نجاح ( دانشگاه - )

حکومت قیمومیت بریتانیا بر فلسطین با ایجاد مدارسی رسمی عربی و یهودی موافق بود . اما مدارس عربی را مستقیما اداره می کرد و اداره مدارس یهودی را به خود یهودیان واگذار نمود . همچنین قصد بریتانیا محدود نمودن بیشتر آموزشهای عربی در دوره قیمومیت به مرحله ابتدایی بود . بنابراین اعراب فلسطین تصمیم گرفتند این مشکل را رفع کنند . از این رو سرمایه خصوصی خود مدارسی ملی آزادی را تأسیس نمودند که تعداد این مدارس در سال 1945 به 313 باب رسید . همچنین در برپایی مدارس حکومتی در شهرها و روستاها شریک شدند . روی آوردن اهالی روستاهای فلسطین به جمع آوری کمکهایی برای ایجاد مدارس و آموزشگاهها دلالت بر بیداری و ارزیابی ارزش علم دارد .

به علت تعداد اندک و محدود دبیرستان در فلسطین ، تا سال 1918 در فلسطین بجز یک مدرسه دیگری نبود این مدرسه نیز ناقص بود و در بیت المقدس قرار داشت . عده ای از اهل علم و شاغلین در امور آموزشی در نابلس جمع شدند و مدرسه ملی نجاح را در سال 1918 تأسیس کردند .

این مدرسه شامل آمادگی و هفت سال ابتدایی و چهار سال دبیرستان بود . همچنین یک بخش داخلی داشت که تعداد دانشجویان آن به صد نفر می رسید . فارغ التحصیلان نجاح در سال اول بدون نیاز به امتحان عمومی یا امتحان قبولی مخصوص وارد دانشگاه آمریکایی بیروت می شدند .

هدف از تأسیس این مدرسه ارائه آموزش به غیر از آموزشی بود که مدارس هیأتهای بیگانه فراهم می کردند . علاوه بر آن ، با هدف ایجاد سطح بالاتری از تربیت برای تربیت رهبران آینده و انتشار روح ملی و برانگیختن روح ملی در افراد تشکیل شد .

این مؤسسه آموزشی و تربیتی ، در کشورهای مختلف عربی با سطح علمی ممتاز و شهرت ملی خوب با فضل

تلاشهای شورای مدیریت که ناظر بر این مدرسه بود مشهور شد . این شورا به نام " شورای عالی مدرسه ملی نجاح " نامیده می شود . همچنین تلاشهای اساتیدی که در آن کار می کردند بهترین تأثیر را در افزایش شهرت مدرسه از نظر علمی و ملی داشت . عده ای نخبه ممتاز از اساتید در این مدرسه بودند که جمله محمد عزه دروزه ، اکرم زعیتر واصف کمال ، ممدوح السخن ، شاعر ابراهیم طوقان ، قدری طوقان و عبدالحمید سائح .

این اساتید و سایر دوستانشان در زمینه بسیج علمی صادقانه ملی دانشجویان و دشمنی با صهیونیستها و استعمارگران فعالیتی کردند و همچنین اینها نقش مهمی در انقلاب 39 - 1936 داشتند . در سال 1941 نام مدرسه ملی نجاح تغییر کرده و به " دانشکده ملی نجاح " تبدیل شد در آن کلاسهایی برای دانشجویان فلسطین وجود داشت و با نهضت آموزشی در کشور همگام شد و دانشجویانش توانستند به درجات عالیه رسیده و به دانشگاههای عربی و جهانی بپیوندند .

پس از پایان دوره قیمومیت توسعه در مرحله آموزش الزامی آغاز و شامل هر روستا و شهری شد و به بخش ابتدایی در دانشکده نجاح نیازی نبود . در نتیجه این بخش منحل شد و در عوض بخش دبیرستان گسترش یافت . با افزایش تاسیس مدارس دوره دبیرستان نیاز شدیدی به مطالعات عالی احساس گردید و تأسیس دانشکده تربیت معلم در سال تحصیلی 66 - 1965 با این هدف صورت پذیرفت .

به دنبال جنگ 1967 مؤسین دانشکده نجاح ضرورت ایجاد دانشگاهها و آموزشگاههای عالی در کرانه غربی و غزه را احساس کردند . هیأت عالی دانشکده درسال 1976 تصمیم به توسعه و تبدیل این دانشکده به " دانشگاه ملی نجاح " گرفتند . در نتیجه نام هیأت عالی به " هیأت امنأ " به ریاست حکمت المصری - - یکی از متنفذین خانواده های شهر - - تغییر پیدا کرد .

هیأت امنا ریاست دانشگاه را به عهده دکتر کاید عبدالحق سپرد و روز 15/11/1977 را به عنوان تاریخ

افتتاح آموزش در دانشکده ادبیات و علوم تعیین کرد . علی رغم کاهش امکانات 374 دانشجو در سال اول به دانشگاه راه یافتند .

دانشگاه نجاح از نظر آمارنویسی ، رشدی سریع تر از همه دانشگاههای کرانه غربی دارد . تعداد دانشجویان آن در سال تحصیلی 83 - 1982 به حدود 35000 تن و در سال 1985 به حدود 5000 تن رسید . این دانشگاه علاوه بر پنج دانشکده رأس دارای یک مراکز " توسعه روستایی " و یک مرکز " تحقیق اسناد " است .

افزایش سریع نام نویسی سبب شده است که دانشگله بیش از گنجایش ساختمان دبیرستانی که در آن آغاز به کار کرد ، گسترش یابد و در نتیجه یک دانشکده جدید هنرهای آزاد در قطعه زمین مجاور آن محل بنا کردند . زمینهای دیگری را در انتهای شهر برای فضای جدید دانشگاه خریدند ولی این بار نیز دانشگاه با مشکل کسب اجازه از صهیونیستها برای احداث ساختمان مواجه گردید و این امر سدی بر سر راه توسعه آن شد .

اعتبار مالی دانشگاه را عربستان سعودی و اردن و نیز افرادی از داخل و خارج از کشور تأمین می کنند . مقامات صهیونیستی در سال 1983 دکتر " منژ صلاح " رئیس این دانشگاه را به بهانه اینکه استادی خارجی است و از امضای سوگند نامه وفاداری خودداری کرده است تبعید کردند در حالی که او در اصل متولد نابلس بود .

دانشگاه ملی نجاح خیلی سریع توانست در کنار دانشگاههای عربی دیگر در کرانه غربی و نوار غزه ، به ویژه دانشگاه بیرزیت ، بیت لحم ، بیت المقدس ، الخلیل و دانشگاه اسلامی غزه ، به صورت فعال در حل مشکلات آموزشی دانشگاهی در کرانه غربی و نوار غزه سهم عمده ای ایفا کند .

مآخذ :

1. گراهام براون ، سارا : آموزش و پرورش فلسطینیان ، محمد تقی اکبری ، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی ، مهر 1365 .
2. الحصری ، ساطع : حولیه الثقافه العربیه ، سال دوم ، 51 - 1950 .
3. جزوه منتشره دانشگاه ملی نجاح ، نابلس 1978 .
4. ماثیوز و عقراوی : التربیه فی الشرق الاوسط العربی ، قاهره 1944 .
5. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ق 2 ، جلد 1 ، بیروت .

1976 .

1. Porath,Y : The Emergecethe of Palestinian Arab Nathional Movement 1918-1929. vol, I, london 1947.

Porath. Y. : The palesttinian Arab National Movement 1929-1939, london 1977. vol, p2.