وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین

مقدمه :

وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین در هفتم ژوئن سال 1996 ، به منظور سازماندهی فعالیت سازمانهای غیردولتی فلسطین تشکیل شد .

سازمانهای غیردولتی فلسطین طی دهه های گذشته نقش محوری را در حمایت از جامعه فلسطین ایفا کرده اند .

این سازمانها ، نقش بارزی در زمینه مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل و جلوگیری از سیاستهای نژادپرستانه این رژیم در قبال مردم فلسطین بازی کرده اند .

فعالیت این نهاد از آغاز تشکیل مبتنی بر تدوین و تهیه برنامه ها و اجرای آنها در جهت خدمت به جامعه فلسطینی و هدف از این اقدام تضمین استقلال عمل سازمانهای غیردولتی فلسطین بوده است .

این وزارتخانه ، با هدف گسترش فعالیتهای سازمانهای غیردولتی از یک سو و تحکیم و گسترش مشارکت شهروندان و سازمانهای غیردولتی در توسعه و تحقق دمکراسی از سوی دیگر ، تشکیل شد .

در اساسنامه این وزارتخانه ، هدف اصلی ، تلاش برای مشارکت سازمانهای غیردولتی در تحکیم مبانی جامعه مدنی فلسطینی اعلام شده است .

تحقق رسالت این وزارتخانه نیازمند نیل به مجموعه ای از اهداف زیر است :

1. گسترش ساختار تشکیلاتی سازمانهای غیر دولتی .
2. تلاش برای تشویق و جذب افراد و گسترش مفاهیم و اصول مرتبط با اهداف این وزارتخانه .
3. توسعه منابع حمایت مالی داخلی ، عربی و بین المللی برای سازمانهای غیردولتی .
4. گسترش آزادی و استقلال عمل سازمانهای غیردولتی فلسطین .
5. مشارکت در تدوین و تعیین اولویتهای ملی در بخشهای مختلف توسعه .
6. ایجاد هماهنگی میان سازمانهای غیردولتی و وزارتخانه های مختلف فلسطین به منظور تدوین رویکردهای مشترک ملی به ویژه در زمینه های مختلف توسعه .
7. ایجاد زمینه مشارکت سازمانهای غیردولتی در جهت تهیه و تدوین برنامه های ملی فراگیر .

وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین که با هدف سازماندهی فعالیت سازمانهای غیردولتی فلسطین تأسیس شد ، کوشیده است زمینه را برای مشارکت سازمانهای غیردولتی فعال مرتبط با مسأله فلسطین فراهم کند و در عین حال به مثابه پلی عمل می کند که این سازمانها را با تشکیلات خودگردان و نهادهای دولتی مرتبط می سازد . این وزارتخانه ، همچنین دولتها و سازمانهای بین المللی را تشویق می کند تا به سازمانهای غیردولتی فلسطین کمکهای لازم را ارائه کنند .

علی رغم وجود وزارتخانه های متعدد ، سازمانهای غیردولتی فلسطین همواره به عنوان بازیگران فعال عمل کرده اند و در این میان ، وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین ، نقش کلیدی را بازی کرده و به نوعی ارتباط میان سازمانهای غیردولتی با یکدیگر را از یک سو و با تشکیلات خودگردان از سوی دیگر ، تسهیل کرده است .

الف - رویکرد گسترش همکاری و مشارکت :

به منظور تحقق همکاری و مشارکت سازمانهای غیردولتی ، وزارتخانه یاد شده تلاش کرد تا در حد امکان ، محیطی مناسب را برای تحقق همکاری و مشارکت مطلوب این سازمانها ایجاد کند . این وزارتخانه همچنین سعی نمود از طریق مکانیزم های مختلف ، تریبون های مشترک گفت وگو و تبادل نظر را در میان سازمانهای غیردولتی خارجی دایر کند .

تشویق به گفت وگوهای مداوم و سازمان یافته از جمله مسائلی است که این وزارتخانه در صدد تحقق آن

بوده و مصمم است که این کار را از طرق گوناگون ، از جمله برقراری نشستها و دیدارهای دوره ای مداوم ، تشکیل کمیته هماهنگی وزارتی و تشکیل کمیته هماهنگی با حضور گروهها و احزاب داخلی با هدف تشویق بحث و گفت وگو و تبادل اندیشه ها ، به انجام برساند .

این وزارتخانه ، همچنین دولتها و سازمانهای بین المللی را تشویق می کند ، کمکهای خود به سازمانهای غیردولتی فلسطین را افزایش دهند تا این سازمانها بتوانند در برابر سیاستهای اسرائیل و اقدامات سرکوبگرانه آن تا حد امکان مقاوت کنند .

وزارتخانه مزبور ، برای ایجاد یک پایگاه اطلاع رسانی فراگیر که اطلاعات لازم مربوط به سازمانهای غیردولتی ، برنامه ها و فعالیتهای آنها را در برمی گیرد ، تلاش می کند و در این راستا ، در صدد گسترش یک سایت فراگیر اینترنتی است که بتواند تمام جوانب مربوط به فعالیتهای سازمانهای غیردولتی را پوشش دهد .

در مورد ایجاد روابط میان تشکیلات خودگردان فلسطین و سازمانهای غیردولتی ، این وزارتخانه معتقد است که تصویب قانون ویژه گروهها و سازمانهای غیردولتی از سوی مجلس قانونگذاری و امضای آن توسط رئیس تشکیلات خودگردان ، در نوع خود منحصر به فرد محسوب می شود .

ب - رابطه سازمانهای غیردولتی با تشکیلات خودگردان :

بدون تردید کیفیت روابط میان سازمانهای غیردولتی فلسطینی تشکیلات خودگردان طی سالهای گذشته گاهی با تنش و بحران و گاهی نیز با همکاری و هماهنگی توأم بوده است . برخی معتقدند به دلیل تأسیس تشکیلات خودگردان و واگذاری برخی عرصه های اساسی چون بهداشت ، آموزش ، کشاورزی ، فرهنگ و غیره به آن نقش سازمانهای غیردولتی فلسطین کمرنگ شده است .

با این وجود سازمانهای غیردولتی فلسطین خود معتقدند که اختلاف نظر در دیدگاهها با حکومت

خودگردان در پاره ای از مسائل ، امری منفی تلقی نمی شود بلکه حاکی از وجود فضای دمکراتیک در فلسطین است و دو طرف با رعایت موارد زیر می توانند با هم همکاری داشته باشند :

1. مشارکت سازمانهای غیردولتی در تدوین و گسترش برخی از برنامه های توسعه .
2. برگزاری دیدارها و نشست های مشترک .
3. مشارکت سازمانهای غیردولتی در توسعه برخی از برنامه های مرتبط با وزارتخانه های مختلف .
4. درخواست کمک از برخی از کارشناسان فعال در بخش غیردولتی در زمینه های مختلف فنی و اداری .
5. ایجاد روابط مستحکم میان وزارتخانه ها و سازمانهای غیردولتی .

به طور معمول ، برخی عوامل در محدود کردن و در تنگنا قراردادن فعالیتهای سازمانهای غیردولتی فلسطینی دخالت داشته اند و در رأس آنها سیاستهای سرکوبگرانه و ویرانگر رژیم صهیونیستی قرار دارد که طی چند دهه گذشته ، علیه مردم فلسطین اعمال شده است .

در چنین شرایطی سازمانهای غیردولتی فلسطین نه تنها مقاومت و پایداری کرده اند بلکه رشد و توسعه نیز داشته اند ، چنان که توانسته اند به میزان بسیار زیادی خدمات مثبتی را به مردم فلسطین ارائه کنند .

ج - اصول و ارزشها :

وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین برخی اصول و ارزشها را معیار فعالیت خویش قرار داده است :

1. گسترش فعالیتهای سازمانهای غیردولتی در فلسطین .
2. توجه متعادل به سازمانهای غیردولتی صرف نظر از گستردگی یا موقعیت آن سازمان .
3. همکاری با سازمانهای غیردولتی در راستای مشارکت این سازمانها در سطوح مختلف .
4. استفاده از افراد متخصص .
5. تقویت روح فعالیت جمعی .
6. تکیه بر کارشناسان فلسطینی در فعالیتهای غیردولتی .
7. ایجاد فرصتهای مساوی و کافی برای زن و مرد .
8. گسترش دمکراسی و تعدد احزاب و تلاش برای حاکمیت قانون اساسی .
9. گسترش همکاری میان سازمانهای غیر دولتی ، سازمانهای رسمی دولتی و مردم فلسطین .

د - موافقتنامه های منعقده میان وزارتخانه و سایر نهادها :

1 - امضای یادداشت تفاهم میان وزارت مزبور و آژانس آمریکایی توسعه :

در تاریخ 14/8/2001 وزارت امور سازمانهای غیردولتی به نمایندگی از تشکیلات خودگردان یک یادداشت تفاهم با آژانس آمریکایی توسعه به منظور توافق بر سر همکاری میان دو طرف و سازماندهی فعالیتهای این آژانس آمریکایی در مناطق فلسطینی امضا کرد .

این یادداشت تفاهم ، توسط حسن عصفور وزیر امور سازمانهای غیردولتی و لاری جاربر ( Lari Jarber ) هماهنگ کننده فعالیتهای آژانس مذکور در فلسطین و نیز با حضور و امضای ران اشنایکر Shnaiker) (Ranسرکنسول آمریکا انجام شد .

این یادداشت تفاهم در برگیرنده توافق طرفین برای تشکیل کمیته مشترک به ریاست عصفور و جاربر است که وظیفه آن هماهنگی دائمی میان وزارت امور سازمانهای غیردولتی و آژانس آمریکایی توسعه در مورد تمام طرحهای این آژانس در مناطق فلسطینی و نیز تبادل اطلاعات مربوط به نیازهای فلسطینیان است .

2 - امضای یادداشت تفاهم مشترک با وزارت برنامه ریزی و همکاری بین الملل فلسطین :

وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین با امضای یک یادداشت تفاهم با وزارت برنامه ریزی و همکاری بین الملل فلسطین به توافق رسیدند که به یک مکانیزم

مشترک میان این دو وزارتخانه دست یابند . هدف از این امر ، ایجاد رابطه میان وزارت سازمانهای غیردولتی با سازمانهای بین المللی کمک کننده به فلسطین است که این موضوع می تواند برنامه های ملی و اولویتهای توسعه را انسجام بیشتری ببخشد .

3 - امضای یادداشت تفاهم میان این وزارتخانه و بانک جهانی :

در سال 2001 ، یک یادداشت تفاهم میان وزارت امور سازمانهای غیردولتی فلسطین و بانک جهانی ببه منظور اجرای مرحله دوم طرح حمایت از مؤسسات غیردولتی فلسطین که بانک مزبور اقدام به سرمایه گذاری در آن کرده است ، امضا شد . این یادداشت تفاهم میان حسن عصفور و نایجل روبرتز رئیس هیأت بانک جهانی در فلسطین و همچنین " محمد شدید " مدیر اداره این طرح به امضاء رسید .

به موجب این یادداشت تفاهم ، وزارت امور سازمانهای غیردولتی ، نقش شریک رسمی برای بانک جهانی و هماهنگ کننده تمام طرحهای مربوط به تشکیلات خودگردان را ایفا خواهد کرد .

ه - ساختار اداری :

1 - اداره برنامه ریزی و روابط بین الملل :

مسئولیت این اداره ، توسعه برنامه های استراتژیک این وزارتخانه و گسترش روابط آن با دولتها و سازمانهای بین المللی است .

2 - اداره هماهنگی و جذب افراد :

مسئولیت این اداره ، ایجاد هماهنگی میان سازمانهای غیردولتی با تشکیلات خودگردان است .

3 - اداره دمکراسی و حقوق بشر :

این اداره تلاش می کند که با سازمانهای غیردولتی فعال در زمینه دمکراسی و حقوق بشر ارتباط تنگاتنگی

برقرار کند .

4 - دفتر اطلاع رسانی :

این دفتر بیانیه های مطبوعاتی این وزارتخانه را با هدف تلاش برای دستیابی به اطلاعات از یک سو و اطلاع رسانی از سوی دیگر در اختیار نهادهای مرتبط و علاقمند قرار می دهد .

مآخذ :

1. www.mongoa.gov.ps
2. www.mongoa.gov.ps/ministry.htm/principles.htm
3. dewelopment/htm/inertationalcooperation.htm orld Bank/htm