دایره المعارف یهود : جلد پنجم : یهودیت : مفاهیم و فرقه ها

از دانشنامه فلسطین


بخش اول : یهودیت : برخی از ابعاد بحث انگیز

1 - بحث انگیزی ترکیب و تراکم جغرافیایی و شریعت شفاهی .

  1. بحث انگیزی وحدت گرایی یهودی .
  2. بحث انگیزی رابطه آیین غنوصی ( عرفان ) و یهودیت .
  3. بحث انگیزی رابطه یهودیت و صهیونیسم .

بخش دوم : مفاهیم وباورهای یهودیت

1 - خدا :

برداشت یهودیت از خدا/توحید/اسماءخدا/تقدیس اسم/ایل/یهوه/الوهیم/ادونای/شدای .

  1. قوم برگزیده :

قوم مقدس/بازماندگان شایسته/کنیسه ییسرائل/عهد و پیمان .

  1. سرزمین :

صهیون/سرزمین مقدس/ارض موعود/حرمت زندگی انسانی یهودیت .

  1. کتابهای مقدس دینی :

عهد قدیم/تورات/کتاب/سفر/اصحاح/اسفار پنجگانه موسی/تاناخ/کتاب مقدس/مزوزا/ترگوم/وولگات/پشیطا/ترجمه سعبینیه/سفر پیدایش/سفر خروج/سفر لاویان/سفر اعداد/سفر تثنیه/وصیتهای دهگانه/کتاب ایوب/کتاب امثال/کتاب جامعه/کتاب مزامیر/کتاب غزل غزلها/کتاب مراثی/تفسیر عهد قدیم/نقد عهد قدیم/کتابهای مستور ( اپو کریفا ) /کتابهای منسوب/دست نوشته های بحرالمیت

  1. پیامبران و نبوت :

سموئل/الیاس/یونس/هوشع/اشعیاء/میکا/عاموس/ناحوم/صفنیا/ارمیا/حبقوق/دانیال/حزقیال/حجی/زکریا/ملاکی/عوبدیا/یوئیل .

  1. یهودیت حاخامی ( تلمودی ) :

یهودیت ربانی/یهودیت بنیادگرا/یهودیت کلاسیک/تلمود : تاریخ/بخشهای تلمود/موضوعات اساسی تلمود/ویژگیهای اساسی تلمود/تلمود و اعضای گروههای یهودی/کتابهای تفسیر ( میدراش ) /میشنا/گمارا/تشریع/هلاخا/تفسیرها اسطوره ای اگادا/فتاوی/قواعد تکمیلی/عرفها/تصمیمات/پیلپول/برایتا/توسفتا/شولحان/آروخ .

  1. فقیهان ( حاخام ) :

کاتبان ( سوفریم ) زوگوت/معلمان میشنا ( تنائیم ) /هلیل اول/شمای/یوحنابن زکای/گملئیل دوم/عقیبابن یوسف/یهودا هناسی/الیشع بن ابویاه/شارحان ( امورائیم ) /آشی/مفسران/فقیهان ( گائون ها ) /سعیدبن یوسف فیومی ( گائون سعدیا ) /صاحبان شروح اضافی ( توسافوت ) /گرشوم بن یهودا/موسی بن نحمان/بن گرشون/و...

  1. قبالا :

تصوف یهودی/تاریخ قبالا/عوامل نفوذ مردمی قبالا و حاکمیت آن بر تلقی و ذهنیت دینی یهود/عوامل کاهش نفوذ قبالا/موضوعات اساسی قبالا و ساختار اندیشه های آن/بحیر/تجلیهای نورانی دهگانه ( سفیروت ) /یکی شدن با خدا/تفسیرهای عددی ( گماتریا ) /تجل مؤنث خدا ( شخینا ) /مراحل هستی .

  1. قبالای زوهری و قبالای لوریانی :

زوهر/قبالای نبوی/ابراهیم ابوالعافیه/شراره های الهی/اصلاح خللهای هستی ( تیقون ) /اسحاق لوریا/حییم و یطال/یوسف بن طبول/آدولف گلینک و...

  1. سحر و قبالای مسیحی .

گولم/نوستراداموس/ساموئل فولک/فلافیوس میترادیتس/پاولوس ریسیوس .

  1. شعایر دینی :

اوامر و نواهی/سفاشها/ختان/سن بلوغ/موی صورت ( ریش ) /غذا و قوانین خاص آن در یهودیت/غذای شرعی/ذبح شرعی/سبت/دعای شروع سبت/دعای پایان سبت/روزه/روزه روز دهم

  1. معبد یهودی :

لوحه های شریعت ( عهد و شهادت ) /تابوت/طومارهای شریعت/طومارهای پنجگانه مگیلوت/شمعدان ( مینورا ) .

  1. حاخام ( رهبر دینی گروه یهودی ) :

ربی/رابای/ربانیها/حبرها/مرتل ( مرثیه خوان ) /واعظ .

  1. نمازها و دعاها :

نمازهای یهودی/دعاها ( مناجات و لعن ) /لعنها/شمع/دعاهای هجده گانه/نماز پایانی/نماز نافله/دعا برای حکومت/خواندن تورات/نذرها/تسبیحها/نمازنامه های یهودی/نمازنامه های عید/وضو/نصاب شرعی/شال نماز ( طالیت )...

  1. غیریهودیها و مسأله طهارت :

گوییم/شیکسا ( زن غیریهودی ) /شریعت نوح/اختلاط ممنوع میان گیاهان و حیوانات/طهارت و نجاست/گاو کوچک قرمز/غسل

  1. خانواده :

زن یهودی/جنسیت/زنا/ازدواج/سند ازدواج/ازدواج بیوگان/طلاق شرعی/طفل نامشروع .

  1. تقویم یهودی :
  2. اعیاد یهودی :

عیدهای بزرگ/عید آغاز سال یهودی/سوکوت/سوکاه/عید کیپور/روز مغفرت/عید فصح/نان فطیر/کتاب مراسم عیدفصح/عیداستقلال/روزیادبود/عیدهفته ها/سال یوبیل و...

  1. اندیشه آخرت :

آخرت یا عالم دیگر/روز واپسین/روز خدا/روز حساب/انگیزش مردگان/تناسخ جانها/جاودانگی روح/مرگ/خودکشی/دفن و مدفنها/تشریح/کیفر و پاداش/بهشت/سرزمین مردگان/جهنم/فرشتگان/کروبیان/جن و شیطان/عزرائیل .

  1. مسیحا و مسیحا گروی :

ابوعیسی اصفهانی/یودگان/داوود الرایی و...

بخش سوم : فرقه های یهودی

1 - فرقه های دینی یهود ( تا قرن اول میلادی ) :

اختلافات دینی/بحران یهودیت/سامریها/فریسیان/صدوقیان/غیوران/فقیران/مغاریان/پرستشگران خدای یگانه .

  1. یهودیت و اسلام :

اسلامی کردن یهودیت و یهودی کردن اسلام/عنان بن داوود/بنیامین بن موسی نهاوندی/ابویوسف یعقوب/اسرائیلیات/عبدالله بن سبا/کعب الاحبار/ساموئیل بن عباس .

  1. یهودیت و مسیحیت :

مسیحی کردن یهودیت/پسر خدا/مسیح ( عیسی بن مریم ) /یهودی کردن مسیحیت/میراث یهودی - مسیحی/ارتداد ( به ویژه مسیحی شدن ) بشارت به یهودیت/یهودی شدن و یهودی کردن/جرج جوردن .

  1. حسیدیسم :

حسید/تاریخ حسیدیسم/حسیدیسم و حلولیت/صدیق/خانواده ها ، گروهها و جنبشهای حسیدیسم/مخالفان/تأثیر حسیدیسم در تلقی و ذهنیت یهودیت معاصر/حسیدیسم و صهیونیسم و...

  1. یهودیت اصلاح گرا :

تاریخ اصلاح طلبی/اندیشه های دینی اصلاح طلبان/یهودیت پیشرو/یهودیت لیبرال/کنگره های حاخامی/کنگره مرکزی حاخامهای آمریکایی/پژوهشکده دینی یهود/انجمن جهانی یهودیان/پیشرو/دیوید فراید لاندر/و...

  1. یهودیت بنیادگرا :

تاریخ یهودیت بنیادگرا/اندیشه های دینی یهودیت بنیادگرا/اتحادیه حاخامهای بنیادگرا در آمریکا و کانادا/شورای حاخامی در آمریکا/یهودیت بنیادگرا و صهیونیسم/سامسون هیرش و...

  1. یهودیان محافظه کار :

تاریخ یهودیان محافظه کار/اندیشه های دینی/یهودیت تاریخی/انجمن یهودیان سنتی/ماسورتی/معبد متحد آمریکا/دانشکده یهودی الهیات/انجمن آمریکایی حاخامها/یهودیت محافظه کاروصهیونیسم/شورای معابد درآمریکا/اسحاق لیزر/و...

  1. تجدد و علمانیت در یهودیت .
  2. یهودیت و اعضای گروههای یهودی و پسا تجدد :

همکاری یهودیت و اعضای گروههای یهودی و پساتجدد/هرتیک یهودی/ساز و کارهای هرمنوتیک/هرمنوتیک و روشنفرکان یهود/برخی از اصطلاحات پسا تجدد و رابطه آنها با یهودیت و اعضای گروههای یهودی و...

  1. یهودیت میان الهیات مرگ و الهیات آزادی بخش :

یهودیت دردوران پساتجدد/الهایت جاودانگی/اتی هلسوم و...

  1. عبادتهای جدید :

در مغرب زمین/فرماسونری : تاریخ و افکار/فراماسونری و یهودیت و گروههای یهودی/افرایم هرشفیلد/بهائیت/گروه تمدن اخلاقی/یهودیت فمینیست/انحراف جنسی/غذای یهودی/بازیهای توراتی .