بیرزیت ( دانشگاه - )
در سال 1924 توسط خانم نبیهة ناصر تأسیس شد . در ابتدا مدرسه‌ی کوچک ابتدایی برای فراهم آوردن وسایل آموزش فرزندان بیرزیت و روستاهای مجاور بود . آن هم در زمانی که مدارس در این منطقه از بین رفته بود .
نبیهة ناصر از منزل پدرش برای مکان مدرسه استفاده کرد .
مدرسه در سال 1930 به دبیرستان تبدیل شد و به نام مدرسه‌ی " بیرزیت علیا " خوانده میشد .
در سال 1942 ، " دانشکده‌ی بیرزیت " نام گرفت . در سال 1951 در این دانشکده تا سطح فوق دیپلم تدریس میشد تا این که در سال 1953 اولین کلاس دانشگاهی در دو رشته‌ی علوم و ادبیات بدان اضافه گشت .
موسی ناصر که سهم عمده‌ای در دگرگونی و پیشرفت دانشکده داشت تا پایان عمرش در سال 1971 که وفات یافت ریاست آن را به عهده داشت و پس از او دکتر حنا ناصر به ریاست آن رسید .
با اضافه شدن سال دوم دانشگاهی ، فارغ التحصیلان بخش دانشگاهی می‌توانستند مستقیماً برای ادامه‌ی تحصیلات درسطوح بالاتر به بعضی از دانشگاههای عربی و بیگانه انتقال یابند .
از سال 1961 دانشکده ، به تدریج دوره‌های ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستانی را لغو کرد تا این که در پایان سال تحصیلی 1966/1967 که آخرین کلاس دوره‌های دبیرستانی به پایان رسیده ، به طور کامل برچیده شد . و آموزش تنها به دو دوره‌ی اول و دوم دانشگاهی یعنی دوره‌ی متوسطه‌ی دانشگاهی محدود شد .
بعد از شکست جنگ ژوئن 1967 ، دانشکده‌ی پژوهش و بررسی‌های طولانی پرداخت و در پی آن در ژوئن 1972 برنامه گسترش آموزش آن به 4 سال دانشگاهی به تصویب رسید . سال سوم دانشگاهی در سال 1974/1975 و سال چهارم در 1975/1976 بدان اضافه گردید و پس از گشایش کلاس چهارم ، به نام دانشکده به طور رسمی به " دانشگاه بیرزیت " تغییر یافت .
دانشگاه ، دارای دو دانشکده‌ی علوم و ادبیات است . مدرک متوسطه‌ی دانشگاهی و همچنین لیسانس در رشته‌ی علوم با گرایشهای ریاضیات ، فیزیک و شیمی و همچنین لیسانس ادبیات با گرایشهای زبان انگلیسی ، مدیریت و اقتصاد و جامعه شناسی را ارائه می‌دهد .
دانشجو همچنین می‌تواند به مدرک تربیتی با گرایش تدریس درکلاسهای دبیرستانی دست یابد .
هیأت امنای مستقل بر دانشگاه نظارت و اشراف داشته و سیاست‌های آن را تعیین کرده و مسؤولیتهایش را به عهده می‌گیرد .
دانشگاه برای پذیرش و سیستم تدریس و امتحان شروط معینی دارد . سیستم اموزش آزاد اجرا می‌گردد و به دانشجو اختیار می‌دهد که مواد درسی را انتخاب کند بدون آنکه ملزم به رعایت گذراندن زمان تدریس آن مواد باشد .
هر سال تحصیلی 32 هفته‌ی درسی است که با دو ترم مشتمل یعنی هر کدام 16 هفته و از جمله هفته‌ی امتحانات نهایی تقسیم می‌شود .
دانشجویان پذیرفته شده ، در چهار سطح قرار می‌گیرند . دانشجوی سال اول باید از دبیرستان فارغ التحصیل شده باشد . شرط سال اول ، پس از گذراندن 25 ساعت درس رسمی ، و شرط سال سوم ، پس از پایان رساندن 60 ساعت درس رسمی است . و تمامی موارد درسی تعیین شده از سال اول در آنها قرار دارد .
برای ورود به سال چهارم دانشجو باید 90 ساعت درس رسمی را گذرانده باشد و تمامی مواد درسی تعیین شده از سطح سال دوم در آن قرار دارد .
در حال حاضر دانشگاه برای آموزش هر دانشجو سالانه نزدیک به 300 دینار می‌پردازد اما شهریه‌ی مقرر از 40 درصد این مبلغ تجاوز نمی‌کند و دانشگاه با همیاری تعدادی از مؤسسه‌ها و جمعیت‌ها و افراد در داخل فلسطین و خارج آن ، به بیشترین تعداد ممکن از دانشجویان کمکهایی از قبیل ، شهریه ، ایجادکار ، پرداخت وام یا دروس تشویقی ارایه می‌دهد .
کتابخانه‌ی دانشگاه دارای 25000 جلد کتاب است که تقریباً شامل 17000 جلد به زبان انگلیسی و 8000 جلد به زبان عربی می‌باشد که 1600 جلد آن کتابهای مرجع است . کتابخانه دانشگاه در 120 ماهنامه‌ی انگلیسی و 50 ماهنامه‌ی عربی اشتراک دارد . هر سال حدود 2000 جلد کتاب به این کتابخانه افزوده می‌شود .
رژیم اشغالگر صهیونیستی در 2/5/1979 دانشگاه را بست و رئیس آن را از سرزمین اشغالی تبعید کرد و همچنین تعدادی از اساتید و دانشجویان را به خاطر اتخاذ مواضع ملی در قبال اشغالگران و طرحهایشان به ویژه طرحی که " خودمختاری " خوانده میشد ، دستگیر کرد . این اقدام با خشم مردم در داخل و خارج سرزمین‌های اشغالی رو به رو گردید تا جایی که اشغالگران ناچار شدند اعلام نمایند که دانشگاه در اوایل ژوئیه 1979 باز خواهد شد .
مآخذ :
- اتحاد الجامعات العربیة : دلیل الجامعات العربیة ، قاهره 1976 .
