تیکه ( الهه - )

تیکه " Tyche " یا تیه ، الهه بخت مددکار و تصادف مساعد در جنگ و تجارت بود . این نام را یونانیان به آن داده بودند . رومیان به آن " فورچونا " می گفتند و سایر ملل نیز آن را با نامهای گوناگون می شناختند .

اهمیت بسیاری که این الهه نیکبختی و ثروت دارا بود و گسترش عبادت آن ، هنرمندان را واداشت تا به شکلهای گوناگون آن را روی سنگ و برنز حک و تصویر کنند . تندیسی که به سال 300 ق . م . در انطاکیه توسط اوتیکیدیس از آن ساخته شد یکی از قدیمی ترین و زیباترین پیکره های این الهه است . تیکه وظایف متعددی داشت که مهم ترین آن ، تأسیس و حفظ و نگهداری شهرها بود . در آن زمان هر شهری الهه مخصوصی داشت که حامی و نگهدار آن محسوب می شد . تیکه الهه شهر قیساریه در فلسطین بود که از آن حمایت می کرد و سمبل حاصل خیزی و رونق شهر به شمار می رفت .

نمادهای متعددی برای این الهه به کار می رفت ، از جمله موارد زیر را می توان شمرد :

1. تاجی به صورت برج و باروی شهر که بر وظیفه آن در نگهداری از شهر دلالت می کرد 2 ) شاخ حاصل خیزی ، که از نشانه های ویژه این الهه است و نقش آن را در حاصل خیز کردن شهرها می نمایاند 3 ) سکان کشتی ، که نشانه هدایت انسانها به سوی سرنوشتشان بود 4 ) کره که نشانه یی از فراگیر بودن نقش همه جانبه آن داشت 5 ) دولاب 6 ) شاخه نخل که مظهر رستگاری و پیروزی بود 7 ) خوشه های دسته شده گندم که معتقد بودند مجسمه های این الهه از فلسطین و لبنان و سوریه آورده است 8 ) بالها 9 ) جام 10 ) صولجان 11 ) حلقه گل .

مآخذ :

1. زهدی ، بشیر : الحولیات السوریة الأثریة ، مجلد 16 ، 1966 .
2. L'Antiquite Classique, 1955.
3. Grimal : Dictionnaire de la Mythologie Grecque et Romaine, 1958.
4. Hilo J .A : Fortuna saglio Dictionnaire des Antiquités.
5. Oswatit sabine G : Concise Encyciopedia of Greek and Roman Mythology, 1969
6. Syrig. M. H. : La Tylhe de Cesare de Palestine, Syria, t. Xiix, I and ( 1972 )