احمدبن الحسن‌بن عبدالله - ( 693 - 77ه - /1370 - 1294م )
شرف الدین ابوالعباس ، فرزند قدامه ، که به ابن‌قاضی الجبل شهرت یافته است . او که قاضی‌القضات و بزرگ حنبی‌ها در دمشق ، امام جماعت و مفتی ، دانشمند در علم حدیث ، و در لغت و منطق بود دراصل از بیت المقدس و از خاندان قدامه بود که نیاکان آنها از روستای جماعین ( جماعیل ) در نیمه‌های قرن ششم هجری ، در آغاز اشغال فلسطین توسط صلیبی‌ها به دمشق مهاجرت کردند ( نک : : آل قدامه ) . آنها در صالحیه در اطراف دمشق اقامت کزیدند ، او در دمشق زاده شد و نزد علمای آنجا مانند منجای تنوخی ، و ابن قواص و ابن‌عساکر درس خواند . البته مشهورترین استادان او شیخ تقی‌الدین بن تیمیه است ( 728 - 661 ه - ) که در خدمتش کتابی چند بخواند و از او اجازة فتوی گرفت . در چند مدرسه دمشق تدریس کرد ، سپس در اواخر عمر او را به مصر دعوت کردند و در آنجا در مدرسۀ سلطان حسن تدریس کرد و سرپرستی مشیخه سعید‌السعداء را داشت . در سال 767ه - /1366 م به دمشق بازگشت و در آنجا قاضی حنبلیان شد و چهار سال در این مقام بود تا وفات یافت . کفته شده است که بیست هزار بیت شعر حفظ بود و در مذهب نظریات خاصی داشت و دارای تالیفاتی چند بود ، از آن جمله " الفقائق فی فروع الحنبلیه " در فقه ، و " شرح‌المنتقی‌فی‌الحدیث " ، و " المنهج المفید‌فی‌حکم‌التوکید " و " المناقله فی‌الاوقاف و ما فی ذلک من النزاع و الخلاف " . آثاری هم در نظم و نثر از خود به جای گذاشته است . وی در صالحیه وفات یافت و در مقبرۀ پدربزرگش شیخ ابو‌عمر به خاک سپرده شد .
مآخذ :
- بردی ، ابن‌تعزی : المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی ، قاهره 1956 م .
- خلیفه ، حاجی : کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون ، استانبول 1941 .
- عقلانی ، ابن‌حجر : الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه ، قاهره 1950 .
- حنبلی ، ابن عماد : شذرات الذهب ، بیروت 1931
- نعیمی ، عبدالقادر : الدرس فی تاریخ المدارس ، دمشق 1951
