شومان ، عبدالحمید ( 1889 - 1974 )
اقتصاددان فلسطینی و مؤسس بانک عربی است . در روستای بیت حنینا از توابع قدس متولد شد . تحصیلات ابتدایی خود را آنجا گذرانید اما آموزش خود را تکمیل نکرد و در معادن سنگ روستا مشغول به کار شد .
در پی وخامت اوضاع اقتصادی در اواخر دوره عثمانی که موج مهاجرت به سوی آمریکا شدت گرفت ، عبدالحمید از جمله کسانی بود که به آمریکا مهاجرت کرد و در تابستان 1911 به این کشور رسید . در طول دوره اول اقامتش در ایالات متحده به عنوان فروشنده دوره گرد کار می کرد سپس محل تجاری باز کرد ، آن را گسترش داد به طوری که به یک تجارتخانه بزرگ در نیویورک تبدیل گردید .
قوانین اقتصادی آمریکا و نظم بانکها در ایالات متحده اثر بسیار زیادی در جلب عبدالحمید شومان به سوی بانکها داشت . وی اهمیت اقتصادی بانکها را دریافت . هنگامی که طلعت حرب در سال 1920 بانک مصر را تأسیس کرد ، عبدالحمید پیشنهاد مشارکت در ایجاد بانک در قدس به نام " بانک مصری - - فلسطینی " را به وی داد . اماطلعت حرب در پذیرش این پیشنهاد تردید به خرج داد .
در سال 1929 عبدالحمید به فلسطین برگشت . در راه بازگشت از قاهره دیدن کرد و با طلعت حرب بر سر برنامه های طرح و میزان مشارکت مصر در آن به توافق رسید . به محض رسیدن به بیت المقدس طرحش را به اجرا گذاشت و سریعا طرحش مورد استقبال قرار گرفت و عده زیادی پذیرفتند که اعانه های خود را برای مشارکت در بانک پیشنهادی تقدیم نمایند .
اما شروع انقلاب 1929 باعث شد که طلعت حرب از مشارکت در این طرح خودداری نماید . گسترش انقلاب مانعی برای عبدالحمید جهت ادامه طرح به تنهایی نگردید و درخواستی برای ایجاد بانک عربی با سرمایه 000/15 جنیه فلسطینی را ارائه داد ، به طور رسمی در 21/5/1930 این بانک ثبت شد . این بانک کارش را در 14/7/1930 در مرکز اصلی اش در شهر قدس شروع کرد . پس از آن شعبه هایی از آن در اکثر شهرهای فلسطینی افتتاح شد .
عبدالحمید شومان برای صندوق کمیته اجرایی که به منظور نظارت بر اعتصاب سال 1936 تشکیل شده بود رئیسی انتخاب کرد . مقامات بریتانیایی او را در صرفند بازداشت کردند اما در سال 1937 آزاد شد . سپس در اوایل شروع جنگ جهانی دوم مجددا بازداشت شد و وی را در بازداشتگاه المزرعه در نزدیکی عکا زندانی کردند .
بعد از جنگ سال 1948 عبدالحمید شعبه هایی از بانک را علاوه بر شعبه ای که در عمان در سال 1934 افتتاح شد ، در کشورهای مختلف عربی تأسیس کرد . در سال 1955 این بانک شعبه هایی در سوریه ، لبنان ، عراق ، مصر ، لیبی ، سعودی و سودان داشت .
در 9/9/1974 عبدالحمید شومان فوت کرد ، در حالی که سرمایه بانک به 000,500,5 دینار اردنی و موجودی بانک به 139,162,452 دینار رسید و شعبه های آن به 45 شعبه در سه قاره رسیدند .
فعالیت عبدالحمید شومان در زمینه اقتصادی محدود نبود بلکه در زمینه های ملی و علمی نیز فعالیت نمود .
وی وصیت کرد که مؤسسه ای با نام خودش برای مشارکت در ارائه کمکهای مالی به تحقیقات و پژوهشهای علمی و فکری و پزشکی و تکنولوژی به نفع تمامی کشورهای عربی تأسیس گردد .
مأخذ :
- الموسوعة الفلسطینیة : " عبدالحمید شومان " ، جلد سوم ، 1984 .
