در سازمان ملل متحد قرار داشت و اتحاد جماهیرشوروی با استفاده از حق وتو در سازمان ملل متحد به مقابله با کشورهای وابسته به بلوک غرب پرداخت و در این حال کشورهای غربی به رهبری ایالات متحده آمریکا نیز که از اکثریت در شورای امنیت و مجمع عمومی برخوردار بودند در برابر تمامی کشورهایی که به نحوی با اتحاد جماهیر شوروی ارتباط داشتند مقابله کردند .

این کشمکش از روز تشکیل سازمان ملل متحد تا 15/12/1955 ادامه داشت تا اینکه موافقتنامه ای معروف به " معامله کلی " Package Deal بین دو ابرقدرت به امضاء رسید که به موجب آن بحران عضویت به پایان رسید .

در بحبوحه بحران عضویت ، حدود 30 درخواست به شورای امنیت و مجمع عمومی ارائه گردید که از میان آنها فقط 9 درخواست مورد تصویب قرار گرفت که هشت تقاضا شامل کشورهایی بود که به دلیل شرایط خاص سیاسی آنها در دوران تأسیس سازمان ، زمینه برای عضویت آنها فراهم گردید و تقاضای نهم از سوی رژیم صهیونیستی بود که به دلایل ویژه و استثنایی مورد پذیرش قرار گرفت و در دوره ای که عضویت کشورهای شایسته نیز به سختی پذیرفته می شد ، اسرائیل یکی از نه کشور خوش شانسی بود که به عضویت سازمان ملل متحد درآمد .

دولت موقت ( اسرائیل ) در پایان سال 1948 ، به پشتیبانی و تشویق ایالات متحده آمریکا ، در تلاش آشکاری جهت کسب مشروعیت بین المللی برای رژیم نوپای صهیونیستی ، اقدام به تقاضای عضویت در سازمان ملل نمود .

در جلسه شورای امنیت که برای بحث و تبادل نظر درباره این تقاضا منعقد گردید ، مجادله حقوقی شدیدی بین نماینده سوریه و نماینده ایالات متحده آمریکا در مورد میزان انطباق شرایط عضویت اسرائیل در این سازمان ، صورت گرفت به طوری که نماینده سوریه ضمن اظهارات خود ، پافشاری کرد که اسرائیل به دلیل نداشتن مرز مشخص و عدم صلح دوستی طبق قوانین بین المللی " کشور محسوب نمی شود ، و دلیلی واضح تر از این نیست که این کشور کنت فولکه برنادوت میانجی سازمان ملل متحده را به قتل رساند و این علاوه بر ماهیت تجاوزکارانه اش می باشد . " اما نماینده آمریکا نیز با دلیل تراشی مبنی بر صلاحیت اسرائیل برای عضویت در سازمان ملل ، دلیل سوریه در مورد لزوم ماهیت سیاسی و مرزهای معین و شناخته شده برای رژیم صهیونیستی در چهارچوب ضوابط حقوق بین المللی را رد کرد و با این کار خود ، حقوق بین المللی را نادیده گرفت . این امر شامل حال کشورش به عنوان یک طرف در عهدنامه " مونتی ویدئو " مصوبه 26/12/1932 شده بود که طی آن هر کشوری برای کسب وجهه قانونی بین المللی می بایست دارای شرایط چهارگانه تعیین شده باشد . شرط دوم ، داشتن سرزمین مشخص و معین است . در جلسه 2/12/1948 شورای امنیت ، مشخص شد که فقط در ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی جهت پذیرش اسرائیل در سازمان ملل متحد تلاش و پافشاری می شد اما بقیه کشورهای عضو شورا ، خواهان به تعویق انداختن پذیرش اسرائیل بودند . شورای امنیت طبق ضوابط خود تقاضای پذیرش را به " کمیته پذیرش اعضای جدید " واگذار کرد . این کمیته پس از پنج روز اعلام کرد " به دلیل نداشتن تمامی اطلاعات لازم ، نمی تواند برخورد قاطعی در این مسأله داشته باشد " برخلاف رویه معمول ، شورای امنیت این پذیرش را به رأی گذاشت ، ولی این طرح 7 رأی لازم را به دست نیاورد .

کشورهایی که به آن رأی دادند ، عبارت بودند از : ایالات متحده آمریکا ، اتحاد جماهیر شوروی ، اوکراین ، آرژانتین ، کلمبیا . ولی سوریه با آن مخالفت نمود و بلژیک ، کانادا ، فرانسه ، انگلیس و چین نیز از شرکت در رأی گیری خودداری کردند . در فوریه 1949 تقاضای جدیدی توسط اسرائیل جهت عضویت در سازمان ملل متحد ارائه شد . این تقاضا در تاریخ 4/3/1949 در شورای امنیت مطرح شد . هنگام رأی گیری ، 9 کشور آن را پذیرفتند ( آرژانتین ، کانادا ، چین ، کوبا ، فرانسه ، نروژ ، اوکراین ، اتحاد جماهیر شوروی ، ایالات متحده آمریکا ) . در صورتی که مصر با آن مخالفت نمود و انگلیس از حضور در رأی گیری خودداری کرد .

مفاد بیانیه شماره 69 ( 1949 ) شورای امنیت مبنی بر پذیرش عضویت اسرائیل در سازمان ملل متحد به قرار زیر است : " شورای امنیت ، پس از دریافت تقاضای اسرائیل برای عضویت سازمان ملل متحد و بررسی آن اعلام می نماید که اسرائیل کشوری علاقه مند به صلح و قادر و مایل به اجرای تعهدات مندرج در منشور می باشد . با توجه به این موارد ، پیشنهاد می کند که مجمع عمومی ، عضویت اسرائیل در سازمان ملل متحد را بپذیرد . "

شورای امنیت پیشنهاد خود را جهت اعلام نظر به مجمع عمومی ارسال داشت . در آنجا بحثهای حقوقی و سیاسی شدید و جدی بین کشورهای عربی و تعداد محدودی از کشورهای عضو در مخالفت با پذیرش اسرائیل از یک سو ، و اکثریت کشورهای عضو که تمام توان خود را جهت پذیرش رژیم صهیونیستی به کار بسته بودند ، از سوی دیگر ، صورت گرفت . در این بحثها آشکارا معلوم شد که اکثریت موافق ، به رهبری ایالات متحده آمریکا حاضر به شنیدن و توجه به دلایل قانونی علیه شایستگی اسرائیل برای عضویت در سازمان ملل متحد نبوده و بر اهداف خود مبنی بر ورود اسرائیل به سازمان ملل متحد ، پافشاری می کند و اصرار دارد که ماده چهارم منشور مورد نقد و بررسی سیاسی قرار گیرد تا به این وسیله اسرائیل به هر قیمت ممکن به سازمان راه یابد .

در همین ارتباط ، لبنان طی طرحی به مجمع عمومی خواستار شد که عضویت اسرائیل ، تا زمان موافقت این کشور نسبت به بازگشت آوارگان به بیت المقدس با نظارت سازمان ملل به تأخیر افتاد ، اما این طرح با به دست آوردن فقط 19 رأی در مقابل 25 رأی مخالف ، رد شد . کشور شیلی ، طرحی جهت اصلاح قطعنامه پذیرش عضویت اسرائیل ارائه نمود ، که متن آن از این قرار است :

شورای امنیت ، با اشاره به قطعنامه های صادره 29/10/1947 و 19/12/1948 و قطعنامه شماره 194 ( د 3 ) ویژه حقوق آوارگان ، در صورت تشخیص درستی تمامی توضیحات و شروط ارائه شده توسط نماینده رژیم اسرائیل در برابر کمیته ویژه سیاسی جهت تطبیق قطعنامه های فوق الذکر ، عضویت اسرائیل را به رسمیت بشناسد . اما این طرح در ابتدا با مخالفت همه جانبه طرفداران شناسایی بدون قید و شرط اسرائیل در سازمان ملل متحد ، روبه رو شد .

موافقین اسرائیل برای به دست آوردن اکثریت لازم در برابر قطعنامه صادره که عضویت اسرائیل را مورد تضمین قرار دهد ، طرح شیلی را مورد تأیید قرار دادند .

مهمترین قطعنامه مجمع عمومی ، به شماره 273 ( 3 ) در تاریخ 11/5/1949 می باشد که مشروح آن از این قرار است : " مجمع عمومی ، گزارش شورای امنیت درباره تقاضای اسرائیل برای عضویت در سازمان ملل متحد را دریافت کرد . "

" با توجه به اینکه اسرائیل ، طبق گزارش صادره از سوی شورای امنیت ، کشوری دوستدار صلح ، و قادر به اجرای تعهدات منشور و مایل به اجرای آن می باشد و نظر به اینکه شورای امنیت ، پیشنهاد نمود که مجمع عمومی ، اسرائیل را به عضویت سازمان ملل متحد بپذیرد و نظر به اینکه دولت اسرائیل تصریح کرده از روز عضویتش در سازمان ملل متحد ، تمامی تعهدات مندرج در منشور را رعایت کند :

" و با توجه به قطعنامه های صادره در نوامبر 1947 و دسامبر 1948 که طی آنها تمام مطالب و دلایلی که از سوی نماینده رژیم اسرائیل در برابر کمیته ویژه سیاسی که شامل تطبیق قطعنامه های مذکور می باشد ، صادر شده ، مجمع عمومی ، با توجه به وظایف تعیین شده در ماده چهار منشور و اصل 125 از اصول اجرایی ، این قطعنامه را صادر کرد :

اسرائیل ، کشوری دوستدار صلح ، آگاه به تعهدات مندرج در منشور ، قادر به اجرای این تعهدات ، و مایل به آن می باشد . و تصمیم گرفته شد که عضویت اسرائیل در سازمان ملل را مورد پذیرش قرار دهد . "

شایان ذکر است که 37 کشور آن را مورد تأیید قرار دادند ، در حالی که 12 کشور مخالفت نمودند . ( افغانستان ، برمه ، مصر ، اتیوپی ، هندوستان ، ایران ، عراق ، لبنان ، پاکستان ، عربستان سعودی ، سوریه ، یمن ) . و 9 کشور در رأی گیری شرکت نداشتند . و به این ترتیب اسرائیل از تاریخ 11/5/1949 به عنوان پنجاه ونهمین عضو سازمان ملل متحد شناخته شد . بر اثر اعلام نتیجه آراء ، نمایندگان عرب یکی پس از دیگری اعلام کردند که پذیرش اسرائیل به عضویت سازمان ملل متحد ، علاوه براینکه طبق منشور سازمان ملل ، غیرقانونی است ، شناسایی آن طبق قوانین بین المللی ، امری مستقل از عضویت آن در سازمان ملل است و به معنی آن نیست که کشورهای عربی آن را مورد شناسایی قرار دهند .

پس از بحثهای فراوان آگاهان غربی پیرامون این نظریه ، در نهایت ، صلاحیت اسرائیل مورد تأیید اکثریت قرار گرفت .

پذیرش اسرائیل در سازمان ملل متحد ، اولین پذیرش مشروط برای کشورهای عضو است که تا به امروز یگانه می باشد . این عضویت ، مرهون پایبندی و احترام رژیم صهیونیستی به قطعنامه های سازمان ملل متحد در خصوص تقسیم فلسطین و حق بازگشت ملت آواره فلسطین به سرزمینشان می باشد .

اسرائیل ، نه فقط به تعهدات رسمی خود مبنی بر رعایت این قطعنامه ها پای بند نبوده ، بلکه دقیقا برخلاف عمل کرده و برخورد این رژیم ، قبل و بعد از عضویت ، کاملاً برخلاف تعهدات بوده و شرایط و حدود تقسیم ( نک : تقسیم فلسطین ) و حق بازگشت پرداخت غرامت به ملت آواره فلسطین ( نک : بازگشت ، حق ) را محترم نشمرده است . علی رغم آن ، سازمان ملل متحد هرگز به ماورای شرایط عضویت نیندیشید یا حتی در عدول اسرائیل در پیروی از تعهدات مندرج در منشور توجه نکرد ، که این از لحاظ قانونی اخراج این کشور از سازمان ملل متحد را با تکیه بر ماده 6 آن توجیه می کند .

موفقیت جنبش صهیونیستی و هم پیمانش در وارد کردن اسرائیل به سازمان ملل متحد ، از نظر اهمیت ، دومین پیروزی بزرگ این رژیم بعد از تأسیس آن می باشد .

مأخذ :

1. اسناد و گزارشهای سازمان ملل متحد ، سال چهارم ، مارس 1949 .