نسطوریه

نسطوریه در اوایل قرن پنجم میلادی به دست کشیش شهر نسطوریوس که اصلا سوری بود و در سال 428 م به عنوان کشیش تعیین شده بود ایجاد گردید .

خلاصه تعالیم نسطوریوس در این است که مسیح دارای دو شخصیت است : الهی و انسانی و همانا اصل کلمه یعنی الله در گستره انسانیت حلول عرضی آورده بدون اینکه اتحاد جوهری با آن صورت گیرد تا در آن طبیعت واحدی تشکیل دهد و هر یک از این دو شخصیت در گستره جدای از دیگری است و مریم عذراء مادر بعد انسانی است نه بعد الهی .

کشیش اسکندریه کیرلس و بسیاری دیگر با نسطوریه مخالفت نمودند و در مجمع مسکونی چهارم در افسس ، در سال 431 م تصمیم به اخراج نسطوریوس از تعالیم کلیسا گرفتند . بدین ترتیب از کرسی کشیشی کنار گذارده شد و به دیر بازگشت و به بتراء و پس از آن به لیبی تبعید شد و در سال 451 م فوت نمود .

نسطوریه تأثیر قابل ملاحظه ای در امپراطوری روم داشت . تأثیر آن در کلیسا از بین النهرین و فارس بود . مکتب لاهوتی نصیبین آن را تأیید کرد . مکتب نسطوری به طور کامل از سایر کلیساها مستقل شد و دارای شأن و مقام زیادی در انتقال مسیحیت به خاورمیانه بود . اتباع آن در ایران و عراق متمرکز بودند و بخش مهمی از آنها به آمریکا مهاجرت کردند . کلیسای نسطوری در سال 1964 به دو کلیسا تقسیم شد : کلیسای آشوری و کلیسای رسولی جاثلقی قدیم .

ظهور مذهب نسطوری این فرصت را به اسقف قدس یوفنالس داد تا رتبه کلیسای خود را تا سطح اسقفی بالا ببرد و استقلال آن را از کلیسای انطاکیه محقق سازد . ریاست دینی در فلسطین از کلیسای قیساریه بود که تابع کلیسای انطاکیه محسوب می شد .

یوفنالس برای رسیدن به هدف خود اعتراض می کرد که کلیسای انطاکیه نسطوریوس را تأیید می نماید که توسط

مجمع افسس تحریم شده است . در خلال بحران منوفیزی که به دنبال آن مجمع خلقیدونی ها در سال 451 م تصمیم به انتقال ریاست دینی از شهر قیساریه به بیت المقدس و استقلال کامل کلیسای قدس از کلیسای انطاکیه به تبعیت از تمامی کلیساهای فلسطین را گرفت استقلال کلیسای بیت المقدس نیز محقق شد .

مآخذ :

1. Musset. H : Histoire de la palestine, specialement en orient lebam 194
2. Janin, R : Les Eglises orientales et les Rites orientaux Paris 1955
3. Abel F. M : Histoire de la palestine. T. I I paris 1952
4. Fliche. A. etmartin, V : Hi stoire de I'Eglise, aris 1939.