ابراهیم بن حبیب الصباغ ( 1127 - 1190ھ/1715 - 1776 م )

از دانشنامه فلسطین


در کسروان لبنان چشم به جهان گشود و در کنار پدر و عمومی خود در شهر عکای لبنان پرورش یافت . دانش گیاه درمانی را در " الشویر " لبنان آموخت و در عکا به مدت طولانی به طبابت پرداخت و پس از مدتی به عنوان پزشکی ماهر مشهور گردید و از این طریق ثروت فراوانی اندوخت . در کارهای تجاری مشارکت جست و بعدها نقش او در امور سیاسی کمتر از فعالیتهایش در امور تجاری و طبابت نبود .

ظاهر عمر ، حاکم شهر عکا ابراهیم الصباغ را پزشک مخصوص خود کرد و اندک اندک بهره برداری از ثروت خود را به وی واگذار کرد و دست او را در انجام امور اداری بازگذاشت که بعدها از نزدیکترین یاران ظاهر العمر گردید .

او قصری مجلل با دیوارهای بزرگ و همچنین یک کارخانه صابون سازی در شهر عکا بنا نهاد تا حدی که زبانزد همگان بود . وی علاقه فراوانی به ثروت انداوزی داشت اما بسیار بخیل و مال دوست بود و هنگامی که عکا در سال 1775 توسط حکومت عثمانی محاصره گردید و دولت وقت از وی خراج هفت ساله را طلب کرد ، او علی رغم ثروت مالی و در اختیار داشتن خزانه ی ظاهر العمر که مملو از پول نقد و یا طلا و جواهرات بود از پرداخت خراج به دولت سر باز زد و از ظاهر العمر خواست که در مقابل دولت مقاومت کند که در نهایت مقاومت او کاری از پیش نبرد و سقوط عکا و قتل ظاهر العمر ، مصادره ی ثروت او و فرزندانش و ابراهیم صباغ ، بالغ بر 5 میلیون لیره ی طلا و 25 میلیون فرانک طلا و غیره ، سرانجام پایبندی و وابستگی ابراهیم صباغ به ثروت بود .

نقولاکه در کار درمان و اداره ی حکومت ، پدر خود ابراهیم را یاری می کرد ظاهراً به دمشق مهاجرت کرد . از عبود فرزند دیگرش جز تألیفی به نام الزاهر فی تاریخ الظاهر که نسخه ای خطی از آن در پاریس موجود است خبر دیگری در دست نیست سرنوشت میخائیل فرزند دیگر او نیز نامعلوم است . ابراهیم الصباغ تحت الحفظ به زندانی در استانبول انتقال یافت و سپس به قتل رسید .

مآخذ :

  1. خلیفه ، حاجی : کشف الظنون عن اسامی الکتب الفنون ، استانبول 1341 .
  2. معلوف ، عیسی اسکندر : تاریخ الشیخ طاهر العمر الزیدانی .
  3. صباغ میخائیل : تاریخ ظاهر العمر الزیدانی .
  4. کردعلی ، محمد : خطط الشام ( دمشق 1928 ) .