قدس ( گردهمایی - )

در اجلاسیه ای عمومی که در تاریخ 24 فوریه سال 1933 م در محل کمیته اجرایی تشکیل شد . بعضی ازشرکت کنندگان به پیشنهاد و راهنمایی حزب استقلال به آن اجلاسیه فراخوانده شدند . به غیر از اعضای کمیته ، هفتاد تن دیگر به نمایندگی از تمام نیروهای سیاسی سراسر فلسطین ، از جمله حاج محمدامین الحسینی و راغب النشاشیبی

در این اجلاسیه شرکت داشتند .

ریاست اجلاسیه را که دوبار تشکیل جلسه داد ، موسی کاظم الحسینی به عهده داشت . هدف از اجلاسیه مزبور ، بحث درباره مهاجرت یهودیان و فروش اراضی فلسطین و خطرات احتمالی به علت بی توجهی حکومت انگلیسی فلسطین نسبت به اعتراضات ساکنان عرب و پیشنهادات انجمنها و آگاهان مسایل موجود دامنگیر شهرهای فلسطین می شد . نیز بحث درباره طرحهای مبارزه مثبت با این خطرات بود .

در نخستین جلسه ، رئیس اجلاسیه و تعدادی از نمایندگان به ایراد سخنرانی پرداختند و با اشاره به اهداف اجلاسیه ، اوضاع شهرها و مسأله اراضی و مهاجرت یهودیان را از هنگام تشکیل کمیسیون شاو در سال 1929 م ، به بحث و بررسی گزاردند و بی توجهی مقامات اداره سرپرستی فلسطین و موضع حکومت انگلیسی را مورد سرزنش قرار دادند و از عواقب وخیم فروش اراضی فلسطین به یهودیان ، سیل مهاجرت آنان به سرزمین فلسطین سخن راندند و به دلال های خرید و فروش زمینهای فلسطین حمله کرده و خواستار " اخراج کسانی که زمین به یهودیان می فروشند ، از حوزه کشور فلسطین " شدند .

سخنرانان همچنین خاطرنشان ساختند که حکومت انگلیسی و مقامات اداره سرپرستی فلسطین می کوشند تا اعراب را در این سرزمین نابود کرده و یهودیان را جایگزین آنها سازند و کتابهای سیاه و سفید در حقیقت داروی مخدری برای اعراب است . و مبارزه منفی مانند اعتصاب و اعتراض و تکدی راه حل مسأله نیست ، ناچار می بایست به مبارزه ای مثبت برای وادار ساختن رژیم به وضع قوانینی به منظور جلوگیری از مهاجرت یهودیان و فروش اراضی فلسطین به آنها دست زد و این امر با شورش مردم در شهرها و خودداری از پرداخت مالیات ، تحریم یهودیان و کالاهای انگلیسی تحقق می یابد .

اعضای اجلاسیه بیت المقدس ، بر تشکیل یک هیأت نمایندگی به ریاست موسی کاظم الحسینی اتفاق نظر پیدا کردند . هیأت مزبور مأموریت داشت که در ساعت یک بعداز ظهر همان روز کمیسر عالی را وادار به قبول مصوبات اجلاسیه کند . این هیأت یادداشتی منتشر کرد که طی آن شرکت کنندگان در اجلاسیه ، ترس اعراب فلسطین را از فعالیت یهود در ویرانی اراضی عربی و گشودن دروازه های

شهرها بر روی مهاجرین یهودی و نتیجه این عمل که به آوارگی روستانشینان عرب و اوضاع نابسامان شدید در ادامه زندگی ساکنان این سرزمین می انجامد ، تشریح کردند . این یادداشت بیانیه های کمیسیون شاو و سیمیسن و فرنج را در زمینه این مسائل به اذهان مردم بازگرداند و ثابت کرد که مقامات حکومت انگلیس فلسطین به خطرهای فزاینده ای که اعراب را تهدید به نابودی می کند توجهی ندارند .

به همین علت شرکت کنندگان در اجلاسیه " معتقدند که هیچ راه حلی برای این مسأله وجود ندارد جز حمایت قانونی از اعراب تحت عنوان یک جامعه به هم پیوسته و متحد : و این مسأله تحقق نمی یابد مگر با وضع قانونی که از انتقال اراضی عربی به یهودیان قاطعانه جلوگیری کند و دروازه شهرها را بر روی مهاجران یهودی ببندد . شرکت کنندگان همچنین مصمم هستند که به تصویب چنین قانونی از سوی مقامات حکومت انگلیسی اصرار ورزند و سیاست همکاری با رژیم را مردود شمارند " .

اجلاسیه مزبور برای نشان دادن خشم و نفرت خود از سیاست مقامات حاکم پنجم آوریل 1933 م را روز اعتصاب عمومی اعلام کرد و حاضرین را " در صورت عدم پذیرش درخواستهای مردم شهرهای فلسطین در ظرف یک ماه ، به تشکیل جلسه دیگری فراخواند تا در آن ، راههای دفع خطرات احتمالی که موجودیت عرب را در منطقه تهدید می کند و نیز راههای حفظ موجودیت ملی براساس عدم همکاری با رژیم حاکم تعیین گردد . "

کمیسر عالی انگلیسی ، درخواستهای این اجلاسیه را با این بهانه رد کرد ، که وی وظایف خود را در اجرای دستورات اداره سرپرستی که جلوگیری از فروش اراضی فلسطینی را به یهودیان قابل قبول نمی داند و بر این گمان است که مهاجرت یهودیان بر حسب گنجایش شهرها صورت می گیرد ، انجام می دهد .

دومین جلسه بعد از ظهر همان روز ( 24 فوریه 1933 م ) با سر و صدای بسیار ، در حالی که احساسات حاضران به شدت برانگیخته شده و به خاطر رد درخواستهایشان ، خشمگین بودند تشکیل شد و با قطعنامه زیر خاتمه یافت :

1. تشکیل اجلاسیه بزرگی در یافا در تاریخ ششم آوریل 1933 م ، به دعوت دفتر کمیته اجرایی ، برای بحث درباره اتخاذ تصمیماتی مبنی بر عدم همکاری با رژیم

انگلیسی حاکم .

1. در پیامی به امت حقیقت موضع کنونی درباره دو مسأله فروش زمین و انتقال یهودیان تبیین کرد .
2. تقویت شرکت نجات اراضی عربی و تشویق اهالی به یاری آن با خرید سهام .
3. پذیرش اصل تشکیل یک هیأت نمایندگی که با کمیته صندوق ملی برای گردآوری کمکهای مردم به منظور شرکت در نجات اراضی فلسطین دست به مسافرت زند و قبولاندن اجرای این ماده به کمیته صندوق ملی .
4. پذیرش اصل تشکیل یک هیأت نمایندگی دیگر به نمایندگی از طرف تمام سازمانهای معینی ، تا در شهرها و روستاهای فلسطینی که اراضی آن در خطر فروش به یهودیان قرار داد مسافرت کند و سخنرانی هایی ایردا نماید و توصیه های لازم را به مردم گوشزد کند .
5. تأمین صندوق ملت در تمام شهرها و روستاها و تشکیل شعبه هایی از آنکه تمام اعانات مردم را مطابق اساسنامه داخلی کنفرانس عربی فلسطین جمع آوری کند و اجرای این ماده را از کمیته اجرایی کنفرانس جوانان بخواهد .
6. به تعویق انداختن اعتصاب عمومی که در جلسه صبح زمان آن مقرر گشت ، به بعد از تشکیل اجلاسیه بزرگ یافا ، زیرا اعتصاب - پس از پاسخ کمیسر عالی انگلیسی - تنها برای اظهار بیزاری شهرهای فلسطین از سیاست رژیم حاکم کافی نیست .
7. تقاضای ارسال تلگرافهای اعتراض آمیز به کمیسر عالی ، در خصوص موضع او نسبت به خواستهای اعراب .

مآخذ :

1. دروزة ، محمدعزة : القضیة الفلسطینیه فی مختلف مراحلها ، بیروت 1959 م .
2. کیالی ، عبدالوهاب : ( گردآوری و تألیف ) وثائق المقاومة ، بیروت 1968 م .
3. خله ، کامل محمود : فلسطین و الانتداب البریطانی 1922 - 1939 م ، بیروت 1974 م .
4. تقریراللجنة الملکیة ( لجنة بیل ) 1937 م .
5. جریدة الجامعة العربیة ، 26 فوریه 1933 م .