دفاع از فلسطین ( کمیته - )

در پی انقلاب 1929 ( انقلاب براق ) اعراب و مسلمانان با شور و حالی توصیف نشدنی به یاری فلسطین شتافتند . به منظور پاسخگوئی به پیامهای کمیسیون عرب برای فلسطین کمیته های ملی برای کمک به جنبش میهنی فلسطین در بغداد ، دمشق ، قاهره و بیروت تشکیل گردید و به جمع آوری اعانه و ارسال آنها به فلسطین اقدام نمود ، همچنین در اعتراض به سیاست بریتانیا در فلسطین یادداشتها و تلگرامهائی به خارج ارسال داشت ، ولی فعالیتهای این کمیته ها دوام چندانی نداشت تا اینکه در سال 1932 متوقف گردید .

به هنگام عملیات آماده سازی رهبران جنبش ملی فلسطین - ( 1934 تجاوزات 1936 ) برای انقلاب علیه حکومت بریتانیا و صهیونیسم ، محمدامین حسینی رئیس کمیسیون عالی عرب تماسهائی با رهبران جهانی عربی و اسلامی برقرار کرد تا آنها نیز کمیته هائی در نقاط مختلف کشور خودشان برای کمک به فلسطین تشکیل دهند . این رهبران در آن روز برای تشکیل کمیته های محلی در پایتختهای بلادعربی و اسلامی فعالیت مخفی را آغاز نمودند . و زمانی که انقلاب 1936 به وقوع پیوست این کمیته ها با آغاز فعالیت علنی مبالغی را جمع آوری و داوطلبانه به فلسطین ارسال نمودند . این کمیته ها در عراق و سوریه به کمیسیونهای دفاع از فلسطین موسوم گردیدند و در مصر و دیگر بلاد اسلامی به اسامی مختلف دیگر نامیده شدند .

از برجسته ترین افراد این کمیسیونها : مولود مخلص ، سعیدالحاج ثابت ، ابراهیم عطارباشی ، ابراهیم الواعظ ، توفیق السمعانی ( عراق ) ، شیخ کامل القصاب ، محمد اشمر ، فایز الخوری ، عفیف الصلح ، شکری القوتلی ، سعدا... الجابری ، توفیق آشیشکلی ( سوریه ) ، ریاض الصلح ، عبدالحمید کرامی ، عمرسهیم ، خلیل ابوجوده ، علی بزی ، انیس الصغیر ، پیر الجمیل ( لبنان ) بودند .

این کمیته ها بعد از متوقف شدن انقلاب بزرگ فلسطین در سپتامبر 1939 و به علت وقوع جنگ جهانی دوم از فعالیتهای خود دست کشیدند .

در سال 1946 و بعد از جنگ جهانی دوم ، رهبران فلسطینی فعالیتهای مقدماتی را برای شرکت در نبردی که برای دفاع از فلسطین اجتتناب ناپذیر بود ، انجام دادند و مرکز فعالیت آن روز به دلیل حضور رئیس هیأت عالی عرب برای فلسطین در مصر شهر قاهره بود چرا که انگلیسها به وی اجازه ورود به فلسطین را ندادند ، تماسهای مجددی با رهبران عرب و مسلمان ترتیب یافت . و رئیس هیأت و تنی چند از رهبران فلسطینیدیدارهائی از کشورهای عربی و اسلامی به عمل آوردند ، در نتیجه " کمیسیون دفاع از فلسطین " متشکل از چهره های برجسته ملی مجددا در سوریه و عراق تشکیل گردید .

در مصر کمیسیونی به نام " کمیسیون دره نیل علیا برای کمک به فلسطین " به ریاست محمدعلی علویه پاشا در لبنان ( دفتر فلسطین ) برخی از ملی گراها به ریاست دکتر سلیم ادریس تشکیل گردید . علاوه بر اینها کمیسیونهای دیگری نیز ( بدون نام کمیسیون دفاع از فلسطین ) به اسامی مختلف در اردن ، سعودی ، هند ، ایران ، مغرب ، تونس ، افغانستان و اندونزی تشکیل شدند .

با اینکه کمیسیونهای دفاع از فلسطین در عراق و سوریه و دفتر فلسطین در بیروت فعالترین و جدی ترین کمیسیونها بودند ، ولی دیگرکمیسیونها نیز نتوانستند به وظایف خود به ویژه در زمینه جمع آوری کمکها و بسیج داوطلبین عمل نمایند .

مأخذ :

1. الموسوعة الفلسطینیة : " الدفاع عن فلسطین ( لجنة - ) " ، جلد دوم ، 1984 .