هامرشولد ( طرح - )

" داغ هامر شولد " دبیرکل سازمان ملل متحد و یکی از کسانی بود که قضیه فلسطین را از نزدیک لمس کرده و سعی زیادی جهت حل بعضی از جوانب آن به عمل آورد . هامرشولد در تاریخ 22/1/1956 برای اولین بار با رئیس جمهور مصر جمال عبدالناصر ملاقات نمود و پیشنهادهای خود را درباره حل قضیه خاورمیانه تقدیم وی کرد .

نقل قول زیر در این اجتماع به او منتسب می باشد : " من همیشه سعی می کنم که صورت هر مشکلی و راههای حل آن را در ذهن خود ترسیم نمایم . از اینجاست که سعی می کنم راه حلی از طریق این نقشه اتخاذ نمایم . ولیکن یک مشکل وجود دارد و آن این است که منطقه خاورمیانه یک منطقه ناهموار و خطرناک و پیچیده ای است . یک وضعیت در حال انفجار دارد . من هنوز نتوانستم نقشه ای در این رابطه ترسیم نمایم ولیکن احساس می کنم که وضعیت آن به حداکثر و نهایت خود رسیده است . من در تلاشهای خود به طور کلی از این راه گریز پرهیز می کنم . "

عبدالناصر توضیح داد که یک استراتژی بر حل مشکل خاورمیانه بر اساس قطعنامه شماره 181 صادره در تاریخ 1947 مربوط به تقسیم اراضی فلسطین از طرف سازمان ملل ، بنا نهاده است .

همچنین بر اساس قطعنامه 194 صادره در سال 1949 مربوط به برگشت پناهندگان فلسطین و با کشورهای عرب منطقه برروی این منطق تفاهم پیدا خواهد کرد . ولیکن اسرائیلی ها این دو قطعنامه سازمان ملل را به کلی از ابتدا رد کردند . در تاریخ 15/6/1959 " همرشولد " سندی را تحت عنوان : پیشنهادهایی درباره استمرار سازمان ملل متحد درباره پناهندگان فلسطینی : سند صادره از دبیرکل تقدیم داشته است . در این سند به طور رسمی به موارد زیر اشاره شده است :

1. گسترش برنامه های تأهل پناهندگان و گرامی داشتن قدرت آنها و بی نیاز کردن از کمکهایی که نمایندگی سازمان ملل متحد برای کمک واشتغال پناهندگان فلسطینی در خاورمیانه ارسال می دارند .
2. اسکان پناهندگان در هر مکانی که هستند .
3. سوگند دولتهای عربی درباره تعاون و همکاری با نمایندگی های بین المللی . در حقیقت و به عبارت دیگر همر شولد به طرحهای نمایندگی که دعوت به توسعه و گسترش آن جهت در برگرفتن تمام ملت فلسطین می باشد و علی رغم اینکه این پیشنهادات مستقیما به تسویه جنگ اعراب و اسرائیل ارتباط پیدا نمی کند ولیکن در نهایت منجر به ترکیب ملت فلسطین در جوامع عربی است که در آنها زندگی می کنند و از طرف دیگر برای امرار معاش وزندگی چه از نظر اجتماعی و چه از نظر اقتصادی و غیره احتیاج به چنین امری می باشد ، اینها مثالهای غیر مستقیمی جهت حل قضیه ملت فلسطین و حقوق ثابت و مشروع و کامل آنها در زمین های اشغالی می باشد .

عکس العمل فلسطینیان در مقابل ( در مخالفت با ) همرشولد شدید و قوی بوده است و این امر در کنفرانس فلسطین که در تاریخ 26/6/1959 در بیروت متعقد گردیده بود و نمایندگانی از همه فلسطینیان در اردوگاهها و

غیره در لبنان و نمایندگان تمامی سازمانها و هیأتهای آنها شرکت داشتند ، متجلی گردید .

در این کنفرانس یک بیانیه مهمی صادر گردید که طرح پیشنهادی همرشولد را رد کرده و از آن خواست تا به ذوب شدن ملت فلسطین در اقتصاد خاورمیانه بیاندیشد .

همچنین با هر گونه طرحی ک بدون در نظر گرفتن حق قانونی فلسطینی در مورد سرزمین خود باشد مخالفت نمودند . در تاریخ 11/7/1959 کنفرانس فلسطینی دیگری در " صوفر " منعقد گردید که در آن به بیانیه صادره در کنفرانس اول فلسطین صحه گذاشته شد و در آن به شدت به موضع نمایندگی سازمان ملل به خاطر کمک به پناهندگان حمله شد و بیانه و طرح همرشولد را نیز رد گردید . هیچ دولت عربی از این طرح پیشنهادی همرشولد عمل و حمایت نکرد و سرانجام در زباله دان تاریخ گم گردید .

مآخذ :

1. صایغ ، فایز : مشروع همرشولد ، بیروت 1959 .
2. فاضی ، لیلی سلیم : تقاریر حول مشاریع النسوبات السلمیه للنزاع العربی الاسراییلی 1948 .
3. مجله شوءون فلسطینیة ، شماره 22 ، حزیران 1973 ، بیروت 1972 .
4. عبدالهادی ، مهدی : المساءله الفلسطینیة و مشاریع الحول السیاسیة 1934 - 1974 ، بیروت 1975 .
5. هیکل ، محمد حسین : عبدالناصر و العالم ، بیروت 1972 .