برانتون ( گزارش - در مورد قیام یافا )
در پی قیام مردم فلسطین در شهر یافا در اول ماه مه 1931 علیه نیروهای انگلیسی و صهیونیستها ، سروان " برانتون " مأمور اداره اطلاعات ارتش انگلیس در شهر " یافا " طی گزارش مشروحی که به لندن فرستاد ، عوامل مختلف ایجاد نارضایتی بین مردم فلسطین را که منجر به حادثه روز اول ماه مه شد - تشریح کرد ، و ضمن آن نوشت :
از همان زمانی که فلسطین را به تصرف خود درآوردیم ، مردم این سرزمین مراتب ناخشنودی خود را نسبت به سیاست تشکیل " وطن ملی " برای یهودیان فلسطین اعلام داشتند ، و پس از آن نیز احساسات مخالفت آمیز مردم به تدریج آنقدر رشد کرد ، تا به صورت حالتی عنادآمیز علیه صهیونیستها و خشم و رنجش نسبت به انگلیسها درآمد .
سفر چرچیل به فلسطین نیز احساسات مردم را به مرحله انفجار رساند . چون او با حمایت بی دریغ خود از صهیونیستها ، برعکس در مقابل خواسته های اعراب به صورتی عمل کرد که گویی آنها گروهی از مخالفان بی مقدار تلقی می شوند و می توان با قدری سیاست بافی آنها را به راه آورد و با اعراب رفتاری شبیه آرام کردن کودکان سرکش در پیش گرفت .
بعد از سفر چرچیل ، اعراب تصمیم گرفتند نماینده ای برای تظلم از جانب خود به کشورهای اروپایی بفرستند . برای تامین هزینه این کار نیز صندوقی تعیین کردند که با استقبال بی نظیر کلیه طبقات مواجه شد ، و مردم از سراسر فلسطین مبالغی برای این منظور اختصاص دادند .
به طور کلی اگر بخواهیم عوامل اصلی مخالفت و بروز حالت بیزاری مردم از سیاست صهیونیستی بریتانیا را فهرست وار ذکر کنیم ، مسائل زیر را باید جزو اهم آنها به شمار آوریم :
- اعطای امتیازات ویژه به یهودیان .
- نفوذ " کمیسیون صهیونیسم " و اظهار علنی اهداف سیاسی صهیونیستها در فلسطین .
- استفاده از زبان عبری به عنوان زبان رسمی .
- مهاجرت عده کثیری از یهودیان به فلسطین که عمدتا جزو طبقات پایین هستند .
- هرزگی و رفتار زشت یهودیان مهاجر .
- کاهش قیمت زمین ، رکود تجارت و ممنوعیت صدور غلات ، که در معاش کشاورزان آثار نامطلوبی داشته است .
- رفتار غرورآمیز و پرنخوت یهودیان با مسلمانان و مسیحیان .
- عدم استفاده از اعراب در مشاغل سطح بالای حکومتی و دخالت ندادن آنها در کنترل هزینه های دولت ( اعراب می گویند : حکومت فلسطین از آنها مالیات می گیرد ، ولی بودجه خود را به جای استخدام افراد محلی ، صرف استخدام مهاجران یهودی به عنوان کارگر و تامین هزینه سازمانهای امور مهاجرین یهودی و مسائلی نظیر آن می کند )
- بی اعتمادی حکومت فلسطین و دولت بریتانیا نسبت به اعراب .
- ایجاد حکومت خودمختار در " ماورای اردن " و خودداری از اعطای آن به فلسطین ، سبب شده که مردم فلسطین احساس کنند دولت بریتانیا نسبت به آنها با بی عدالتی رفتارکرده است .
- احساسات مذهبی مسلمانان و مسیحیان به شدت علیه رفتار و مقاصد یهودیان برانگیخته شده .
- حکومت فلسطین ، به شکایتها ، ادعاها و اعتراضهای مسلمانان و مسیحیان ترتیب اثر نمی دهد . ولی برای تأمین خواسته های یهودیان همواره در ادارات فلسطین گوش شنوا وجود دارد .
- استفاده از پرچم صهیونیستها .
و خلاصه این که ، اگر سیاستهای ما در فلسطین تعدیل نشود ، شورش امروز ممکن است فردا به صورت انقلاب بروز کند...
پس از آنکه نسخه ای از گزارش سروان " برانتون " توسط ستاد ارتش انگلیس به وزارت مستعمرات ارسال شد ، چرچیل آن را در یکی از جلسات کابینه انگلیس مطرح کرد و ضمن اشاره به این که با تمام مطالب مندرج در گزارش موافق نیست ، اظهار داشت :
بی تردید ما در موقعیتی قرار گرفته ایم که روزبه روز خطرناکتر می شود و هر لحظه هم ممکن است به خاطر آن به یک درگیری نظامی دامنه دار کشیده شویم که مخارج سنگینی نیز به دوشمان بگذارد . علاوه براین ، احتمال فراوانی وجود دارد که صهیونیستها را هم خشمگین سازیم و آنها را به این خاطر که بیش از اینها در رسیدن به هدف کمکشان نکرده ایم و به خوبی از عهده حمایتشان برنیامده ایم ، از خود برنجانیم... و گرچه من تا جایی که مقدور است و از توانم برمی آید ، تمام سعی و کوشش خود را به کار بسته ام ، ولی تصور نمی کنم با این ترتیب و در حالی که بدتر شدن اوضاع ، محتمل تر است ، بتوان امید داشت که در وضع فلسطین بهبودی پدید آید .
مأخذ :
- سند شماره 25/24 اداره اسناد ملی انگلیس .
