ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن مفلح ( 816 - 884ھ/1413 - 1479م )

از دانشنامه فلسطین


ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن مفلح معروف به قاضی برهان الدین مقدسی ، صالحی حنبلی است و از بزرگترین دانشمندان حنبلی و قاضی القضات آنان می باشد . از خاندان بزرگ بنی مفلح چهره ی شناخته شده ای گردید و در میان کسانی که در واقع از روستای " رامین " بین نابلس و طولکرم آمده و در صالحیه و دمشق سکونت اختیار کرده بودند به ابن مفلح معروف گشت . ابن مفلح در دمشق متولد شد ، در آنجا پرورش یافت و حافظ قرآن گشت . تألیفات او عبارتند از : " المقنع فی المذاهب " و " ألفید بن مالک و الشاطبیة و الراییة . " وی زبانزد گروهی از دانشمندان از جمله فقیه الشافعی تقی الدین اسدی مشهور به ابن قاضی شهبۀ و قاضی حنبلیها عزالدین البغدادی شد و از گروهی نیز روایت شده که وی در فقه و اصول نام آور و بارز شد و دانشمندان از آن بهره می گرفتند . وی به تدریس و قضاوت و نویسندگی پرداخته است . در مدرسه ی شیخ أبی عمر در صالحیه شرق صومعه حنبلیها همچنین دارالحدیث الاشرفه در دامنه ی کوه قاسیون ، و حنبلیه و مسماریه و در محله ی قیمریه و جوزیه در نزدیکی مسجد اموی ، مسجد مظفری یا مسجد حنابلة در دامنه ی کوه قاسیون در محله کردنشین به فراگیری علوم پرداخت ، سپس قاضی دمشق شد و به جز یک بار ، مأموریتش را به بهترین صورت انجام داد و سپس برای قضاوت در مصر پذیرفته شد ولی او نپذیرفت . حکومت حنبلیها به وسیله او به پایان رسید . او مرجع فقیهان شد و نیز در کارها مورد اطمینان مردم بود .

او به نوشتن مشغول شد و نوشته هایی در فقه و اصول و الطبقات از جمله : " شرح المقنع فی الفقه الحنبلی و سماه " - " المبدع " و " الادب الشرعیه لمصالح الرعیة " در دو جلد و " المقصد الارشد فی ترجمه اصحاب الامام أحمد " و در طبقات حنبلیها آن برطبق حروف لغتنامه می باشد و نیز کتابی در اصول دارد .

قاضی برهان الدین در منزلش در دارالحدیث الاشرفیة وفات یافت و در تشییع جنازه اش رییس شام و نیز مردم زیادی شرکت کردند . او در دباغی در صالحیه ی دمشق کنار پدر و اجدادش دفن شد .

مآخذ :

  1. بغدادی ، اسماعیل البابانی : ایضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون ، حیدرآباد الدکن 1945م .
  2. حنبلی ، ابن عماد : شذرات الذهب فی اخبار من ذهب ، قاهره 1931 .
  3. سخاوی : الضوء الامع لاهل القرن التاسع ، قاهره 1353ھ .
  4. نعیمی ، عبدالقادر : الدارس فی تاریخ المدارس ، دمشق 1951 .