حزب ملی

از دانشنامه فلسطین


درپی صدور اعلامیه بالفور توسط دولت انگلیس و به دنبال اشغال کامل فلسطین از سوی انگلیسیها ، نهضت میهنی فلسطین جهت مقاومت در برابر اشغالگران و درهم شکستن طرح صهیونیستی برای استعمار فلسطین به وجود آمد .

در این حالت طبیعی است که انگلیسیها و رهبران صهیونیست در پی یافتن حامیانی برای سیاست خود باشند تا از آنها دلجویی کرده و آنها را در حزب یا جمعیت یا یک سازمان سیاسی گرد هم آورند .

عوامل و شرایط بسیار ، از جمله تعصبات خانوادگی و قبیله ای و عقلانی ، حکومت سلطه گر را در ادامه این راه یاری کرد و این عوامل باعث پیدایش گروهی از همدستان انگلیسها جهت مخالفت با نهضت میهنی و جلوگیری از رشد آن گردید .

انگلیسها حداکثر تلاش خود را برای گرد آوردن همدستان خود در احزاب سیاسی مخالف مجلس اعلای اسلامی و نهضت میهنی به کار بردند ، تا سیاست استعماری " تفرقه بینداز و حکومت کن " را اعمال کرده و اعراب سرگرم یکدیگر باشند ، همان طور که درباره حزب " عربی " به آن عمل شد .

صهیونیستها با همدستی انگلیسیها در این زمینه نقش بسیار فعال و خطرناکی را ایفا کردند .

قبل از آغاز جنگ جهانی اول " 1914 - 1918 " بعضی از رهبران و شخصیتهای صهیونیستی در فلسطین روابط حسنه و دوستانه ای با گروهی مشخص از علما و اعیان و شخصیتهای عربی برقرار کرده بودند .

هنگامی که مقرر شد یگانگی اعراب و وحدت میهنی از بین برود و استعمار در تحقق اهداف خود با شکست روبه رو گردید ، صهیونیستها به یاری انگلیسیها برخاستند و انجام این مأموریت را به بعضی از سرکردگان صهیونیست واگذار کردند .

" خانکین " دلال بزرگ صهیونیست و " کفلریسکی " یکی از صهیونیستهای روسی الأصل در رأس این گروه از رهبران صهیونیستها قرار داشتند و خطرناکترین نقشها را در راه رسیدن به این اهداف ایفا کردند .

" کلفریسکی " هم از اموال زیادی که در اختیارش قرار داده شد و هم از وسایل نامشروع و غیر اخلاقی برای تحقق این هدف بهره گرفت و توانست بعضی از شخصیتها و علمای ضعیف النفس و فرزندان آنها را فریب داده به دام اندازد و در نتیجه ، سازمانی به نام " جمعیتهای اسلامی ملی " را تأسیس نمودند ولی مسلمانان از جمعیتهای یادشده دوری جستند و بدین سان کار آنها به پایان رسید .

سپس از انگلیسیها و صهیونیستها حزب " زراع " را تأسیس نمودند ولی اعراب از آن هم دوری جسته ، آنرا تحریم کردند و رئیس این حزب به نام " فارس مسعود " به قتل رسید . آنگاه جمعیتهای صلح عربی - یهودی را بر پا کردند ولی اعراب هرکسی را که در این جمعیتها شرکت می کرد خارج از ملت عربی قلمداد کردند بدین گونه بود که این جمعیتها از بین رفتند .

به دنبال شکست انگلیسیها و صهیونیستها در تأسیس احزاب و سازمانهای یادشده ، و در اثر رشد حرکت میهنی فلسطینی و شدت یافتن قدرت و شوکت آن تصمیم گرفته شد تا حزب آزاد میانه رو که بعدها به حزب ملی موسوم گردید ، تأسیس شود .

حزب یادشده در روزهای نهم و دهم دسامبر سال 1923 اجلاس خود را در قدس منعقد نمود و شیخ سلیمان تاجی فاروقی که عالمی دانا و حقوقدانی توانا بود به ریاست آن برگزیده شد .

هنوز مدت زیادی از تشکیل این حزب و برپایی اجلاس آن نگذشته بود که توسط نهضت ملی فلسطینی دربر گرفته شد و از بین رفت .

مأخذ :

#الموسوعة الفلسطینیة : احزاب الوطنی ، جلد دوم ، 1984 .