یهودیان اتیوپی ( انتقال - به فلسطین )

انتقال یهودیان اتیوپی ( فلاشا ) به فلسطین اشغالی اولین بار در اواسط دهه 50 شروع شد و در سال 1955 اولین مجموعه آنها وارد اسرائیل شدند . تعداد این مجموعه 15 تن از جوانان یهودی 17 - 11 ساله بود . مجموعه دوم

یهودیان اتیوپی در سال 1956 وارد اسرائیل شدند . هدف این مجموعه این بود که با گذراندن یک دوره آموزشی در اسرائیل مجددا به اتیوپی بازگردند تا فرزندان طایفه یهودی این کشور را آموزش دهند .

در پی سقوط " هایلاسلاسی " در اتیوپی و روی کار آمدن " منگستوهایلا ماریام " در سال 1974 اسرائیل تبلیغات گسترده ای به منظور نجات یهودیان اتیوپی از دست رژیم مارکسیستی جدید آغاز کرد . این تبلیغات اسرائیل درپی پذیرش یهودیت طایفه یهودیان اتیوپی از سوی " اوفودیا یوسف " خاخام بزرگ یهودیان در سال 1977 صورت گرفت .

با روی کار آمدن ائتلاف " لیکود " در سال 1977 ، اسرائیل فشارهای خود را بر رژیم منگستو هایلا ماریام افزایش داد تا دولت اتیوپی مجوز انتقال یهودیان این کشور به اسرائیل را صادر کند . این فشارهای اسرائیل در سالهای 1984 - - 1981 نتیجه داد و در اثر بحرانی شدن اوضاع سیاسی - - اقتصادی اتیوپی ، هفت هزار تن از یهودیان اتیوپی طی عملیاتی که به نام " عملیات موسی " معروف شد به طور مخفیانه به اسرائیل منتقل شدند . این تعداد از مهاجران یهودی اتیوپی از مجموع 10 هزار مهاجری بودند که در اردوگاههای مخصوص در جنوب سودان تجمع کرده بودند تا به اسرائیل منتقل شوند . حدود سه هزار تن باقی مانده در اثر گرسنگی و بیماری جان خود را از دست دادند .

عملیات انتقال یهودیان اتیوپی در ماه ژانویه 1989 و به دنبال افشای آن توسط رسانه های گروهی متوقف شد . درپی این عملیات ، جعفر نمیری رئیس جمهوری سودان به دلیل همکاری در این عملیات به قاهره گریخت و بدین ترتیب حکومت وی در سودان پایان یافت .

سرانجام تعداد مهاجران یهودی اتیوپی از سال 1955 تا مرحله شروع " عملیات سلیمان " به حدود 17 هزار تن رسید .

برای اجرای عملیات انتقال حدود 15 هزار یهودی مهاجر از اتیوپی به اسرائیل ، مقدمات وسیعی فراهم شد . این عملیات که به نام " عملیات سلیمان " معروف گردید ، از طریق

یک پل هوایی به مدت 35 ساعت به مورد اجرا گذاشته شد . این عملیات در اثر تماسهای گسترده میان مقامات اسرائیلی و اتیوپی و با همکاری آمریکا صورت گرفت .

به دنبال پیشروی نیروهای شورشی به سمت " آدیس آبابا " در سال 1991 و بحرانی شدن اوضاع سیاسی و نظامی اتیوپی ، " منگستو هایلا ماریام " رئیس جمهور اتیوپی در تاریخ 21/5/1991 ناگزیر شد به " زیمبابوه " پناه ببرد . به محض فرار رئیس جمهور اتیوپی از آدیس آبابا عملیات سلیمان به مورد اجرا گذاشته شد .

در جریان این عملیات . دفتر نخست وزیر اسرائیل شاهد مذاکرات لحظه به لحظه با حضور " موشه آرنز " وزیر دفاع ، " براک شاهاک " وزیر خارجه ، دیوید لوی ، وین مرهاف ، آریل شارون و دیگر مقامات سازمان جهانی یهود بود . این سازمان علاوه بر پیگیری های ماجرای یهودیان اتیوپی ، مسئولیت فراهم کردن نیازهای مربوط به انتقال مهاجران یهودی را از فرودگاه " بن گورین " به مراکز متعدد جذب مهاجران به عهده داشت .

اوری لوبرانی و سفیر اسرائیل در آدیس آبابا به عنوان دو مقام اسرائیلی با " سافیاگابراکیدن " رهبر جدید اتیوپی مذاکرات ویژه ای به عمل آوردند . به دنبال توافق به دست آمده ، وزیر دفاع اسرائیل تصمیم گرفت معاون رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل را به آدیس آبابا اعزام کند تا فرماندهی " عملیات سلیمان " را به عهده گیرد . به هر حال در ساعت 45/4 بعدازظهر روز جمعه 24/5/1991 اولین هواپیمای حامل مهاجران یهودی اتیوپی در یک فرودگاه نظامی نزدیک به فرودگاه بن گورین به زمین نشست . مقامات بلندپایه اسرائیل و در رأس آنها نخست وزیر از مهاجران استقبال کردند .

هزینه عملیات ، 135 تا 150 میلیون دلار آمریکا اعلام شد . 37 فروند هواپیما ، شامل 18 فروند هرکولس شش فروند بوئینگ 707 نیروی هوایی اسرائیل ، سه فروند هواپیمای جمبوجت ، چهار فروند هواپیمای بوئینگ 767 و پنج فروند بوئینگ 757 شرکت هواپیمایی

" ال عال " اسرائیل و یک فروند هواپیمای اتیوپی از نوع 767 در این عملیات شرکت کردند .

این هواپیماها مجموعا از ساعات اولیه بامداد روز جمعه 24/5/1991 حدود 41 پرواز انجام دادند که تا بعد از ظهر شنبه 25/5/1991 حدود 1450 مهاجر را به اسرائیل منتقل کردند . یهودیان اتیوپی پس از رسیدن به اسرائیل به ده منطقه استقرار یهودیان واقع در شمال ، جنوب و پایتخت منتقل شدند .

بر پایه برخی اطلاعات مربوط به انتقال یهودیان به فلسطین ، جمعا از سال 1968 تا سال 1989 حدود 460 هزار یهودی مهاجر وارد اسرائیل شدند . دیگر اطلاعات ، حکایت از انتقال 550 هزار مهاجر در همان فاصله دارد .

مآخذ :

1. نشریه مرکز مطالعات علمی و استراتژیک خاورمیانه ، شماره 40 ، شهریور 1372 .
2. مجله شؤون فلسطینیة ، شماره 22 - 219 ، ژوئن - ژوئیه 1990 .