خصاص ( روستای - )

در فلسطین چندین روستا به این نام وجود دارد از جمله روستاهای زیر :

الف - خصاص از توابع شهرستان صفد :

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 343 ، راست ]]

روستایی است عرب نشین که در شمال شرقی شهرستان صفد در کنار رود حاصبانی و نزدیک نقطه مرزی مشترک بین لبنان ، سوریه و فلسطین در یک منطقه هموار و در ارتفاع 100 متری از سطح دریا قرار گرفته و نزدیکترین روستا به آن سنبریه در شمال خصاص است . روستا به دلیل وضعیت جغرافیایی که شکل طولی پیدا کرده که به واسطه وجود نهر آب آن امتداد آن به سمت غرب محدود شده بود و فقط مقدار به سمت جنوب امتداد داشته و تقریبا خالی از خدمات عمومی بود و مردم آن در این رابطه به روستای دفنه متکی بودند .

مساحت زمینهای تابعه روستای 4975 جریب بود که 550 جریب آن دشت و راه بود . باغهای میوه آن به موازات رودخانه حاصباتی در جهت مشرق گسترده شده بود ، تعداد ساکنین خصاص در سال 1931 در حدود 386 نفر بود که در 73 خانه ساکن بودند و در سال 1945 جمعیت آن به 305 نفر رسید و صهیونیستها روستا را تخریب و اهالی آن را به طرف کوه کنعان راندند که تا سال 1953 اهالی آن در خارج از روستایشان زندگی می کردند و در همین سال شکایتی را به منظور اعتراض نسبت به وضعیت خودشان به دادگاه عالی اسرائیل فرستادند که قرار بازگشت آنها به روستایشان صادر شد اما حکومت اشغالگر به بهانه وجود مسائل امنیتی که مانع بازگشت آنهاست دستوراتی را مبنی بر اخراج اهالی خصاص از آن روستا صادر نمود و سپس اقدام به ایجاد آبادی یهودی نشین " هاغوشریم " در جنوب شرقی روستا نمود .

ب - خصاص از توابع شهرستان غزه :

روستایی است عرب نشین در 22 کیلومتر شمال شرقی غزه کهبه نام خربه خصاص نیز معروف بود . این روستا از طریق غزه - مجدل در غرب به شهر مجلدل متصل و فاصله آن تا جنوب غربی مجدل 3 کیلومتر بوده است .

خصاص پس از جنگ جهانی اول در ابتدای امر مجموعه ای از کوخها و تاکستهانهای کمی بود که کشاورزان در ایام شخم زدن و دروکردن به آن پناه می بردند و سپس در آن مستقر شده اقدام به ایجاد منازلی از خشت در حد یک منطقه هموار از اراضی ساحلی به ارتفاع 25 متر از سطح دریا نمودند .

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 343 ، چپ ]]

تپه های شنی از دو طرف شمال و غرب روستای خصاص را محاصره کرده است به طوری که اگر کشت درختان در این منطقه نبود شنهای شهرک تمام روستا را در خود فرو می برد . در روستا هیچ گونه مرکز خدمات عمومی وجود نداشت و در این رابطه بیشتر متکی بر مجدل ، نعلیار الجوره بود . مساحت روستا از 10 جریب بیشتر تجاوز نمی کرد مساحت زمینهای تابعه خصاص 6269 جریب بود که 38 جریب آن متعلق به راهها و دشتها بود و صهیونیستها از آن چیزی را در تملک خود نداشتند . در اطراف روستاها چاههای آبی وجود داشت که اهالی آن از آنها برای آشامیدن استفاده می کردند . شغل اهالی روستا کشت درختان میوه بویژه پرتقال بود که در حدود 192 جریب از مجموع زمینهای قابل استفاده کشاورزی را به خود اختصاص داده بود . مهمترین درختان میوه دیگری که در خصاص کاشته شد ، عبارتند از : انجیر ، انگور ، بادام ، زردآلو .

تعداد ساکنین خصاص در سال 1922 در حدود 102 نفر بود که در سال 1931 به 133 نفر رسید که در 26 منزل مسکونی سکونت داشتند و در سال 1945 تعداد آنها به 150 نفر رسید . در سال 1948 صهیونیستها اهالی روستا را مجبور به ترک منازلشان کرده و سپس روستا را به طور کامل از صفحه روزگار محو کردند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 1 ، ج 6 ، ق 2 بیروت 1966 و 1974 .
2. نقشه فلسطین مقیاس 000,501 تابلوهای الحوله و بریر .