جوره ( روستای - )

از دانشنامه فلسطین


چندین روستا در فلسطین به این نام خوانده می‌شود از جمله :

الف - جوره/عسقلان :

روستایی عربی است واقع در ساحل دریای مدیترانه و در 5 کیلومتری غرب جنوب غرب شهر . ‌ای روستا بر روی ویرانه‌های روستای یاجور که ناریخ آن به دوران روم باز می‌گردد ایجاد شده است . جوره به معنی محل پست و گود است زیرا این روستا در منطقه‌ی همواری به بلندی 25 متر از سطح دریا قرار گرفته و تعدادی تپه‌های شنی مزروعی اطراف این منطقه را به جز قسمتی که مشرف بر دریا و دارای کرانه‌هایی با شیب تند است ، فراگرفته و در جنوب جوره شن زار وسیعی وجود دارد که به شنهای عسقلان معروف است . توده‌ی شنهای ساحلی با مرور زمان پیشروی کرده و بیشتر کتام‌های شهر عسقلان را پوشانید . این پیشروی ادامه داشت تا اینکه درختان باردار و جنگلی در این کتامها کاشته شد . کتامهای مجاور عسقلان باعث شد که این روستا به نام جوره عسقلان نامیده شود .

جوره چندین مسئولتی مهم را بر عهده دارد ، از یک سو محل گردهمایی ساکنان مجدل می‌باشد که برای استفاده از آب دریا و ساحل شنی و درختان سرسبز و مشاهده‌ی کتامهای باستانی به آنجا می‌آیند و از سوی دیگر در بهار مراسم سالیانه‌ای برگزار می‌شد وزائران از روستاهای شهرستان غزه و مدنه گردهم می‌آمدند در آنجا حمام می‌کردند ، از تماشای برنامه‌های ورزشی و مذهبی لذت می‌بردند و از بازار بزرگی که در این فصل برپا می‌شد نیازهایشان را خریداری می‌کردند .

روستای جوره از نظر اقتصادی نیز جایگاه مهمی دارد و بسیاری از ساکنانش به صید ماهی و پرندگان مهاجر و صدور آنها به بازارهای مجاور ، می‌پردازند . جوره در واقع یکی از مهم‌ترین مراکز صید ماهی در فلسطین به شمار می‌رود .

کشاورزی حرفه‌ی اصلی مردم این روستا است که ساکنانش به طور فعال و آگاهانه دنبال می‌کنند . مساحت زمینهای حومه‌ی جوره در حدود 1222 هکتار است که 46 هکتار آن متعلق به راهها است . در بخشی از این شن زارها درختان باردار مانند مرکبات ، انگور ، انجیر ، زردآلو ، سیب ، بادام و زیتون غرس میشود ، همچنین در بخش دیگر آن سبزیجات و پیاز و حبوبات کشت می‌شود . آبهای زیرزمین علاوه بر آب کافی باران ، در این منطقه فراوان است . تعدادی از ساکنان در برخی از صنایع کوچک دستی مانند بافندگی و سبد سازی و بافتن تور صیادی کار می‌کنند .

تعداد جمعیت جوره از 1326 تن در سال 1922 به 2420 تن در سال 1945 افزایش یافت . رشد عمرانی روستا نیز گشترش یافت به طوری که مساحت آن در اواخر وران قیمومیت بریتانیا نزدیک به 4 هکترا بود . طرح جامع شهر به شکل مستطیل و مشتمل بر یک مرکز تجارتی است شامل بازار و مسجد و مدرسه که خانه‌های مسکونی اطراف آنها را فرا گرفته است . گسترش عمرانی روستا به طرف شرق درامتداد راه جوره - مجدل بود .

این روستا درسال 1948ویران گشت ، ساکنانش بیرون رانده شدند و صهیونیستهای درزمین‌های آن شهر عسقلان ( اشکلون ) و شهرک " افریدار " را ساختتند .

ب - جوره/قدس :

روستای عربی است واقع در 10 کیلومتری غرب به جنوب غرب شهر قدس که به وسیله‌ی آسفالته‌ای با آن شهر مرتبط می‌شود و به وسیله‌ی راههای شوسه‌ی دیگر با روستاهای عین کارم ، ولجه ، سطاف و خربه لوز ارتباط دارد .

جوره در منطقه‌ای پست از جنوب شرق تا شمال غرب امتداد دارد و به خاطر گود بودن منطقه نسبت به کوهای قدس که اطراف آن را فراگرفته به این نام خوانده می‌شود . این روستا 725 متر از سطح دریا بلندی دارد ، در حالی که بلندی کوههای اطراف از سطح این روستا به 851 متر می‌رسد . این منطقه‌ی هموار در جهت شمال غرب به طرف دره‌ی

صرار که در 3 کیلومتری شمال غرب آن است شیب پیدا می‌کند . جلگه‌ی کوچکی جوره را از عین کارم جدا می‌سازد ، در آن جلگه روستای " مسکوبیه " واقع است که دارای یک مدرسه و یک درمانگاه می‌باشد .

خانه‌های جوره از سنگ ساخته شده ، مساحت روستا کم ، شکل قدیمی آن مستطیل و محدوده‌ی جدیدش به صورت نیم دایره است . رشد عمرانی روستا ابتدا به سمت جنوب شرقی محل قدیم گستر یافته بود سپس به سمت جنوب و غرب تغییر پیدا کرده و شکل نیم دایره‌ای به خود گرفته است . روند گسترش عمرانی روستا تحت تأثیر وضعیت تپوگرافی زمین روستا و در امتداد کشتزارهای جنوب محل قدیم روستا قرار گرفته است .

در جوره هیچ گونه خدمات و اماکن عمومی وجود نداشت و بدین لحاظ به عین کارم روستای مجاور و همچنین بر شهر قدس متکی بود . ساکنان از چشمه غرب روستای همچنین از چشمه‌های غرب و جنوب غرب جوره برای آشامیدن و آبیاری سبزه زارها و باغستانهای میوه استفاده می‌کردند .

مسحات زمینهای جوره 416 هکتاراست در کشتزارهایش انواع مختف حبوبات و سبزیجات درختان میوه به عمل می‌آمد . کشت درختان میوه به ویژه انگور به خوبی انجام می‌شود . کشاورزان روستا بر آب باران و چشمه سارها که در منطقه فراوان است متکی بود . تعدادی کتامهای باستانی مانند سعیده وقصور در اطراف جوره قرار دارد ( نک - : اماکن باستانی و تاریخی )

شمار جمعیت جوره از 234 تن در سال 1922 به 420 تن در سال 1945 افزایش یافت . جوره در سال 1948 مورد تجاوز صهیونیست‌ها قرار گرفت ، که درنتیجه‌ی آن ساکنانش آواره شدند و خانه هایشان ویران گشت . شهرک یهودی نشین " اوره " در سال 1950 در زمینهای این روستا احداث شد .

مآخذ :

  1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج1 ، ق2 ، و ج8 ، ق2 ، بیروت 1966 .
  2. نقشه‌ی فلسطین : اندازه ، تصویرهای غزه و کوفخه و قدس .