اسلام ( مواضع جهان - نسبت به انتفاضۀ فلسطین )
انتفاضۀ فلسطین علیه رژیم صهیونیستی در ابتدا بهانه و عامل خوبی برای بهره‌برداری سیاسی کشورهای اسلامی و کلاً جهان اسلام در صحنه‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی گردید به طوری که توانست با تحمیل خود بر صحنۀ بین‌المللی ، در ردیف مسائل بزرگ جهانی قرار گیرد . انتفاضه در اوایل شروع خود شاهد همبستگی بزرگ مردم مسلمان جهان در کشورهای اسلامی بود و حکومتهای آنها نیز بنا بر مصلحت سیاسی خود زیر فشار مردم مسلمان منطقه ، از آن حمایت کردند ، اما پس از اینکه انتفاضۀ فلسطین ، مردم مسلمان دیگر کشورها به ویژه بعضی کشورهای عربی را تحت تأثیر قرارداد و حضوری مستمر در صحنۀ سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی پیدا کرد ، مردم مسلمان فلسطین ، فاصله‌جویی روزافزون بعضی رژیمهای عربی از انقلاب فلسطین را شاهد بودند و در حالی که با دیگر مسلمانان براستمرار قیام علیه رژیم صهیونیستی تا پیروزی کامل برآن تأکید داشتند ، برخی رژیمهای مرتجع عربی همگام با آمریکا و اسرائیل خواهان کنترل انتفاضه و توقف فوری آن بودند .
این تفاوت مواضع مردم فلسطین و برخی رژیمهای عربی نسبت به انتفاضه ، به طور مستقیم در فلسطین اثرگذاشت و موجب شد تا مقامات رژیم صهیونیستی اقدامات سرکوبگرانۀ خود علیه انتفاضه را تشدید کنند . در دیگر کشورهای عربی نیز انتفاضۀ اسلامی فلسطین که موجب تحرک جریانات اسلامی شده بود باعث شد تا رژیمهای عربی به منظور حفظ کیان خود ، از فعالیت طرفداران انتفاضۀ فلسطینی در کشورهای خود جلوگیری نمایند و حتی با آنها مقابله کنند لذا زندانها به روی طرفداران انتفاضه باز شد و هرگونه صدایی که از قیام مردم فلسطین حمایت می‌کرد ، به جرم بنیادگرایی اسلامی در گلو خفه گردید . این دولتها در مقابل سیاست سرکوبگرانۀ اسرائیل علیه مردم مسلمان فلسطین و بالا رفتن صدای انتفاضه ، سکوت اختیار کردند و حتی اخبار انتفاضه را در کشورهای خود سانسور نمودند . به ویژه در کشورهایی مثل مصر ، مراکش ، تونس و عربستان سعودی و کشورهای عربی حوزۀ خلیج فارس ، علاوه برموارد بالا ، برپایی هرگونه تظاهرات به طرفداری از مردم مسلمان فلسطین ممنوع گردید .
ایجاد این محدودیتها علیه انتفاضۀ فلسطینیها و طرفداران آنها در کشورهای اسلامی ، بعضی جنبشهای اسلامی را تحت تأثیر قرار داد و موجب شد که این جنبشها نتوانند به نحو احسن و آن‌طور که از آنها انتظار می‌رفت حمایت همه جانبۀ خود از انتفاضه را عملی سازند زیرا در این زمان ، این جنبشها به ویژه در کشورهای عربی ، در جهت اثبات اینکه حضورشان در صحنۀ سیاسی کشور ، صرفاً از طریق مبارزات سیاسی و پارلمانی خواهد بود ، گرفتار بودند و بعضاً مسائل داخلی آنها موجب شده بود تا بیشتر به مسائل مبتلا به جامعۀ خود بپردازند تا حمایت کامل و همه جانبه از انتفاضۀ فلسطین ، در صورتی که انتفاضۀ فلسطین به مواضع غیرقابل سازش و حمایتهای کامل مردم مسلمان و جنبشهای اسلامی منطقه نیاز داشت .
حوادثی که در جهان اسلام در پی انتفاضه پدید آمد ، در جهت رشد و شکوفایی نهضتها و جنبشهای اسلامی برخی کشورهای اسلامی مثمر ثمر بود اما این جنبشها نتوانستند تأثیر متقابل بر انتفاضۀ فلسطین داشته باشند و یا از آن حمایت همه‌جانبه به عمل آورند ، و با استفاده از پایگاههای مردمی خود ، مسلمانان را در جهت حمایت و پشتیبانی کامل از انتفاضۀ فلسطین بسیج نمایند ، و با تنویر افکار عمومی و استفاده از آن به عنوان حامی و پشتیبان اصلی مردم فلسطین به‌طور روزمره کمک به انتفاضۀ فلسطین را استمرار بخشند .
آنچه که جنبشهای اسلامی در کشورهای عربی نسبت به انتفاضه انجام دادند ، غیر از آن چیزی بود که می‌توانستند انجام دهند و مردم مسلمان فلسطین انتظارش را داشتند . این جنبشها می‌توانستند در کشورهای خود حمایتهای سیاسی و پشتیبانیهای مادی انتفاضه را به شکل کامل به عهده گیرند و در بسیاری از جاها با برپایی تظاهرات مسالمت‌آمیز در حمایت از انتفاضۀ فلسطین افکار عمومی را به سوی قیام مردم مسلمان فلسطین جلب نموده و بر موضع رسمی رژیمهای خود فشار آوردند تا از شدت تهاجم و اقدامات سرکوبگرانۀ رژیم صهیونیستی علیه مسلمانان کاسته شود . درصورتی که صرفاً چند تظاهرات دانشجویی توسط این جنبشها در بعضی کشورها انجام گرفت . در مصر ، بزرگترین کشور عربی ، جنبش اسلامی آن ، اقدام به جمع‌آوری کمکهای مردمی نمود و آنها را در اختیار جنبش حماس گذاشت . در کنار این کمکها چندین مراسم در قاهره و چندین تظاهرات دانشجویی نیز در دانشگاه عین‌شمس در حمایت از انتفاضۀ فلسطین برگزار گردید . برخی از این جنبشها نیز به این گفته اکتفا کردند که اسلام در سرزمینهای اشغالی فلسطین ، انتفاضه را به پیش می‌برد و اسلام است که ملت را به جهاد و مبارزه وارد می‌کند و با طرح این مسأله ، عملاً از حمایت کامل و همه‌جانبه نسبت به انقلاب فلسطین دریغ ورزیدند .
به هر حال صحبت کردن از مواضع بعضی کشورهای اسلامی و برخی نیروهای مسلمان منطقه نسبت به انتفاضۀ فلسطین و عملکرد آنها در قبال این قیام مردمی ، امری تأسف‌بار است زیرا در حالی که بخشی از مردم مسلمان جهان اسلام در ایران اسلامی ازهرگونه پشتیبانی سیاسی و مادی برای انتفاضه فروگذاری نکردند برخی از کشورهای عربی مواضع دیگری نسبت به انتفاضه فلسطین در پیش گرفتند .
در بخشهای مختلف دائرةالمعارف فلسطین به منظور روشن شدن موضوع ، به طور جداگانه به مواضع انقلاب اسلامی ایران ، مواضع سازمان کنفرانس اسلامی و نیز بعضی از کشورهای عربی منطقه در قبال انتفاضۀ فلسطین اشاره می‌شود .
