حنانیا ، جرجی حبیب ( 1875 - 1920 )
از اولین روزنامه نگاران و چاپخانه داران در فلسطین بود . در یافا چشم به جهان گشود ، دوره ابتدایی را در مدرسه مطران پشت سرگذاشت و از پیشگامان انجمنهای فرهنگی و از طرفداران برچیدن سلطه عثمانی بود .
چاپخانه ملی ویژه ای را در سال 1894 در قدس تأسیس کرد که با حروف انگلیسی و فرانسوی کار می کرد .
علی رغم مخالفت حکومت - که انتشارات را به زبان عربی تشویق نمی ساخت - حروف عربی را به کار برد و توانست به طور پنهان 38 کتاب را به زبان عربی چاپ کند .
در خلال سالهای 1903 تا 1908 روزنامه رسمی دولت در چاپخانه اش به چاپ رسید ، چون چاپخانه اش تحت سانسور قرار داشت مردم از آن روی گرداندند و این امر باعث شد تا وی از نظر مادی متضرر گردد .
در سال 1908 نشریه قدس را منتشر نمود ، این نشریه جزو اولین مطبوعات ادبی ، اجتماعی و خبری بود که هفته ای دوبار چاپ می شد . ( نک : مطبوعات ) .
حنانیا از اولین کسانی بود که در سال 1899 به فکر افتاد تا یک نشریه ملی را به زبان عربی به چاپ برساند و از همان تاریخ تقاضای صدور پروانه انتشار برای آن را کرد . هدف وی از چاپ این نشریه گسترش ادبیات ، فرهنگ و سیاست ملی به زبان عربی بود ، وی مخصوصا اخبار قدس ، بیت لحم و بیت جالا را مد نظر قرار داد .
نشریه قدس برای اعراب مقیم در خارج به منظور اطلاع از اخبار میهن ارسال می گردید .
در امر تحریر ، خلیل سکاکینی با وی همکاری نمود ، از بارزترین ادیبانی که در آن دوره نوشته های ادبی اش را در نشریات به چاپ می رساندند محمد اسعاف نشاشیبی و شیخ علی ریماوی را می توان نام برد .
حنانیا تا اوایل جنگ جهانی اول به صدور نشریه اش ادامه داد و اینکار را تنها به عنوان رسالتی ملی و نه به عنوان تجاری تلقی می نمود . به دنبال قرارگرفتن در تنگنای مالی مجبور شد تا قدس را به قصد اسکندریه ترک کند . و چاپخانه اش طی یک مزایده علنی توسط بانک آلمانی فلسطین که در گرو آن قرار داشت به فروش رسید .
مآخذ :
- صالحه ، محمد : تاریخ الصحافة العربیة ، نشأتها و تطورها ، عمان 1966 .
- خوری ، یوسف : الصحافة العربیة فی فلسطین 1876 - 1948 ، بیروت 1976 .
- Lapresse en palestin, Revue du Mnde Vj Musulman 1908. et XII 1910.
