عسلی ، شکری ( 1891 - 1868 )
سیاستمدار ، نویسنده ، وکیل عربی سوری و از رهبران نهضت عربی است . در دمشق متولد شد و تحصیلات خود را در مدارس آن آغاز کرد و در مدرسه پادشاهی عالی در آستانه به تحصیلاتش پایان داد .
منصبهای دولتی زیادی در دولت عثمانی گرفت . سپس به عنوان قائم مقام شهرستان " قدشی " از توابع قونیه در
آناطولی ، انتخاب گردید . پس از آن به چند شهرستان دیگر از جمله صفد و ناصره رفت .
در سال 1911 نائب دمشق شد . عسلی خودش را دوباره دو سال بعد ، از طرف ائتلافی ها کاندیدا کرد . اما متحدین به کاندیداهای ائتلافی ها رأی ندادند و کاندیداهای خود را در دو ولایت دمشق و بیروت و متصرخیر بیت المقدس پیروز کردند . بعد از آن شکری عسلی در دادگاهها کار می کرد و به عنوان بازرس پادشاهی ولایت حلب و استان دیرالزور معین شد .
شورشیان ترک که خواستار نظام غیرمتمرکز بودند از وی انتقام گرفتند و در اثناء جنگ جهانی اول ، دیوان رسمی جنگ او را محکوم به اعدام کرد . این حکم در سال 1916 در دمشق به اجرا درآمد .
شکری عسلی نقشی مهمی در حیات سیاسی دوره عثمانی و عربی داشت و همچنین نقش مهمی در کشف اهداف جنبش صهیونیستی در مقاومتش ایفا کرد و از زمان ایجاد جمعیت در سال 1909 عضو این جمعیت بود . در اوایل قرن بیستم در روزنامه چاپ دمشق مطلب می نوشت و به استاد محمد کردعلی در روشن کردن خطر صهیونیسم کمک می کرد .
هنگامی که قائم مقام ناصره بود در سال 1910 از نزدیک با فعالیت صهیونیستها در فلسطین اطلاع پیدا کرد و از چگونگی خرید و فروش زمینهای فلسطینی مانند مرج ابن عامر و نزدیک به 18 روستای فلسطین متعلق به خانواده های لبنانی که در خارج فلسطین سکونت داشتند آشنا شد .
در اکتبر سال 1910 یکی از این معاملات فروش بر زمینهای فوله ، که در نزدیک عفوله در منطقه ناصره واقع است . بین " الیسا درسق " و " وکلیلی " از جمعیت صهیونیسم ، انجام شد . شکری عسلی در مقابل این فروش مقاومت کرد . والی بیروت او را از قائم مقامی ناصره برکنار نمود و این معامله در ژانویه 1911 انجام گرفت ، اما شکری عسلی ساکت نشد و موضوع فروش و بلندپروازی های صهیونیستها نسبت به خرید زمینها را در روزنامه ها و مجلس سنای دولت عثمانی آشکار ساخت و در روزنامه تمدن که روشنفکران عرب آن را در آستانه منتشر می کردند این موضوع را نوشت و به نظام خودگردانی که در مستعمرات صهیونیستی وجود داشت اشاره می کرد و بین نمایندگان
بعضی تمبرهای متداول در مستعمرات صهیونیستی را توزیع کرد که در آنها عسکهای رهبران صهیونیسم چاپ شده بود ، بنابراین صهیونیستها و متحدین به او حمله بردند .
شکری عسلی دارای تألیفات است ، از جمله : " قضاوت و نمایندگان " و " خوارج در اسلام " و " مأمون عباسی " .
مآخذ :
- حلاق ، حسان : موقف الدولة العثمانیة من الحرکة الصهیونیة ، 1897 - 1909 ، بیروت 1978 .
- طرازی ، فیلیپ دی : تاریخ الصحافة العربیة ، جلد 4 ، بیروت 1914 .
- زرگلی ، خیرالدین : الأعلام ، جلد 3 ، بیروت 1980 .
- قاسمیه ، خیریة : النشاط الصهیونیی و صلاه فی الشرق العربی ، 1918 - 1908 ، بیروت 1973 .
