دانشکده صلاحیه

سلطان صلاح الدین ایوبی پس از آزادی شهر بیت المقدس از جنگ صلیبیان در سال ( 583 ه - 1187 م ) چندین مدرسه دینی از جمله این مدرسه که به نام وی معروف گشت را تأسیش کرد . مدرسه صلاحیه در یکی از ساختمانهای کلیسای قدیسه حنا که صلیبیان آن را در خارج حصار بیت المقدس در نزدیکی گوشه شمال شرقی شهر ساختند ، جای گرفته بود . لیکن کلیسا برای عبادت مسیحیان هم چنان باز بود ، و این روال در دوران ایوبیان و دوران ممالیک ادامه یافت ، اما در دوران عثمانی به دلایل نامشخصی کنار گذارده شد .

مدرسه صلاحیه به ویژه شیخ آن در دستگاه مذهبی و اداری شهر بیت المقدس دارای جایگاه والایی بود ، استادان آن مانند : ابن جهبل ( 532 - 596 ه ) ، علی بن ایوب ( 666 - 743 ه ) ، خلیل بن کلیکلدی ( 694 - 761 ه ) ، ابراهیم بن عبدالرحیم ( متوفی سال 790 ) ، هروی ( 767 - 829 ه ) و غیره از نطر علم و تقوی در نزد مردم مشهور بودند . مجیرالدین علیمی حنبلی در کتاب خود ( الانس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل ) نام تعدادی از آنان را ذکر کرده است ، همچنین وی نام آن عده که در گورستان " ملاملا " دفن شده اند را نیز ذکر نموده است .

سلطان عبدالمجید عثمانی در نیمه سده نوزدهم ساختمان کلیسا ر به ناپلئون سوم امپراتور فرانسه در ازای کمکی که در جنگ کریمه سال 1856 از وی دریافت کرده بود ، واگذار کرد . سپس اداره ساختمان به عهده کشیشان پیراهن سفید قرار گرفت ، و در آن کلیسا و مدرسه اکلیرکی برپا کردند . ولی احمدجمال پاشا فرمانده ترک پس از اعلام جنگ سال 1914 ساختمان کلیسا را به عنوان یکی از املاک دشمن دولت مصادره کرد و درآن مدرسه علمی دینی جدیدی به نام " دانشکده صلاحیه " منسوب به صلاح الدین و احیای نام مدرسه وی ، تأسیس کرد .

این مدرسه دانشسرای عالی علوم اسلامی و علوم جدید بود و زبانهای ترکی و عربی زبان تدریس آن بود . زبانهای خارجی مانند فارسی ، اردو ، انگلیسی ، فرانسوی و به ویژه آلمانی نیز در آن تدریس می شد . و عبدالعزیز شاویش ( مصری ) اولین رئیس این مدرسه بود . انگیزه جمال پاشا از تأسیس این مدرسه ، آمادهساختن نسل جدید از نوید دهندگان و مبلغان برای فرستادن آنان به سرتاسر جهان اسلام برای برانگیختن مردم آن دیار به انقلاب علیه استعمار اروپایی بود .

دانشکده بیش از دوسال ( از 1915 تا 1917 ) دوام نیافت . سپس هنگامی که ارتش انگلیس در پایان جنگ جهانی نخست نزدیک بیت المقدس شد این دانشکده بسته شد تا دوباره پس از مدتی در اختیار کشیشان پیراهن سفید قرار بگیرد .

مأخذ :

1. Tibaw : , A.L. : A Modern History of Syria including and Palestine, London 1969.