خالصة ( روستای - )
روستایی است عربی که در دوران عثمانی تابع شهرستان مرجعیون بود ، این روستا در فاصله 40 کیلومتری بخش شمالی شمال شرقی صفد قرار دارد و فاصله آن از مطله واقع در مرز لبنان حدود 10 کیلومتر است .
موقعیت آن به خاطر عبور جاده طبریه - مطله از آن و نیز به خاطر قرار گرفتن در بالای دامنه کوهستانی مشرف بر دشت حوله از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
این روستا 150 متر از سطح دریا ارتفاع دارد ، موقعیت آن به اهداف بازرگانی و دفاعی اش کمک نمود و ارتفاع آن خطر سیلابها را که در گذشته در کنار دریاچه حوله به وقوع می پیوست ، دفع می کرد .
ج 2 ص 314
بیشتر ساکنین آن از اعراب عشیره غوارنه می باشند ، که در روستا مستقر شده و در کنار گله داری و پرورش چهارپایان به کشاورزی نیز پرداختند . ساختمانهای آن از سنگ بازالت و آجر بنا گردیده است .
گسترش ساختمانها و عمران آن در طول کناره بازالتی کوهستان و در مساحتی بالغ بر 20 جریب صورت گرفته است . آثار باستانی از دو جهت مشرق و مغرب خالصه را احاطه کرده است که دلالت بر آباد بود آن در زمانهای قدیم می کند . چادرهای سیاه اعراب نمیرات در غرب خالصه و بر بالای سراشیبهای بلندیهای جلیل علیا گسترده شده است آنها به کار تربیت چهارپایان مشغولند .
مساحت اراضی خالصه 280/11 جریب است که 507 جریب از آن را جاده ها و دره ها به خود اختصاص داده اند در اطراف روستا آب چشمه به فراوانی یافت می شود و باران به اندازه کافی برای رشد محصولات کشاورزی و سبز شدن مراتع می بارد . حبوبات از مهمترین فرآورده های کشاورزی در اطراف خالصه بود .
جمعیت خالصه در 369/1 نفر در سال 1931 به 840/1 نفر در سال 1945 افزایش یافت . خاصله دارای یک مدرسه ابتدائی پسرانه بود ، این روستا علاوه بر اینکه یک مرکز آموزشی برای مناطق همجوار به شمار می رفت یک مرکز تجاری نیز به حساب می آمد . بازار خالصه هر سه شنبه تشکیل می گردید و کالاهای وارداتی از مناطق اطراف آن در شمال فلسطین و از منطقه مرزی سوریه و لبنان خرید و فروش می شد .
در سال 1948 صهیونیستها ، اهالی خالصه را آواره کرده و پس از ویران کردن روستایشان مهاجرنشین " کریات شمونا " را بر ویرانه های آن بنا نهادند .
مآخذ :
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 6 ، ق 2 ، بیروت 1974 .
- نقشه قنیطرة : مقیاس 000,1001 .