احمدبن خلیل‌بن‌کیکلدی ( 726 - 802 ه - /1325 - 1399م )
الشهاب ، ابوالخیر ، خلیل‌بن‌کیکلدی ، علایی ، مقدسی ، شافعی ، جد او امیر سیف‌الدین کیلکدی و پدرش حافظ علایی* است که سربازی را ترک و به فراگرفتن علم روی آورد . حافظ در بیت‌المقدس سکونت گزید و به کار تدریس و فتوئ و حدیث و تالیف پرداخت . ابوالخیر در این فضای علمی پرورش یافت و یکی از دانشمندان بزرگ بیت المقدس در قرن هشتم شد .
ابوالخیر عشق به دانش را از پدرش حافظ علایی به ارث برد ، پدرش نیز او را درکسب علم تشویق می‌کرد ، دانش خود را به وی آموخت و او را با علمای زمان آشنا ساخت .
با بهره‌گیری از پدر خود حدیث از بزرگان محدث و حافظان دمشق مانند حجار و مزی و برزالی و الذهبی و ابن المهندس و ابن نباته و ابن محدود و نبدنجی و ابن ابی‌التائب و ابوبکربن عشر و ابن طرفان و عایشه حرانیه فراگرفت . پس از آن پدرش او را به قاهره برد و در محضر ابوحیان و ابونعیم اسعردی و یوسف معدنی و عبدالوهاب قمنی و المیدومی و اسماعیل تفلیسی و سایرین به تلمذ پرداخت .
ابوالخیر در علم مقامی والا یافت تا آنجا که مردم برای شنیدن حدیث از وی راه بیت المقدس را پیش می‌کرفتند . . ولی او برخلاف پدرش تنها به تدریس وگفتن حدیث اکتفا نمود و تالیفاتی به جای نگذاشت و ابن ظهیرة و ابن‌رسلان و خواهرزاده‌اش شمس قلقشندی و فرزندش ابوبکر و ابن‌الدیری و دیگران از وی حدیث گرفتند . در اواخر عمر " سنن ابن ماجه " را نزد حجار تحصیل نمود .
در این باره شیخ الاسلام احمدبن حجر عقلانی* می‌گوید " در سال 802 از قاهره بدین سبب قصد اوکردم ، چون به رمله رسیدم خبر وفاتش به من رسید . پس از بیت المقدس راهی دمشق شدم .
مآخذ :
- العقلانی ، ابن حجر : انباء الغمر بانباء العمر ، بیروت اول ، مجلس دائرةالمعارف القیمانه ، 1970م ، جلد 4 ، 151 - 149
- حنبلی ، ابن العماد : شذرات الذهب فی اخبار من ذهب ، قاهره ، مکتبه القدس ، 1351 ه - ، جلد 7 ، 15 .
- سخاوی ، شمس‌الدین : الضوء اللامع لاهل القرن التاسع ، قاهره ، مکتبه القدس ، 1353 ه - ، جلد 1 ، 297 - 296
