واتیکان - اسرائیل ( موافقنامه 1993 )

یکی از مهمترین اسناد روابط رژیم صهیونیستی و واتیکان قراردادی است که تحت عنوان : " موافقنامه اساسی بین واتیکان و دولت اسرائیل " در 30 دسامبر 1993 منعقد شد . این موافقنامه از یک مقدمه ، 15 بند و پروتکل الحاقی شامل 5 تبصره تشکیل شده است . در مقدمه آمده است :

" دولت اسرائیل و واتیکان به ماهیت روابط بین کلیسای کاتولیک و مردم یهود و روند تاریخی مصالحه و اهمیت دوستی متقابل آگاهند . کمیسیون کاری دائمی دو جانبه ای که در 29 جولای 1992 تشکیل شد ، مسائل مختلف درباره منافع مشترک و نیز عادی سازی روابط بین دو طرف را بررسی کرد و این توافقنامه پایه ای برای گسترش روابط طرفین در آینده خواهد بود .

ماده 1 :

دولت اسرائیل با یادآوری بیانیه استقلال و نیز تعهداتی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده ، بر حق آزادی مذهب و برای تمام افراد تأکید می ورزد و واتیکان

نیز با یادآوری سند شورای دوم واتیکان ( The Second Vatican Ecumenical Cowncil ) تأکید می کند که برای پیروان تمام مذاهب ، احترام قائل است .

ماده 2 :

واتیکان و دولت اسرائیل متعهد می شوند که در زمینه مبارزه با تمام اشکال آنتی سمیتیسم ، نژادپرستی و عدم تساهل مذهبی همکاری کرده و برای ارتقای درک مشترک در میان تمام ملتها ، تساهل میان جوامع و احترام به حیثیت بشر با یکدیگر فعالیت کنند .

ماده 3 :

دولت اسرائیل و واتیکان حقوق یکدیگر را در زمینه مسائل مذهبی ، آموزشی در مؤسسات مربوط در قلمرو یکدیگر رعایت کنند .

ماده 4 :

1. دولت اسرائیل بر ادامه اقداماتش مبنی بر حفظ و احترام به اماکن مقدسه مسیحیان و حقوق جوامع مسیحی تأکید کرده و واتیکان نیز تصدیق می کند که کلیسای کاتولیک به احترام به حقوق یاد شده ادامه خواهد داد .
2. مورد فوق لازم الاجرا است گرچه ممکن است مخالف بندهای این توافقنامه بنیادین تفسیر شود
3. دولت اسرائیل با واتیکان در مورد احترام و حفاظت از اماکن مقدسه کاتولیک ، از جمله کلیساها ، صومعه ها ، دیرها ، گورستانها و نظایر آن موافق است .
4. دولت اسرائیل با واتیکان بر سر ادامه تضمین آزادی عبادت و نیایش به شیوه کاتولیک ها موافق است .

ماده 5 :

1. واتیکان و دولت اسرائیل تصدیق می کنند که هر دو مایل به حمایت از اماکن زیارتی مسیحی در سرزمین موعود بوده و در مواقع ضرورت و احتیاج با یکدیگر همکاری خواهند کرد .
2. دولت اسرائیل و واتیکان امیدوارند که این اماکن شرایط مساعدتری را برای درک متقابل میان زائران و مذاهب در اسرائیل فراهم آورند .

ماده 6 :

واتیکان و دولت اسرائیل مشترکا و مجددا تأکید می کنند که کلیسای کاتولیک حق تأسیس ، نگهداری و مدیریت مدارس و مؤسسات مطالعاتی خود را در همه سطوح دارد و چنین حقی نیز متقابلاً برای اسرائیل ایجاد می شود .

ماده 7 :

واتیکان و دولت اسرائیل تمایل دارند ، تبادلات فرهنگی میان مؤسسات کاتولیک سراسر جهان و مؤسسات تحقیقاتی ، فرهنگی و آموزشی در اسرائیل وجود داشته باشد و دستیابی به اسناد و مدارک تاریخی و منابع نظیر را طبق قوانین و مقررات قابل اجرا تسهیل کنند .

ماده 8 :

دولت اسرائیل حق آزادی بیان درباره نقش کلیسای کاتولیک در کلیسا و رسانه های ارتباط جمعی خود کلیسا به رسمیت بشناسد و این حق مشروط به محق بودن دولت اسرائیل در آزادی بیان در رسانه های ارتباط جمعی می باشد .

ماده 9 :

واتیکان و دولت اسرائیل مشترکا بر حق کلیسای کاتولیک در اجرای برنامه های خیرخواهانه خود از طریق سازمانهای بهداشت و سلامت اجتماعی تأکید می کنند و این حق مشروط به قائل شدن چنین حقی برای دولت اسرائیل در همین خصوص می باشد .

ماده 10 :

1. واتیکان و دولت اسرائیل مشترکا بر حق مالکیت کلیسای کاتولیک تأکید می کنند .
2. بدون پیش داوری راجع به حقوقی که توسط طرفین تفویض گشت :

الف ) واتیکان و دولت اسرائیل در قبال توافقی جامع و برپایه باورها ، شامل راه حل هایی قابل قبول توسط طرفین بر سر موضوعات مبهم و حل شده و اختلاف نظرها ، نگرانیهای مالی ، اقتصادی و ملکی کلیسای کاتولیک عموماً و جوامع و مؤسسات کاتولیک مخصوصا مذاکره خواهند

کرد .

ب ) با هدف پیگیری مذاکرات یاد شده ، کمیسیون اجرایی دوجانبه یک یا بیش از یک زیر مجموعه از کارشناسان را برای بررسی موضوعات و پیشنهادها تعیین خواهد کرد .

ج ) طرفین قصد دارند مذاکرات یاد شده را طی دو ماه پس از امضای این توافقنامه و با هدف دستیابی به توافقی همه جانبه در طول دو سال پس از آغاز مذاکرت پی گیرند .

ت ) در طول این مذاکرات باید از انجام اقداماتی مغایر با توافقنامه به شدت اجتناب گردد .

ماده 11 :

واتیکان و دولت اسرائیل نقش خود را در پیشبرد صلح در میان دولتها و ملتها ، نابودی شرارت و ترور از جامعه بین المللی خاطر نشان می سازند .

ماده 12 :

واتیکان و دولت اسرائیل به مذاکرات بر سر توافقنامه 15 جولای 1992 که در 29 جولای 1992 مورد تأیید واتیکان واقع شد ، ادامه می دهند و همچنین ، بر سر سایر موضوعات مورد اختلاف برخاسته از توافقنامه حاضر مذاکره خواهند کرد .

ماده 13 :

الف ) در این موافقتنامه ، طرفین واژه های زیر را بدین معنی به کار می برند :

1. " کلیسای کاتولیک " و " کلیسا " هر دو شامل جوامع و مؤسسات مربوطه هستند .
2. " جوامع کلیسای کاتولیک " ، یعنی سازمانهای مذهبی کاتولیکی که از نظر واتیکان به عنوان کلیسا شناخته شده ، از سوی دولت اسرائیل به عنوان جوامع مذهبی شناخته می شود .
3. " دولت اسرائیل " و " دولت " ، هر کدام شامل دیگری می شود و حاکمیتی را که قانون به آن تفویض کرده دربرمی گیرد .

ب ) با وجود معتبر بودن این موافقتنامه بین طرفین و بدون جدایی از مقررات کلی قانونی که شامل عهدنامه ها

می شود ، طرفین اذعان دارند که این موافقتنامه به حقوق و وظایفی که از موافقتنامه های موجود قبلی ناشی می شود ، زیانی نمی رساند .

ماده 14 :

الف ) از تاریخ امضای این موافقتنامه و به منظور آمادگی جهت برقراری روابط کامل دیپلماتیک ، واتیکان و اسرائیل نمایندگان ویژه ای را مبادله می کنند که درجه و امتیازات آنان در یک پروتکل اضافی ذکر می شود .

ب ) پس از به مرحله اجرا درآوردن این موافقتنامه و در آغاز اجرای آن ، واتیکان و دولت اسرائیل روابط کامل دیپلماتیک در سطح نماینده کلیسایی از سوی واتیکان و سفیر از سوی دولت اسرائیل برقرار می کنند .

ماده 15 :

هر یک از طرفین این موافقتنامه را از تاریخ آخرین تصویب ، به اجرا درمی آورند .

این موافقتنامه در دو نسخه اصلی به زبانهای انگلیسی و عبری که به طور مساوی متغیر هستند ، تهیه شد . در صورت اختلاف ، متن انگلیسی ارجح خواهد بود .

امضاء در بیت المقدس ، سی ام دسامبر 1993 برابر با شانزدهم توت ( Tevet ) سال 5754 .

از طرف دولت اسرائیلاز طرف واتیکان

مآخذ :

1. فصلنامه خاورمیانه ، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه ، سال اول ، شماره 3 ، زمستان 1373 .
2. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی - علمی ندا ، 13/2/1384 ، شماره 245 .