عمر ( مسجد جامع )
این بنا را ملک الافضل نورالدین بن ابوالحسن علی بن صلاح الدین در دوران حکومتش در دمشق به سال 589 بنا کرد . این مسجد در قدس در مکانی که عمربن خطاب بعد از فتح اسلامی نماز گذارد بنا شد . عمر خلیفه مسلمانان پس از فتح قدس از اقامه نماز در کلیسای قیامت خودداری ورزید که مبادا بعدها مسلمانان محل اقامه نماز او را به مسجد تبدیل کنند .
مسلمانان از آغاز بنای مسجد به آن توجه و عنایت داشتند . در سال 589 ه 1193 در دوره ایوبی آن را تجدید بنا کردند . دو دوره مالکیت در سال 870 ه/1465 م نیز تجدید بنا شد و گلدسته آن مورد نوسازی قرار گرفت و آن گلدسته مربع شکل و زیباست . این بنا امروزه به جامع عمر معروف است و در نزدیکی کلیسای قیامت در جنوب غربی شهر واقع است .
گذرگاه سرپوشیده سر در که احتمالاً متعلق به دوره عثمانی است به این مسجد متصل است و این سر در غربی به سمت شمال روباز منتهی می شود ، نمازخانه در جنوب صحن روباز واقع شده و آن عبارت است از ساختمانی ساده ، مستطیل شکل و پوشیده با طاقهای ضربی متقاطع .
نمازخانه دارای محرابی است متشکل از یک طاق نما که در بالای آن کتیبه سنگی یابود دیده می شود و بنای این محراب با توجه به متن کتیبه احتمالاً به زمان ساختن بخش بالای مسجد باز می گردد . گلدسته مربع شکل در جهت شرقی صحن روباز قرار دارد .
وضعیت عمومی بنا خوب است .
مآخذ :
- طاهری ، عبدالله ناصری : بیت المقدس شهر پیامبران ، انتشارات سروش تهران 1367 .
- اسعدی ، مرتضی : بیت المقدس ، بنیاد دایره المعارف اسلامی جلد 2 ( بیت المقدس ) 1367 .
- الموسوعة الفلسطینیه : جلد اول ، 1984 .
- نجم ، رائف یوسف ، کنوز القدس ، موسسة آل البیت ، الطبعة الاولی 1403 ه 1983 م .
