ساف - اسرائیل ( مذاکرات دوجانبه - )

در کنار مذاکرات سازش عربها و اسرائیل ، که پس از یازده دور ، به نتیجه نرسید ، رژیم صهیونیستی برای اهداف مورد نظر خود در فلسطین اشغالی و در نهایت سرکوب انتفاضه و قیام فلسطینیان ، یک سری مذاکرات مستقیم و سری را با ساف در اسلو آغاز کرد .

این مذاکرات سرانجام منجر به تهیه و پیش نویس توافقنامه ای بین ساف و اسرائیل شد که به وسیله نمایندگان دو طرف امضا شد و قرارداد اسلو1 نام گرفت . سپس ، سند نهایی این قرارداد ، در 13 سپتامبر 1993 ، در واشنگتن به امضای اسحاق رابین ، نخست وزیر رژیم صهیونیستی و یاسرعرفات رئیس ساف رسید .

با امضای این توافقنامه که دهن کجی آشکاری به آرمان فلسطین و قیام مردمی آن بود و به توافقنامه غزه - اریحا معروف بود ، مرحله تازه سازی با اسرائیل آغاز شد .

دوره دوم مذاکرات ساف - اسرائیل که مکمل و در واقع توسعه توافقنامه اسلو1 و تداوم و گسترش حکومت خودگردان فلسطین بود ، در ماه سپتامبر 1995م در واشنگتن آغاز شد .

این مذاکرات در نهایت منجر به امضای توافقنامه ای با عنوان قرارداد اسلو2 یا طابا به دست اسحاق رابین و یاسرعرفات شد .

مذاکرات ساف - - اسرائیل ، به علت پایبند نبودن رژیم صهیونیستی به مفاد توافقنامه های امضا شده میان آن رژیم و ساف ، با توقفی 18 ماهه روبه رو شد ، اما سرانجام پس از اینکه نتانیاهو ، نخست وزیر رژیم صهیونیستی ، مرحله اول عقب نشینی از شش شهرک کرانه باختری رود اردن را آغاز کرد و 27 درصد زمینهای این منطقه را در اختیارحکومت خودگردان فلسطینی ( عرفات ) گذاشت ، بار دیگر این مذاکرات از سرگرفته شد .

در تاریخ 23 اکتبر 1998م ، توافقنامه مریلند ( وای ریور ) ، بین یاسرعرفات رئیس حکومت خودگردان فلسطین و بنیامین نتانیاهو ، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی ، با حضور بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا ، در وای پلانتیشن امضا شد . این توافقنامه در حقیقت مرحله دوم توافقنامه اسلو2 و گسترش و سیطره ی حکومت خودگردان بود ، که یکی از محورهای آن ، عقب نشینی اسرائیل از 13 درصد سرزمینهای کرانه باختری است .

توافقنامه مریلند نیز همانند دیگر توافقنامه های قبلی رژیم صهیونیستی اجرا نشد . پایبند نبودن رژیم صهیونیستی ، بدان سبب بود که این رژیم در مذاکرات خود تاکتیک تأخیری را دنبال می کرد ، تا بتواند با طولانی کردن روند مذاکرات ، در جزء جزء آن امتیاز بیشتری از فلسطینیان کسب کند .

در اجرای این سیاست نیز در تاریخ دوازدهم شهریور 76 ، توانست براساس اصلاح قرارداد وای ریور ، یک توافقنامه هشت ماده ای را با رئیس تشکیلات حکومت خودگردان فلسطین به امضا برساند .

این توافقنامه ، ضمن مراسمی با حضور حسنی مبارک رئیس جمهور مصر ، ملک عبدالله پادشاه اردن و مادلین آلبرایت وزیر خارجه آمریکا ، در شرم الشیخ مصر به امضای یاسرعرفات ، رئیس دولت خودگردان فلسطین و ایهود باراک نخست وزیر رژیم صهیونیستی رسید .

ضمن آن ، عرفات قول داد دست در دست باراک ، برای پیشبرد صلح تلاش کند . وی از باراک به عنوان شریک تازه خود در روند صلح نام برد و گفت :

" آماده است برای طرح مشارکت فلسطین - اسرائیل در تلاش برای صلح با وی همکاری کند . "

باراک نیز گفت :

" اسرائیلی ها و فلسطینیان با فرصتی تاریخی برای شکل دادن آینده خود روبه رو هستند . "

طبق این توافقنامه که اولین قرارداد امضا شده حکومت باراک است ، نیروهای اسرائیلی موظف شدند در سه مرحله ، از بخشهایی از کرانه غربی خارج شوند و اسرائیل عده دیگری از زندانیان فلسطینی را آزاد کند و اجازه دهد بندر غزه و گذرگاه غزه گشایش یابد .

دو طرف نیز چارچوبی برای مذاکره درباره مهمترین مسائل خود ، یعنی آینده بیت المقدس ، آوارگان فلسطینی و شهرکهای یهودی نشین بیابند .

به طور کلی رژیم صهیونیستی در مذاکرات خود با هیأت های عربی مذاکره کنند ، به ویژه ساف ، توانست سیاست خود مبنی بر ایجاد اختلاف و تفرقه بین عربها را متحقق سازد . اسرائیل ، در نهایت ، مشروعیت سیاسی خود و اعتراف رسمی ساف را به قانونی شدن این رژیم به دست آورد .

در حقیقت رهبری ساف بدون مشورت با عربها و دیگر جناحهای فلسطینی ، به خیال اینکه مبادا از قافله صلح عقب بماند و بار دیگر کلاه سرش برود و به بلای کمپ دیوید دچار شود ، به انتفاضه فلسطین پشت پا زد و به طور مستقیم با رژیم صهیونیستی به مذاکره پرداخت و توافقنامه های جداگانه ای با این رژیم امضا کرد .

مآخذ :

1. صفاتاج ، مجید : ماجرای فلسطین و اسرائیل ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی تهران ، 1379 .
2. روزنامه اطلاعات ، 14/6/1378 .