کوه مکبر ( بحران - )

بعد از امضای توافقنامه های آتش بس بین اسرائیل و کشورهای مصر ، سوریه ، اردن و لبنان ، رژیم صهیونیستی قصد تجاوز به اراضی فلسطین واقع در مناطق خلع سلاح و مناطق ممنوعه به مناطق تحت اشغال خود قصد تجاوز به این مناطق را نمود تا با این تجاوز دولتهای عربی و جهانی را در برابر امر واقع شده ای قرار دهد . از مهمترین سرزمینهایی که مورد تجاوز اسرائیل قرار گرفت منطقه کوه المکبر در بیت المقدس بود .

اردن روز 4/9/1957 به شورای امنیت یادداشتی تقدیم کرد و طی آن خواستار برگزاری نشستی فوری برایبررسی حالت خطرناکی که در نتیجه مخالفت اسرائیل با مفاد توافقنامه های آتش بس دائم بین اردن و اسرائیل مورخه 3/4/1949 در زمینهای منطقه ممنوعه بیت المقدس پیش آمده بود ، شد . در شکواییه اردن آمده است :

1. توافقنامه ، مساحت وسیعی از مناطق خلع سلاح یا مناطق ممنوعه را به خاطر جدایی بین نیروهای متخاصم و هر دو گروه از شهرنشینها مشخص نمود . و اینکه قسمت وسیعی از این اراضی در جنوب شهر بیت المقدس واقع شده و تحت تصرف و مراقبت سازمان ملل متحد قرار دارد و اینکه تعدادی از ساختمانها از جمله مقر حکومت که سازمان ملل متحد به عنوان مقر هیأت نظارت آتش بس از آن استفاده می کند در محدوده منطقه ممنوعه است .
2. اسرائیل در تاریخ 21/7/1957 با بولدیزر برای کند و کاو به منطقه ممنوعه داخل شد و علی رغم اعتراضات اردن به هیأت نظارت بین المللی و تقدیم شکواییه رسمی به بسیاری از ناظرین در این زمینه ، ناسازگاریش را ادامه داد .

شورای امنیت در تاریخ 6/9/1957 برگزار شد . نماینده اردن در آن سخن گفت و به شورای امنیت یادآور شد که اسرائیل خواستار اشغال زمینهای عربی واقع در کوه المکبر ( مساحت آن حدود 400/20 جریب است ) برای تغییر وضع قانونی و مصادره و الحاق آن به اراضی اشغالی خود می باشد و اینکه ( اسرائیل ) می خواهد این مواضع مهم استراتژیک را به دست آورد و دفاع در بیت المقدس را در آینده ، امری محال قرار دهد . به ویژه که آنها نتوانستند این منطقه استراتژیکی مهم را در اثنای جنگ 1948 اشغال کنند . نماینده اردن اضافه کرد ، همه اراضی که فلسطینیان عرب مالک آن هستند بجز قطعه زمینی که در آن مدرسه کشاورزی بنا شده مساحتش بیشتر از چهل جریب نمی باشد و اینکه اسرائیل از کمیته آتش بس خواستار تقسیم منطقه ممنوعه بین دو گروه است . اردن آن را به طور قطعی رد کرد و بر باقی ماندن منطقه ممنوعه طبق توافقات آتش بس و تحت فرمان قرار گرفتن آن اصرار ورزید .

نماینده اردن توضیح داد که سیاست توسعه طلبانه اسرائیل که خلاف توافقات بین المللی است بر وضعیت بر کوه المکبر تأثیر می گذارد و عدم اتخاذ تدابیر سریع توسط شورای امنیت ، اسرائیل را بر تجاوز و دشمنی بیشتر تشویق می کند . همچنین اظهار داشت که توسل اردن به شورای امنیت ، به خاطر مخالفت اسرائیل با توافقات آتش بس از جهتی و تهدید مستقیم امنیت عربی در سرزمینهای

بیت المقدس از طرف دیگر ، بود .

نماینده حکومت اسرائیل نیز گفت که حکومتش صبر خواهد کرد تا توافقات آتش بس از مرحله انتقالیش به مرحله امنیت طبق مضمون ماده هشت توافقنامه آتش بس ، منتهی می گردد . وی اضافه کرد که : اردن این مسأله را رد کرده ، امری که ظلم به حقوق اسرائیل است . به همین خاطر به شورای امنیت ( یادداشتی ) تقدیم کرد که خواستار اجرای ماده هشتم برای تحقق پیشروی به سوی امنیت دائم ، با تجدید نظر در متون توافقنامه و تعدیل آن بود .

شورای امنیت به سخنان اعضایش گوش داد سپس از رئیس ناظر بر آتش بس خواست که گزارشی در مورد نقاط متشنج تهیه تهیه و طی دو هفته تقدیم کند . این گزارش در تاریخ 24/9/1957 تقدیم شد . در پرتو گفت وگوها و گزارشات رؤای ناظر بر آتش بس ، شورا با اجماع ، روز 22/1/1958 قطعنامه شماره 127 ( 1958 ) را صادر کرد . در آن از بسیاری از ناظرین خواست تا به سازماندهی فعالیتها در منطقه که با ترتیباتی که به تبع متون توافقات آتش بس ، با احترام به حقوق ملکی در آن انجام می دهند ، مخالفتی نداشته باشد اقدام کنند .

در قطعنامه آمده است " ولیکن این مفهوم در توافقات متبادل حاصل نشده مبنی بر اینکه نباید به اسرائیل اجازه استفاده از املاک عربی و به اعراب اجازه استفاده از املاک اسرائیلی داده شود " . شورای امنیت بسیاری از ناظرین را بر اجرای اسناد مالکیت به قصد مشخص کردن مالکیت در منطقه مکلف ساخت . از اسرائیل خواست اعمالی را که در منطقه ممنوعه روز 21/7/1957 آغاز کرده متوقف سازد " تا اینکه زمان جمع آوری کار عملیات پایان پذیرد و ترتیباتی برای سازماندهی فعالیتها در منطقه انجام شود " . جلسه برای مدت دو ماه مشخص شد تا عملیات جمع آوری و بررسی ها در مورد ایجاد ترتیبات مذکور در قطعنامه ، در محدوده چهارچوب کمیته مشترک آتش بس و با همکاری بسیاری از ناظرین پایان پذیرد .

شورای امنیت هیچ تصمیمی نسبت به شکواییه مخالفی که ( اسرائیل ) تقدیم کرد ، نگرفت .

اسرائیل با کمیته آتش بس در آن هنگام قطع رابطه کرد که تا بعد از صدور این قطعنامه نیز ادامه داشت . به همینخاطر حکومت اردن در تاریخ 5/2/1958 خواست که اسرائیل به کمیته بازگردد و طبق دستورات شورای امنیت در جلسات آن شرکت کند .

اسرائیل مخالفتش را با قطعنامه شورای امنیت و قطع رابطه اش با جلسات کمیته مشترک آتش بس را ادامه داد و از زمینهای منطقه ممنوعه بهره برداری نمود و به تجاوزات جدیدی - - علاوه بر کشاورزی در زمینهای عربی و کاشتن درخت در آنها - - اقدام نمود ، تا اینکه جنگ 1967 برپا شد و تمامی سرزمین فلسطین را اشغال نمود و شهر بیت المقدس را به طور کامل ضمیمه خود ساخت .

مأخذ :

1. الموسوعة الفلسطینیة ، المکبر ( مشکله - جبل ) ، جلد 4 ، 1984 .