ابوالهدی ، توفیق ( 1956 - 1895 )

از دانشنامه فلسطین


حقوقدان و سیاستمدار فلسطینی است که در عکا متولد شد ، تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خویش به پایان رساند ، دوره دبیرستان را در مدرسه سلطانی بیروت تمام کرد و پس از آن به دانشکده حقوق در آستانه ( استانبول ) رفت .

او در ارتش عثمانی خدمت کرد . سپس به امیر فیصل پیوست و در سالهای 1919 و 1920 در دمشق در اداره ی عربی کارکرد . پس از تأسیس امیرنشین شرق اردن به آنجا منتقل شد و مشاغل متعددی را در وزارت دارایی به عهده گرفت . در سال 1933 پس از آنکه مدتی مدیر کل ثبت اراضی بود به ریاست بانک کشاورزی منصوب شد .

در سال 1938 مأمور تشکیل کابینه اردن گردید و از سال 1938 تا 1944 پنج بار به نخست وزیری اردن رسید .

در سال 1945 به سمت وزیر خارجه در حکومت ابراهیم هاشم منصوب شد ، و پس از استعفا ، مدیریت طرح عمران عربی در بیت المقدس به او واگذار گردید . توفیق ابوالهدی از یاران مورد اعتماد ملک عبدالله بود و در روزگار سلطنت وی و پسرش ملک طلال و نوه اش ملک حسین همواره شاغل مقامات مهم دولتی بود و در بسیاری موارد به صورت تنها گرداننده ی سیاست داخلی و خارجی اردن ظهور می کرد ، چنان که این قضیه در مورد خلع طلال از سلطنت و روی کار آوردن پسرش حسین ، به طور نمایان تجلی کرد . وی در سال 1947 برای بار ششم عهده دار تشکیل کابینه اردن شد و در سالهای 1947 و 1948 ، سالهای دشوار جنگ و تصمیم به عنوان نخست وزیر اردن نقش فعالی داشت و در ماه فوریه 1948 به لندن رفت و با " ارنست بیون " Bevin وزیر امور خارجه ی انگلیس ملاقات کرد و بحران فلسطین را با او مورد مذاکره قرار داد . ابوالهدی در ارتباط با جنگهای اعراب و اسرائیل که منجر به شکست اعراب و تشکیل دولت اسرائیل شد ، نقش برجسته ای ایفا کرد و به این نقش ادامه داد تا اینکه در سال 1950 بار دیگر نخست وزیر اردن شد و تا سال 1956 نیز مقام نخست وزیری اردن را به عهده داشت و علاوه بر عضویت شورای سلطنتی اردن ، در مجموع در 11 نوبت غیر متوالی از سال 1947 تا سال 1956 نخست وزیر این کشور بود .

ابوالهدی در ژوئیه 1956 در عمان خودکشی کرد و در همان جا دفن گردید .

مآخذ :

  1. نشاشیبی ، ناصرالدین : در خاورمیانه چه گذشت ، محمد حسین روحانی ، دفتر دوم ، انتشارات توس ، 1351 .
  2. کیالی ، عبدالوهاب : موسوعة السیاسة ، ج 1 ، بیروت 1979 .
  3. عودات ، یعقوب : اعلام الفکر الادب فی فلسطین ، عمان 1976 .
  4. موسوعة الفلسطینیة ، جلد اول ، 1984 .