بیرم ( رباط - )

این اثر که به نام مدرسه‌ی رصاصیه نیز شناخته می‌شود ، به امیر بیرم جاویش بن مصطفی منسوب است . وی این بنا را چنان که در کتیبه‌ی بالای مدخل آمده است در سال 947ه - /1540 - 1541 م در زمان سلطان سلیمان قانونی ، نزدیک محل تقاطع طریق الواد و راه باب الناظر در جنوب راه عقبه تکیه ساخت و آن را برای سکونت ایتام و حمایت از ایشان وقف نمود .

امیربیرم جاویش در بیت‌المقدس در گذشت و در همانجا به خاک سپرده شد .

این اثر متشکل از یک ساختمانی دو طبقه با مدخل شمالی و زیبا به ارتفاع دو طبقه است . مدخل با سنگهای رنگی ، سنگ بالای درگاه ، مقرنسها و صدفی سنگی که مانند خورشید از وسط آن چند شعاع منشعب می‌شود تزئین یافته است . این مدخل از بدیع ترین مدخلهای ترکی است . مدله به درگاهی منتهی می‌شود که به صحن روباز واقع در طبقه‌ی اول از جهت شرق باز می‌شود . در جهت غرب پلکانی وجود دارد که مایل به سمت جنوب است و سپس به غرب منحرف می‌شود و به بخش‌های طبقه‌ی دوم و محلقات آن راه می‌یابد . طبقه‌ی دوم به چند صحن روباز می‌پیوندد که بزرگتر از همه ، صحن مرکزی است .

ساختمان این رباط چنان با ساختمان تکیه خاصکی سلطان در هم آمیخته و متداخل است که تعیین اجزای آن مشکل است . این اثر مجموعه‌ی معماری بزرگی به شمار می‌رود که از لحاظ مساحت و نو آوری در بیت‌المقدس نظیری برای آن نمی‌توان یافت .

این بنا مرمت شده و در اواخر عصر عثمانی نام مدرسه‌ی رصاصیه به آن اطلاق شده است . شاید علت این نام گذاری این بوده است که برای بندکشی فواصل سنگ ها ، رصاص ( سرب ) به کار رفته است ، زیرا هنگام احداث بنا آهک کمیاب بوده است . امروزه این بنا مدرسه‌ی دارالایتام اسلامی می‌باشد .

مآخذ :

1. نجم ، رائف یوسف : کنوزالقدس ، مؤسسه آل البیت ، چاپ اول 1403ه - /1983م .