عجلون
شهری آموری است که در شمال غربی شهر غزه واقع شده است ، آموری ها آن را بر روی ویرانه های تپه الحسی بنا نهادند . عجلون مشرف بر دشت ساحلی فلسطین و در نقطه استراتژیکی مهمی ساخته شده و مسلط
بر جاده قدیم بین غزه و قدس است . یکی از پادشاهان آن به نام " دبیر " به تپه حسی مشهور است .
اعتقاد براین است که الحسی همان شهر لاکیش قدیمی است . اما حفاریهای باستان شناسی در تپه الدویر نشان داده که لاکیش در آن منطقه بنا نهاده شده بود . بنابراین می بایست از شهر عجلون در تل الحسی جست وجو نمود . دانشمندان باستان شناس نیز بر این نکته تأکید دارند .
تپه الحسی یا عجلون قدیم اولین موضع فلسطین بود که برای یافتن راهی حفاری گردید . حفاریها در آن شهر شروع شد در سال 1890 به ریاست فلندرز باتری با نام Flinders Petrie ( در دوره بین ( 1893 - 1891 ) و پس از او بلس Blissبا نام صندوق اکتشاف فلسطین ادامه یافت .
این حفاریها نشان داد که این مکان محل سکونت در زمان دوره برونزی قدیم یعنی حوالی 2300 ق . م . بوده است . این حفاریها نشان داد که هشت دوره یا طبقه مسکونی را نشان داد که در دوره زمانی 12 قرن در آن ساکن بوده اند .
در قدیم ترین طبقه آن بقایای کوزه هایی که به دوره برونزی برمی گردد پیدا شده است . در طبقه دوم مقداری سفال در کنار سفال های دیگر پیدا شد . در طبقه چهارم آثار فینیقی ها که به قرن هشتم یا هفتم قبل از میلاد برمی گردد و در طبقه پنجم بقایای خانه های سنگی ادارات گوناگون و در طبقه ششم نقاشی های ترسیم شده در کتابها و سفال ها که به دوره اخیر فینیقی برمی گردد یافت شده است .
به نظر می رسد که شهر از زمان دوره هفتم مورد هجوم قرار گرفته که منجر به سوختن کامل شده است . در طبقه آخر بقایای سفال های یونانی پیدا شده است . تمامی این شواهد روشنگر آنست که زندگی در این شهر حتی تا عصر آهنی ( دوره فلزی ) جدید ادامه داشته است .
به نظر می رسد که ساکنان شهر عجلون به علل نامعلومی شهر علجون را ترک کرده اند و شهرک جدیدی احداث کردند که در محلی که امروزه ویرانه ام لاقس وجود دارد شمال غرب شهر اصلی شان قرار گرفته است .
أم لاقس در دوره جنگهای صلیبی از نظر جنگی نقش مهمی داشته ، احتمالاً به همین علت باعث شده که یاقوت حموی آن را به نام ذکر کرده بیان کرده که عجلان بیت المقدس و عسقلان بوده و در آن دژ " عجلان " دهکده ای مستحکم بوده که صلاح الدین ایوبی آن را از
فرنگی ها گرفت تخریب کرد . العرب الیهود .
مآخذ :
- بوست ، جرج : قاموس الکتاب مقدس ، بیروت 1901 ،
- سوسه ، احمد ، العرب و الیهود ، دمشق 1973 .
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، بیروت 1966 .
- Barrocs, A. G. Manuld'archeologie Biligue, paris 1939
- Supplement Pirot, L : dictionnaire de La Bible, aris 1938.