دانشکده تجربی

از مهم ترین و عالی ترین بنیادهای تربیتی دولتی است که در هنگام دوران قیمومیت بریتانیا تأسیس شد . این دانشکده در سال 1918 در شهر بیت المقدس ساخته شد و به " دارالمعلمین " شهرت یافت چون هدف آن تربیت معلمان برای کار در دبستانها و برخی کلاسهای دبیرستان بود .

دانش آموزان آن براساس بهترین دانش آموزان و یا سه تن از کسانی که کلاس دوم دبیرستان را در مدارس دولتی فلسطین به پایان رسانیده اند ، انتخاب می گردیدند . دانش آموز تحصیلات دبیرستانی خود را در این دانشکده تمام کرده و سپس درامتحان نهایی فلسطین شرکت می جست . دانش آموز در بعضی شرایط خاص یک سال دیگر در کلاس آموزش معملی می گذرانید . در سال تحصیلی 1941 کلاس ششم دبیرستان به کلاسهای دانشکده افزوده شد ، چنان که دانش آموز تحصیلات خود را در این دانشکده به پایان می رسانید علاوه بر گواهی دیپلم آموزش و پرورش تئوری و عملی گواهی " انترمیدیت " در ادبیات و علوم را دریافت می کرد . ( نک : آموزش و پرورش ) .

همه دانش آموزان کلاسهای پنجم و ششم دبیرستان در پایان دوره تحصیل دو امتحان می دادند . اولی برای دریافت دیپلم دانشکده عربی بود که به آنان اجازه تعلیم می داد ، و دیگری ( اکادیمی ) برای دریافت گواهی " انترمیدیت " بود . درس زبان عربی و انگلیسی برای دانش آموزان رشته های ادبی و علمی ( تجربی و ریاضی ) هنگام دریافت " انترمیدیت " مشترک بود . اما درسهای ریاضی و شیمی و فیزیک مخصوص دانش آموزان رشته علمی ، و فلسفه و منطق و زبان لاتین یا یونانی مخصوص رشته ادبی است .

از ویژگیهای این دانشکده ، کتابخانه ارزشمند آن بود که در سال 1945 دارای حدود هفت هزار جلد کتاب به زبانهای عربی و انگلیسی بود . همچنین از ویژگیهای دیگر این دانشکده بخش شبانه روزی آن بود که بیشتر دانش آموزان را دربر می گرفت .

ساختمان دانشکده چندین سال اجاره شد ، اما پس از اعتصابات سال 1936 به محل جدید در جبل مکبر منتقل گردید . دانش آموزان آن درسهای علمی خود را در مدرسه العم ، ریه در بیت المقدس فرا می گرفتند .

اداره دانشکده عربی را به ترتیب ، استادان دانشمندی همچون : خلیل سکاکینی ، خلیل طوطح و احمد سامح خالدی به عهده داشتند .

تعداد زیادی از مربیان بارز در دانشکده عربی به تدریس پرداختند ، مانند : - اسحاق موسی حسینی ، جمیل علی ، درویش مقدادی ، سلیم کاتول ، عبدالرحمن بشناق ، علی حسن عوده ، محمود غول ، مصطفی مراد دباغ ، معروف رصافی ، نقولا زیاده ، وصفی عنبتاوی ، احمد طوقان ، ضیأالدین خطیب و ژرژ خمیس . از جمله دانش آموزان دانشکده عربی که بعدها بر جنبش فکری و ادبی کشورهای عربی تأثیر گذاردند عبارتند از : - نقولا زیاده ، احمد سعیدان ، احسان عباس ، انیس قاسم ، توفیق صایغ جبرا ابراهیم جبرا ، خیر حماد ، ذوقان هنداوی ، عبداللطیف طیباوی ، عبدالله ریماوی ، شهید عرفان قعوار ، محمدیوسف نجم ، ناصرالدین اسد و هاشم یاغی . کسانی که در زمینه های دیگر فعالیت داشتند عبارتند از : اسعد نصر ، سالم خمیس ، منیر صایغ ، موسی بشوتی و عبدالرزاق یحیی .

مآخذ :

1. یوسف ، عبدالقادر : مستقبل التربیة فی العالم العربی فی ضوء'''''#التجربة الفلسطینیة ، قاهره 1962 .
2. قلیبو ، لیلی عبدالرزاق و دیگران : العرض الثانی لوضع التعلیم فی فلسطین ، بیروت 1962 - 1963 .
3. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، بیروت 1976 .
4. عودات ، یعقوب : من أعلام الفکر و الادب فی فلسطین ، امان 1976 .
5. Mahmud Abidi : - The Arab College, Arabic and Islamic Garland, The Islamic Cultural Centre London 1977.