ابان ، طرح

این طرح از نخستین طرحهای اسرائیل برای حل مسأله کشمکش اعراب و اسرائیل شمرده می شود که - آبا ابان وزیر خارجه وقت اسرائیل این طرح را طی ایراد بیانیه خود در برابر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز 8/10/1967 ( دوره 23 ) تقدیم کرد . بیانیه ابا ابان شامل 9 ماده زیر بود :

1. وضعیتی که پس از آتش بس به وجود می آید ، باید یک صلح عادلانه و پایدار باشد ، با دقت کامل مورد مذاکره قرار گیرد و طی قراردادهای امضاء شده اعلام گردد . این صلح باید شامل شرایط دقیق همزیستی " اسرائیل " با همسایگان آن باشد و نیز طی آن نقشه مرزهای امن به رسمیت شناخته شده ، مورد توافق قرار گیرد . درواقع اصل صلح عبارت از این است که هریک از طرفین بتواند اعلام دارد که کشمکش فیمابین ، که مدت دو دهه ادامه یافته ، برای همیشه پایان یافته است .
2. در چارچوب صلح ، خطوط آتش بس به مرزهای پایدار و امن و به رسمیت شناخته شده میان اسرائیل و هریک از کشورهای عربی مجاور آن تبدیل خواهد شد . ترتیب مجدد استقرار نیروها ، برپایه مرزهایی که در سایه صلح نهایی تعیین می شود ، صورت خواهد گرفت .
3. علاوه بر تعیین مرزهای کشوری مورد توافق ، باید مسأله ایجاد ترتیبات امنیتی دیگر ، به منظور جلوگیری از تکرار وضعیت حساسی که در سال 1967 موجب شکست صلح گردید ، مورد بحث قرار گیرد و درباره آن توافق شود . قراردادی که به موجب آن ، صلح برقرار خواهد شد ، باید همچنین شامل تعهدات متقابل دایر بر عدم تعرض باشد .
4. پس از برقراری صلح برپایه مرزهای پایدار ، باید آزادی نقل و انتقال و حرکت از این سو به آن سوی مرزهای منطقه آن چنان که اکنون صورت می گیرد ، به ویژه در مرزهای اسرائیل و اردن ، همچنان برقرار بماند .
5. ترتیبات مربوط به تأمین آزادی کشتیرانی باید دقیق و نامشروط باشد و بر پایه برابری کامل " اسرائیل " و کلیه کشورهای ساحلی و نیز کلیه اعضای گروه کشورهایی که مرز دریایی دارند ، قرار گیرد .
6. باید کنفرانسی از کشورهای خاورمیانه ، با شرکت کشورهایی که در کمک به پناهندگان همکاری می کنند ، و نیز آژانسهای مربوطه سازمان ملل متحد ، به منظور طرح برنامه پنج ساله برای حل مسأله پناهندگان در چارچوب صلح پایدار و جذب پناهندگان در محیط اقامت آنان ، تشکیل شود . دعوت به تشکیل این کنفرانس می تواند پیش از مذاکرات صلح صورت گیرد . ایجاد کمیته های مشترک برای اسکان مجدد پناهندگان و جذب آنان ، باید در قراردادهای صلح صریحا ذکر شود .
7. " اسرائیل " قصد تسلط قانونی یک طرفه بر اماکن مقدس مسیحیان و مسلمانان را ندارد ، و در هرحال مایل است وضعیت ویژه ای برای این اماکن به وجود آید ، و نیز مایل است در این زمینه ، با طرفهای مربوطه به تفاهم مناسب دست یابد . سیاست " اسرائیل " ناظر بر آن است که اماکن مقدس مسیحیت و اسلام زیر مسئولیت مقامات مذهبی که این اماکن را مقدس می شمارند قرار گیرد .
8. باید میان حکومت اسرائیل و هریک از حکومتهای کشورهای عربی ، قراردادهایی که شامل اعتراف متقابل نسبت به حاکمیت و تمامیت ارضی هر کشور و حق آن در ساختار زندگانی ملی خویش باشد ، منعقد گردد و به تبع آن ، به طور منطقی باید کشورهای عربی کلیه مخالفتهایی را که به علت پیوستن " اسرائیل " به پیمانها و قراردادهای بین المللی ، نسبت به این پیمانها و قراردادها ابراز داشته اند ، پس بگیرند .
9. استقرار صلح مستلزم آن است که مسأله ایجاد همکاری مشترک در برخی ( موارد ) طرحها و وسایل ارتباطات در منطقه ، به منظور ایجاد پایه هایی برای تشکیل یک گروه خاورمیانه ای از کشورهای مستقل ، مورد بررسی قرار گیرد .

طرح آبا ابان سرشت اندیشه صهیونیستی را در برابر مسأله فلسطین و حل نزاع اعراب و اسرائیل نشان می دهد . این طرح چیزی جز برداشت اسرائیل از قطعنامه شماره 242 شورای امنیت ، صادره در 22/11/1967 نیست و همان نتایج تجاوز ژوئن 1967 ( نک : جنگ 1967 ) را منعکس می سازد . هدف " اسرائیل " از طرح تقدیمی توسط وزیر خارجه اش ، نه ایجاد راه حلی برای نزاع ، بلکه طولانی ساختن مدت اشغال اراضی فلسطینی و عربی ، و مآلاً تحقق هدفهای توسعه طلبانه و استعمارگرانه آن بود . این طرح چیزی جز یک تظاهر تبلیغاتی از تریبون سازمان ملل متحد نبود . در این طرح ، حقوق ملت فلسطین و مسأله خروج از سرزمینهای اشغالی به عمد نادیده گرفته شده ، و به تعیین اهداف اسرائیل از تجاوز ژوئن 1967 اکتفا گردیده بود . به همین علت نه در سازمان ملل متحد و نه در بیرون آن ، توجه چندانی به آن نشد ، زیرا طرح ابا ابان از مفهوم صلح عادلانه و مستلزمات آن بسیار دور بود . شایان ذکر است که وزیر خارجه " اسرائیل " طرح خود را در برابر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در همان هنگامی اعلام کرد که گونار یارینگ ، فرستاده شخص دبیرکل این سازمان ، انجام مأموریت خود را در اجرای قطعنامه شماره 242 شورای امنیت آغاز کرده بود . دو روز بعد ( 10/10/1968 ) محمود ریاض ، وزیر خارجه مصر ، طرح رژیم اسرائیل را بخشی از دسیسه های بین المللی خواند . وی که در برابر مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخن می گفت ، هدف از طرح اسرائیل را خنثی کردن تلاشهای دکتر گونار یارینگ اعلام کرد . او از اسرائیل خواست تا از کلیه سرزمینهای اشغالی عقب نشینی کند و با صراحت گفت : " چنانچه اسرائیل مورد حمایت مستقیم ایالات متحد آمریکا نبود ، هرگز نمی توانست با مصوبات سازمان ملل متحد آشکارا مخالفت نماید . "

مآخذ :

1. صورت جلسات دوره 23 ( 1968 ) ، مجمع عمومی سازمان ملل متحد .
2. عبدالهادی ، مهدی : المسائلة الفلسطینیة ، بیروت ، المکتبة المصریة ، چاپ اول ، 1975 م ، ص 436 - 453 .
3. بنیودی ، جک : تساهل القوات الاسرائیلیة ، المطبوعات الشرقیة ، 1985 م ، ص 131 .