عدالت ( تشکل حقوقی - )

عدالت ( مرکز قانونی دفاع از حقوق اقلیت عرب در اسرائیل ) به عنوان یکی از بزرگترین سازمانهای غیردولتی حقوقی در سرزمینهای اشغالی 1948 به شمار می آید . این تشکل در سال 1966 توسط تعدادی از حقوقدانان و وکلای عرب ساکن فلسطین اشغالی 1948 تأسیس گردید .

الف - اهداف تشکل عدالت :

هدف اصلی این تشکل حقوقی حمایت از حقوق اقلیت عرب فلسطینی در سرزمینهای اشغالی 1948 و تلاش در راستای رفع تبعیضات حقوقی رژیم صهیونیستی علیه این دسته از اعراب و دستیابی آنها ( اعراب 48 ) به حقوق سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی برابر با یهودیان می باشد .

ب - برنامه ها و فعالیتها :

این سازمان حقوقی غیردولتی در هشت شاخه حقوقی ( حقوق اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی ، زمین و مسکن ، زندانیان ، زنان فلسطینی و زبان ) فعالیت می کند که مهمترین برنامه های آن به شرح ذیل می باشد :

1. تلاش در جهت بهبود وضعیت حقوقی اقلیت عرب در سرزمینهای اشغالی 1948 و دستیابی آنها به حقوق برابر با یهودیان در زمینه های مختلف اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی .
2. فراهم آوردن زمینه های لازم برای بحث و

تبادل نظر میان مؤسسات و نهادهای حقوقی با سازمانهای غیردولتی فلسطینی ( در مناطق اشغالی 1948 ) به منظور دفاع از حقوق اعراب48

1. آموزش وکلای جوان فلسطینی و دانشجویان حقوق و ایجاد دوره های کارآموزی در جهت تربیت نسل جدید از وکلای حقوق بشر .
2. تشکیل میزگردها و نشستهای کاری در رابطه با وضعیت حقوقی اعراب در داخل اسرائیل .
3. انتشار گزارشات سالیانه در ارتباط با اوضاع و مشکلات حقوقی اعراب در سرزمینهای 1948 و تبعیضات قانونی رژیم صهیونیستی علیه آنها ( در همین زمینه این مرکز یک ژورنال حقوقی را نیز منتشر می کند ) .

ج - عملکرد حقوقی عدالت در قبال اعراب 48 :

از اولین اقدامات عدالت در زمینه دفاع از حقوق اقلیت عرب فلسطینی ساکن در سرزمینهای اشغالی 1948 ، گزارشی بود که این سازمان در اوایل ماه مارس 1998 به منظور محو همه اشکال تبعیض نژادی در سرزمینهای اشغالی 1948 به کمیته بین المللی مبارزه با تبعیض نژادی - - سازمان ملل - - ارائه داد . عدالت در این گزارش مفصل ، به معرفی قوانینی پرداخته بود که در آنها تبعیض آشکار علیه اعراب48 وجود دارد و حقوق و برتری را به یهودیان اختصاص می دهد و به وضوح حقوق اقلیت عرب را محدود می کند .

کمیته نیز پس از بررسی محتوای این گزارش و تصویب آن در آوریل سال 1998 اوضاع شهروندان عرب داخل اسرائیل را مورد بررسی قرار داده و از ظهور پدیده نژادپرستی علیه شهروندان عرب و افزایش تبعیضات منفی قانونی رژیم صهیونیستی علیه آنها اظهار نگرانی کرده و این رژیم را به دلیل عدم اجرای اصول و مقررات بین المللی محکوم نمود .

کمیته بین المللی مبارزه با تبعیض نژادی سازمان ملل در واکنش به این اقدام از رژیم صهیونیستی درخواست نمود تا قوانین خود را اصلاح کند و شکافهایی را که در زمینه های مختلف زندگی باعث جداسازی شهروندان عرب از یهودیان شده است را پر کند .

ثبت کمیته منطقه ای دفاع از حقوق رانده شدگان عرب توسط " اداره ثبت احزاب و نهادهای اسرائیل " در ماه

می 1998 را باید از دیگر اقدامات حقوقی مثبت و سازنده متشکل عدالت - - به نفع اقلیت عرب 48 - - قلمداد کرد . قضیه بدین ترتیب بود که اداره ثبت احزاب اسرائیل در سال 1999 از ثبت کمیته مذکور به عنوان یک انجمن - - به دلیل غیرقانونی خواندن اهداف آن - - خودداری کرد .

در پی این مسأله ، تشکل عدالت این امر را به دادگاه مرکزی قدس ارجاع نمود و مدعی شد که براساس قانون انجمنها ، مصوب 1989 و طبق احکامی که دادگاه عالی اسرائیل تاکنون صادر کرده است ، عدم ثبت این انجمن نقض حق تشکیل احزاب و تشکل هاست .

سرانجام پس از تلاشهای بسیار تشکل عدالت در این زمینه ، توافق حاصل شد که کمیته رانده شدگان با نام اصلی خود به ثبت برسد و اهداف و برنامه های قبلی آن مطابق گذشته باشد و اصلاحات کمی نیز در اساسنامه کمیته صورت گرفت . این توافق از سوی دادگاه نیز به تأیید رسید .

در سال 1999 نیز سازمان حقوقی عدالت وکالت سه پرونده مربوط به فرزندان شهروندان عرب که در خارج از اسرائیل متولد شده بودند را بر عهده گرفت .

وزارت کشور اسرائیل از دادن تابعیت و شناسنامه اسرائیلی به این اشخاص خودداری می کرد و به آنها اعلام کرده بود که قانونا حق دریافت تابعیت را ندارند و برای آنها ویزای توریستی صادر کرده که هر سه ماه یکبار آنها مجبورند آن را تمدید کنند . در همین راستا تشکل عدالت به دادستانی کل اسرائیل مراجعه و خواستار اعطای فوری تابعیت و شناسنامه اسرائیلی به آنها شد تا حق شهروندی اسرائیل را به طور کامل کسب کنند .

طبق قانون شهروندی مصوب 1952 فرزندان شهروندان عرب اسرائیلی به طور طبیعی تابعیت اسرائیلی پیدا می کنند . عدالت درخواست کرد تا وزارت کشور رژیم صهیونیستی با صدور شناسنامه اسرائیلی برای آنها ، شهروندی آنها به رسمیت شناخته شود و وزیر کشور نیز به همه کارمندان این وزارتخانه دستورات لازم را ابلاغ نماید و قانون شهروندی را به طور کامل برای آنها تشریح کند و به آنها دستور دهد تا سیاست تبعیض علیه شهروندان عرب و فرزندانشان را متوقف نمایند .

عدالت همچنین اعلام کرد که شهروندان عرب 48 در موارد مکرر در برخوردی که با وزارت کشور داشته اند ، شاهد اعمال سیاستهای تبعیض آمیز بوده اند .

در نهایت پس از اقدامات و تلاشهای پیگیر عدالت ، هر سه شهروند موفق به کسب تابعیت و حق شهروندی اسرائیل از وزارت کشور گردیدند .

شایان ذکر است که حضور چشمگیر و اثرگذار این سازمان در مجامع و کنفرانسهای بین المللی از جمله اقدامات این سازمان برای آگاهی افکار عمومی داخلی و جهانی از وضعیت حقوق اقلیت عرب فلسطینی ساکن در سرزمینهای اشغالی 1948 می باشد .

اما واقعیت این است که علی رغم تلاشهای مستمر و پیگیر این سازمان که اقدامات مفید و مؤثری را در جهت رفع برخی از تبعیضات قانونی علیه اعراب 48 و بهبود وضعیت حقوقی آنها در جامعه اسرائیل انجام داده است ، هنوز تلاشهای بسیاری لازم است تا شهروندان عرب 48 بتوانند از حقوق مساوی در زمینه های مختلف اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی و... با یهودیان برخوردار شوند .

در این راستا نقش سیاسی اقلیت عرب به ویژه احزاب عربی و نمایندگان آنها در کنست بسیار حائزاهمیت می باشد و آنها می توانند با بهره گیری از قدرت سیاسی شان نقش مؤثری را در بهبود وضعیت حقوقی شهروندان عرب 48 ، ایفا کنند .

مأخذ :

1. نشریه رویداد و گزارش اسرائیل ( حوزه فلسطینیان 48 ) مؤسسه تحقیقات و روبه روی سیاسی - علمی ندا ، 17/3/1383 ، شماره 4/220 .